YORUM: Sanayi üretimi yıllık yüzde 1 arttı, daralma son çeyrekte başlar 2023 ortası derinleşir
Sanayi üretimi, ağustos ayında aylık yüzde 2,4, yıllık yüzde 1 arttı.
Artış suratının yavaşlaması sanayi kesiminde bilhassa dış talepteki yavaşlama nedeniyle üretimin zayıfladığını gösteriyor. Sanayi üretimi pandemi devrinden bu yana son iki yıldır daima büyüme göstermekte. Geçtiğimiz temmuz ayındaysa haziran ayına nazaran %6,2 daralma yavaşlamanın birinci işaretleri olarak yorumlanmıştı. Yıllık yüzde 2,7 beklentiye karşılık açıklanan yüzde 1 büyüme iktisatta sanayi üretiminde hareketin yavaşladığını gösteriyor. Sanayi üretiminin kıymetli bir sürükleyicisi pandemi devrinde aksayan tedarik zincirlerinin Türkiye’nin bilhassa Avrupa’ya yaptığı ihracata olumlu yansımasıydı. YEM ile TL’ye bedel kaybettirilerek uzatılacağı düşünülen bu süreç artık kıymetsiz TL’ye karşın Avrupa iktisadı yavaşladıkça sona yaklaşıyor.
Geçen yılın son çeyreğinde sanayi üretiminde izlenen güçlü performans bu sene son çeyrek için güçlü bir baz yılı tesiri oluşturacak. Bu nedenle önümüzdeki aylarda aylık PMI verisinden de net halde izlenen bu süreç sonunda sanayi üretimi datalarında daralma kaçınılmaz görünüyor. Bu da elbette büyüme performansının süratle aşağıya gelmesi manasına geliyor. Üstelik bu süreç 2023’ün birinci yarısında daha da ağır hissedilecek.
Bu yavaşlamaya karşı hükümet seçim öncesi teşviklerle iç talebi canlandırmaya, sanayi kesimi de dahil olmak üzere yüzde 151 maliyet enflasyonuna karşılık firmaların iflaslarını engellemek için çok ucuz kredi takviyelerini artırmaya başladı. Lakin iç talebin çok yüksek enflasyon, dış talebin de global iktisatta ve Avrupa özelinde ağırlaşan resesyon nedeniyle yara alması karşısında ucuz kredi teşviklerinin büyüme üzerinde seçim geri sayımı 2023 birinci yarısında kıymetli olumlu tesir yaratması sıkıntı. 2022 son çeyrekte sanayi dalında daralma eşliğinde büyüme yüzde 5 civarında gerçekleşecek bu sene. 2023 birinci yarıda ise eksi büyüme sayıları şaşırtan olmayacaktır.
GA.
Alt bölümler prestijiyle yıllık bazda madencilik ve taşocakçılığı dalı endeksi %12,4 daraldı. Geçen yılın birebir ayına nazaran imalat sanayi dalı endeksi ise %2,2 artarken, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı dalı endeksi %3,5 daraldı.
Alt bölümlerin bir evvelki aya nazaran performansında madencilik ve taşocakçılığı dalı endeksi %3,9 azalırken, imalat sanayi bölümü endeksi %2,7 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı kesimi endeksi %2,8 büyüdü.
tuik.gov.tr
