Küçük Romanya kasabası Costești, eşi gibisi olmayan bir kaya kümesine mesken sahipliği yapıyor. Kayaların tipik hareketsiz ömrüyle yetinmeyen bu şişkin kayalar, yavaşça içlerini dışarı sızdırıyor, hatta canlıymış üzere büyüyüp hareket ediyormuş üzere görünebiliyor. Trovant olarak bilinen bu tuhaf jeolojik yapıların tıpkı vakitte “yaşayan kayalar” olarak isimlendirilmesi, tam da bu yüzden şaşırtan değil.
Trovanları araştıran bilimsel çalışmalar yok denecek kadar az, lakin bu garip kayalar yıllar içinde çok sayıda jeolog ve turistin ilgisini çekti. Bu yuvarlak kayalar, Romanya’nın başşehri Bükreş’in kuzeyindeki bölgede çok sayıda yerde bulunabiliyor.
Bu kayalarla ilgili birtakım tartışmalar olsa da, trovanların, sert dış kum katmanlarına sahip kumtaşı blokları olduğu düşünülüyor. Bu bloklar etraflarındaki kayalardan daha sert ve bu nedenle etraftaki daha yumuşak ana kaya aşındığında yer yüzüne çıkabiliyor.
Kayanın üzerine yağmur yağdığında, yağmur suyu betonun mineral içeriğiyle tepkiye girerek iç kısımlarının dışarı sızmasına ve kayanın genişliyor üzere görünmesine neden oluyor.
Tabii ki burada jeolojiden bahsettiğimiz için, bunun aslında sahiden çok yavaş gerçekleştiğini belirtmemiz gerekiyor. Kayaların 1.200 yılda 5 santimetreden daha az “büyüdüğü” varsayım ediliyor. Yani bu olayı bir hızlandırılmış görüntü çekimi ile kaydetmek pek mümkün değil.
Buila-Vanturarita Ulusal Parkı’nın eş yöneticisi Florin Stoican 2010’da Radio Romania International’a “Trovantlar temelde oval yahut global formdadır, fakat çok çeşitli biçimlerde ortaya çıkabilirler” demiş ve eklemişti: “Geçmişleri epey kolay. Yedi milyon yıl evvel, bugünkü taş ocağının olduğu yerde bir delta vardı. Bu delta, tarih öncesi bir ırmak tarafından kıtanın dört bir yanından toplanan ve taşınan çökeltiler, bilhassa kumtaşı ve silttaşı içeriyordu. Ardından çeşitli mineral unsurlar eriyerek bu çakıl ve kum havzasında dolaşan çözeltiler haline geldi.”
Stoican’ın kelamları şöyle devam ediyordu: “Bu mineraller çimento misyonu gördü ve çeşitli tortul parçacıkları birbirine yapıştırdı. Bugün, çeşitli bileşimlere sahip trovantlar var. Kimileri kumtaşından, başkaları çakıldan yapılmıştır. Jeolojik terminolojide, kumtaşı ve konglomeralardan yapılırlar.”
