Seçimlere 10 günden az kaldı. Son yıllarda alım gücü düşen vatandaşlar bir yandan artan besin fiyatları ve kiralar, konut fiyatları içinde geçinmeye çalışırken, öbür yandan bir ölçü dişinden tırnağından artırdığı parasını evladının geleceğine saklamak, mesken almak, otomobilini değiştirmek istiyor.
O halde hem iktisatta seçim sonrasına yönelik neler olacak merakımızı karşılayacak kıymetli ekonomistlerin telaffuzlarına bakalım.
Cevdet Akçay, geçen günlerde katıldığı BloombergHT yayınında, enflasyonun bundan sonrası için daha sıkıntı bir patikaya girdiğinden bahsederken, seçimden sonrası için de dolar/TL’nin Türkiye enflasyonu üzerindeki tesirinin daha zorlayıcı olduğunu söylüyor. Dünyada enflasyonun düşüş trendine girdiğini lakin Türkiye’de bu trendin ‘baz etkisiyle’ düşüş görülse de hala değişmediğini belirtiyor. Enflasyon oynaklığının da sürdüğünü belirten Akçay, seçimden sonra iktidar değişmezde haliyle iktisat siyasetlerinin da birebir halde sürdürüleceğini öngörüyor.
Gelelim Dr. Mahfi Eğilmez’e. Seçimlerden sonra klasik siyasi söylemdeki “Enkaz devralma” durumunun tahminen de birinci kere gerçek olacağını söylüyor Eğilmez.
Dr. Mahfi Eğilmez, Artunç Kocabalkan ile yaptığı söyleşide de öncesinde Info Yatırım’dan Mine Uzun’la yaptığı söyleşide de benzeri telaffuzlarını lisana getirirken, kendi sitesinde son yazısında da ‘Enkaz‘ başlığı atıyor. Seçimlerden sonrası için Eğilmez, kaçınılmaz bir biçimde Ortodoks siyasetlere dönülmesi gerektiğinden bahsediyor. Hali hazırda uygulananların da ‘gerçek anlamda’ Heterodoks siyasetler olmadığını söylerken, görünen prestijiyle yalnızca teamüllerin bilakis hareket etmek olduğunu söylüyor. Yabancı yatırımcının bu ortamda ülkeye yatırım yapmayacağını, seçim sonrası idarede değişiklik olması halinde dahi bunun çok kısa vadede gerçekleşmeyeceğini öngörüyor.
Eğilmez, Türkiye’de kriz olmadığı telaffuzunu de Arjantin örneğiyle açıklıyor.İnsanların enflasyona karşı korunma tedbiri olarak ‘harcama’ yaptığını söyleyen ünlü iktisatçı, öteki yandan da kurlarda oluşan çoklu ortama dikkat çekiyor. Bunların seçim sonrası için şimdiden çalışmayı gerektirdiğinin altını çiziyor.
Atilla Yeşilada, uzun müddettir yapılanların Türkiye’yi krize sürüklediğini söylerken, seçim sonrası için de benzeri öngörülerini tekrar ediyor.
Seçimlerin birinci çeşitte bitmesini beklemeyen Yeşilada, ikinci çeşitte dahi bitmeme mümkünlüğünün piyasaları karıştıracağını varsayım ediyor. Mesele Ekonomi ve kendi Youtube kanalındaki ‘Seçim Sonuçları İktisat Siyasetleri ve Piyasalara Nasıl Yansır?’ başlıklı yayınlarında olumsuz bir tablo çiziyor. Rezervler konusunda TCMB’nin bilgilerini TÜİK’e benzetiyor ve sorun gördüğünü söylüyor. Seçim sonrası birinci günlerde oluşacak belirsizliğin döviz talebine neden olacağını belirtiyor. Seçim sonrası Cumhurbaşkanı’nın Kemal Kılıçdaroğlu olması lakin Meclis’te Cumhur İttifakı’nın çoğunluk olması halinde, icraat kısmında problemlere dikkat çekiyor. Erdoğan’ın kazanması halindeyse hem 2021 gibisi kur krizi, hem de sonrasında temerrüt ve banka iflasları görüleceğini öngörüyor.
Önemli ekonomist ve finansçılardan Prof. Dr. Burak Arzova ve Murat Sağman, FX TV Youtube kanalındaki yorumlarında, seçim belirsizliğin şu devir baskın olmasına global gelişmelerin de eklendiğine vurgu yapıyor. Seçim sonrası için de birinci vadede çok olumlu bir ortam olmadığına dikkat çeken tecrübeli isimler, Borsa ve faiz dengelenmesinin seçimden sonra bir süre dalgalanacağını kestirim ediyor.
Prof. Dr. Özgür Demirtaş ise tabuları yıkıyor! “Gerçek” başlıklı kendi Youtube kanalında uzun müddet sonra çektiği görüntüde, izleyenler büyük bir sürprizle karşılaşıyor.
Nobel ödüllü ekonomist Joseph E. Stiglitz, ile görüntü görüşmesini yayınlıyor Demirtaş. Bunu Özgür Demirtaş tarzında anlatmamız gerekirse; Demirtaş bunu neden mi yapıyor? Demirtaş, bunu yapıyor zira troller söylenenleri çarpıtıyor. Troller, Stiglitz’in söylediklerini hem bilemeyip, anlamadıkları için hem de bilerek çarpıtıyor.
Stiglitz’in enflasyonda düşüş için faiz artırımına karşı çıktığı telaffuzunu, destekleyen gazetecilerin paylaşımlarına da yer veren Demirtaş, bu telaffuzların “özel” durumunu kendisiyle görüşerek anlatıyor.
Türkiye’deki enflasyonla faizlerin bu ortalamaları karşılamadığını, enflasyon sıkıntısını ABD’den farklı olarak arz kaynaklı olmadığını söylüyor. Görülen oranlarda kendi tabirini kullansa da biz “Türkiye’de ekonomist olsam, saçımı başımı yolardım” demek istediğini anlıyoruz.
‘Faiz artışının,, enflasyonda düşüşe neden olmayacağını’ söyleyen Nobel ödüllü ekonomist bu durumu ABD özelinde söylüyor. Zira her ülkenin, bölgenin kendine özel ekonomik şartlarında ABD’deki enflasyonun hem arz kaynaklı olmasında ötürü faiz artışının bu arz sıkıntısına deva olmayacağını öngörüyor. Hem de ABD enflasyonunun ortalamada olduğuna vurgu yapıyor.
Türkiye’deki enflasyonla faizlerin bu ortalamaları karşılamadığını, enflasyon meselesini ABD’den farklı olarak arz kaynaklı olmadığını söylüyor. Görülen oranlarda kendi tabirini kullansa da biz “Türkiye’de ekonomist olsam, saçımı başımı yolardım” demek istediğini anlıyoruz.
onedioekonomi.com