Cornell Üniversitesi’nde iktisat profesörü olan Eswar Prasad, bu cins kripto para üniteleri ihraç edenlerin itfaları karşılayabilmek için ABD Hazine tahvilleri (DİBS) satmak zorunda kalabilecekleri için, stablecoin’lerdeki çalkantının tahvil piyasalarına yayılabileceği konusunda uyardı.
Stablecoin dünyasının esas enstrümanları olan tether, USD coin ve Binance USD ihraç edenler, milyarlarca dolarlık ABD DİBS’i teminat orlak tuttuklarını tabir ediyor.
Prasad, tahvil piyasası hassaslığının “şu anda ABD’de olduğu üzere çok kırılgan” olduğu bir devirde bu türlü bir yükseliş meydana gelirse, DİBS’e “bulaşma“ yoluyla büyük satış baskısı geleceğini, bunun da başka mali piyasalarda “çarpan etkisi” yaratabileceğini söyledi.
2022’de kripto piyasasının yaklaşık 1,4 trilyon dolarlık çöküşü, pay senetleri üzere klâsik varlıklara yahut gerçek iktisada ziyan vermedi.
Ancak akademisyen, büyük bir stablecoin’in dolara keşide edilmesi halinde DİBS piyasası üzerinde olumsuz tesiri olabileceği konusunda uyardı. 2023 yılında paranın maliyeti yükselirken çok riskli, daha evvel ayı pazarlarında sınanmamış ya da yüksek kaldıraç içeren mali enstrümanlarda finansal panik korkusu bir çok uzman tarafından lisana getiriliyor.
Stablecoin’ler, ABD doları yahut euro üzere bir “fiat” para ünitelerine fixlenmiş, yani pahası tıpkı olan, bir cins dijital para ünitesi. Örnekler ortasında en büyük üç stablecoin olan tether (USDT), USD coin (USDC) ve Binance USD (BUSD) yer alır.
Bu cins sanal paralar, kripto iktisadının bel kemiği haline geldi. Yatırımcıların paralarını dolar yahut Euro’ya dönüştürmeye gerek kalmadan farklı kripto para ünitelerine girip çıkmalarına imkan tanıyor.
Bu stablecoin’lerin ihraççıları, kullanıcıların itimadını sağlamak için para ünitesi yahut tahviller üzere gerçek varlık teminatları (rezervleri) ile desteklendiklerini söylüyor.
Tether, rezervlerinin %58’inden fazlasının ABD Hazine Bonolarında tutulduğunu ve bunun yaklaşık 39,7 milyar dolar olduğunu söylüyor. USDC’nin gerisindeki şirket Circle’ın rezervinde yaklaşık 12,7 milyar dolar bedelinde DİBS var. BUSD ihraç eden Paxos, yaklaşık 6 milyar dolarlık ABD Hazine bonosu tuttuğunu söyledi.
Cornell Üniversitesi’nde iktisat profesörü olan Eswar Prasad, büyük stablecoin’lerin sallantıda olduğuna dair bir işaret göremese de, mevzunun klasik finans piyasaları üzerindeki olumsuz tesiri nedeniyle kontrolcü kuruluşların telaş duyduğunu söyledi. Eşzamanlı olarak çok sayıda kullanıcının dijital para ünitesini prestiji paraya çevirmek istediği bir stablecoin’de ihraççının rezervindeki varlıkları satması gerekir. Bu, büyük ölçülerde ABD Hazine tahvillerini piyasaya boşaltmak manasına gelir.
“Ve bence kontrolcülerin kaygısı, şayet stablecoin’lere itimat kaybı yaşanırsa… o vakit bir itfa dalgası yaşayabilirsiniz, bu da stablecoin ihraç edenlerin DİBS satışlarını tetikler.
“Oldukça likit bir piyasada bile büyük hacimli itfalar, öteki menkul değerler piyasasında karışıklık yaratabilir. DİBS pazarının ABD finansal sistemi için ne kadar kıymetli olduğu göz önüne alındığında … Regülatörlerin haklı olarak telaşlı olduğunu düşünüyorum”.
Giderek artan sayıda ses, istikrarlı paralara atak gelmesi halinde, klâsik finansal piyasaların sarsılacağı hakkında ihtarda bulunuyor.
Fed, 2022’de birkaç kere faiz oranlarını artırdı ve inatçı enflasyonu dizginlemek için bu yıl da sıkı para siyaseti izleyecek. ABD tahvil piyasası, 2022’de 2008’den bu yana en berbat yılını yaşadı.
Stablecoin’ler, tüm kripto para piyasasının piyasa bedeli olan 881 milyar doların yaklaşık 145 milyar dolarını oluşturuyor, bu yüzden değerliler.
Kötü örnekler var zaten
Geçen yıl terraUSD isimli bir para çöktü. Terra, algoritma aracılığıyla ABD doları ile teğe bir çıpasını koruduğu için algoritmik sabit para olarak isimlendirildi. USDC, BUSD ve USDT üzere tahviller üzere gerçek varlıklarla tam olarak desteklenmemişti. Algoritma başarısız oldu ve terraUSD çöktü ve kripto piyasasına şok dalgaları gönderdi.
Fed Mayıs 2022’de yayınladığı bir raporda “stablecoin’lerin dalgalanma eğilimini sürdürdüğü ve birçok tahvil ve yatırım fonunun itfa risklerine karşı savunmasız olmaya devam ettiği” uyarısında bulundu.
Tanınmış bir teşebbüs kapitalisti ve kripto sanayisi emektarı olan Bill Tai, büyük stablecoin’lerin rastgele birinin çöküşünü öngörmediğini lakin bu çeşit kripto para ünitesi üzerinde dikkatlerin “haklı bir nedenle arttığını” söyledi.
“Tıpkı Büyük Finansal Kriz sırasında insanların eşik-altı ipotek kağıtları piyasasındaki kapalı bulaşmaya hazırlıksız yakalandığı klasik finans dalımızda olduğu üzere, stablecoinler aslında bir yahut iki misli kaldıraçlı olabilir ”.
Tai, potansiyel bir stablecoin çöküşünü 2007’de başlayan eşik-altı ipotek krizi üzere sürpriz bir olaya benzetti. “Eer bu sabit paralardan biri düşerse, ötekiler de yaralanır” diye ekledi.
Kaynak: A stablecoin collapse could spill into the U.S. bond market and economy, professor warns
