Dün Resmî Gazete’de yayımlanan bildiriye nazaran, TCMB döviz cinsinden mevduat için menkul değer tesis oranını %3’ten %5’e çıkarırken 2023’ten itibaren TL mevduatın toplam içindeki hissesi %50’nin altındaki bankalar için oranı %12’ye kadar artabilecek kademeli bir düzenlemeye geçti. Elbette, düzenlemenin maksadının döviz mevduatı caydırma, TL mevduatın hissesini ise artırma olduğunu not etmek gerekiyor. Düzenleme değişikliğine birinci tesir olarak 2030 vadeli TL tahvilin bileşik getirisi neredeyse iki tam puandan fazla geriledi. Biraz daha somutlaştırmak gerekirse, TCMB’nin bankalara yönelik olarak menkul değer tesis etme mecburiliği ile 2030 vadeli TL faizi %7,70 düzeyine geriledi (aynı vadede süreç gören Türkiye’nin USD faizi (eurobondu) %10,55 seviyesinde)!
Öte yandan TCMB önümüzdeki yıl için döviz mevduatın TL’ye dönüş sistemini de değiştirdi. Dövizden TL’ye dönen meblağa ait belirlenen oransal amaçlar yıl sonunda ortadan kalkacak. Önümüzdeki yıldan itibaren bankalar TL mevduatın mevcut durumda %46-47 olan oranını %50’ye çıkarmazlarsa ek tahvil tutma yükümlülükleri ile karşılaşacaklar. Yedi puan ek menkul değer tesisi TL mevduatın toplam mevduat içindeki hissesine nazaran gerçek ve hukuksal kişi için farklı başka %50 altında kalan bankalar için uygulanacak (TL hissesi %60 üzeri bankalarda ise oran %5 kalacak).
TCMB’nin dünkü tebliği öncesinde, enflasyonun %83 olduğu bir ortamda -reel faizlerin de derinlemesine negatif olduğu düşünülürse- hanehalkının varlığını enflasyona karşı müdafaası için pay senedi ve gayrimenkul yatırımı uzun bir müddettir ön planda olduğunu bültenlerimizde mütemadiyen işliyoruz. Enflasyonist ortamda uzun bir müddettir parayı ‘mala bağlama’ eğiliminin güç kazanması ile konut fiyatlarının gelmiş olduğu düzey satın alma gücünü artık zorlanmaya başlaması ile pay senetlerinin bir adım daha ön plana çıkmasını bekliyoruz. Dün bu minvalde Ağustos’ta konut fiyat endeksi %8 artarken, yıllık bazda nominal değişim %184,6 oldu. Antalya ve civarı ile İstanbul’da Rus/Ukrayna talebi sonucu fiyatların daha da süratli arttığını gördük.
Eylül ayında yaşanan olumsuz gelişmeler akabinde Borsa İstanbul cephesinin tekrar üst istikametli bir momentum yakalanma potansiyeli olduğunu da düşünüyoruz. USDTRY kuru, futboldan bir benzetme yaparsak son 12 gündür kamunun da takviyesi ile 18,59 düzeyinde ‘çakılı defans’ oynamaya devam ettiğini not edelim.
Bültenimize TCMB kararı ile sert bir giriş yaptık. Global mali piyasalarda ise pazartesi günü pay senedi piyasalarında başlayan sat sat sat nereye kadar sonrası oluşan reaksiyon iyimserliğinin düne de yansıdığını gördük. ABD’de şirket bilançolarının iddialara oranla daha olumlu gelmesi (dün Netflix’in de finansalları yüzleri güldürdü) de bu iyimserliğin ardında yatan itici güç olurken, Avrupa’da sert gerileyen gaz fiyatlarının da belirleyici olduğunun altını çizmek gerekiyor.
Avrupa’da doğalgaz fiyatlarının belirlendiği Hollanda merkezli sanal gaz ticaret noktasında TTF (Title Transfer Facility), gösterge doğalgaz fiyatı 111 Euro/MWh’ye kadar geriledi. Bu fiyat 26 Ağustos tarihinde 340 Euro düzeyine kadar yükselmişti. Bu gelişme elbette güç ithal eden Türkiye üzere ülkeler açısından çok kıymetli. AB ülkelerinin önderleri 20-21 Ekim tarihlerinde Brüksel’de bir ortaya gelecek. Tepenin ana gündem unsuru ise güç krizi olacak.
Doğalgaz fiyatlarında (yakın vade) düşme ivmesi neredeyse son 8 aydır devam ederken, petrol fiyatlarında ise OPEC+ ile ABD ortasında -Suudi Arabistan ekseninde- kelamlı düello devam ediyor. OPEC+’nın günlük 2 milyon varil üretim kesintisin gitmesi akabinde Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı son 10 gündür mütemadiyen gerileyerek 90 usd/varil düzeyinin de altını zorlamaya başladığını görüyoruz. Haftalık kapanışı bekleyerek daha sağlıklı yorum yapacağız.
Kıymetli madenler cephesinde ise, altının ons fiyatı 1,650 dolar düzeylerinde, kıymetli teknik bölge olarak görülen 1,685 doların altında sessiz sedasız beklemeye devam ederken, gümüş sekiz gün süren düşüşüne hafta başı dur demesi akabinde son 2 günde reaksiyon yükselişine sahne olarak 18,70 dolar düzeyine toparlardı. IMF’nin 2023 raporundan sonra -büyümenin düşeceği bir yılda- baz metaller ve değerli metallere yönelik iştahımızın daha da azaldığını itiraf etmek gerekiyor.
İngiltere’nin siyaset yanlışından geri adım atması sonrasında kıymet kazanan GBPUSD paritesi, kritik bir direnç olarak gördüğümüz 1,1410 düzeyini aşamayarak tekrar 1,13 civarında salınmaya devam ederken, YEN her gün dolar karşısında biraz daha zayıflıyor. Bu sabah USDJPY paritesi 149 düzeyini aşarak 32 yılın en düşük düzeyini test etti. Japonya Maliye Bakanı Suzuki, spekülasyonlara dayanan sert kur hareketlerine uygun ve kararlı adımlarla karşılık vereceğini belirterek müdahale ihtimalinin altını neredeyse her gün tekrar tekrar çizmeye devam ediyor. Hatırlanacağı üzere, ABD’nin agresif faiz artırımları ile Japonya Merkez Bankası’nın çok gevşek para siyaseti ortasındaki uçurum nedeniyle (~ 375 baz puan) USDYEN paritesi sene başına nazaran %30 yükseliş kaydetti. Teknik mânâda YEN’de kıymet kaybının devam etme ihtimalini (153 düzeyi radar menzilinde görülüyor) gözardı etmiyoruz.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) haftaya sonuçlanacak olağan 27 Ekim toplantısında mevduat ve refinansman oranlarında 75 baz puanlık bir artışa soyunacağı beklentisi güç kazanıyor. EURUSD paritesi bu sabah 0,99 düzeyine göz dikerken, doların piyasa kuru DXY ise 112 düzeylerinin tabanlarına gevşedi.
ABD borsalarının geceyi %1 civarında yükselişle tamamlaması akabinde yeni gün başlangıcında Asya piyasalarında optimist hava ivme kaybetmekle birlikte korunuyor. Gösterge endeks Tokyo borsası %0,6 üstte süreç görürken, ABD borsalarının vadeli süreçlerinde yükseliş isteğinin korunduğunu görüyoruz. Genel havanın istikrarlı olduğunu söyleyebiliriz.
İngiltere’nin son haftalarda yaşadığı ‘türbülans’ ardından bugün açıklanacak TÜFE enflasyonu (beklenti %10) -merkez bankasının enflasyonla gayret için ne kadar şahin olmaları gerektiğine dair ipuçları için- değerle takip edilecektir. Ayrıyeten, bugün Avrupa’da da enflasyon sayıları; günün ikinci yarısında ise ABD’de konut kesimi istatistikleri takip edilebilir. Tesla’nın piyasa kapanışı akabinde açıklayacağı 3Ç finansal raporu ise piyasa yansıması yaratabilir!
iktisatbank.com
