Investing.com – Bu hafta yurt içinde kıymetli ekonomik göstergeler açıklanırken Hazine Bakanlığı ve Çalışma Bakanlığı 2023 bütçelerini Meclise sundu. Taban fiyat, EYT, kontratlı işçi alımı ve ÖTV indirimi en çok edilen başlıklar oldu.
Açıklanan bilgiler:
Hazine’nin nakit açığı Ekim’de 72,2 milyar TL olurken 10 aylık açık ise 160,4 milyar TL’ye çıktı. Dikkat çeken kalem ise faiz ödemelerinde görüldü. Hazine’nin faiz ödemesi 59 milyar TL ile rekor yüksek düzeye çıktı.
Cari açık Eylül’de 2,97 milyar dolar oldu. 10 aylık açık ise 38 milyar dolara ulaştı. Cari açığın en büyük kısmını dış ticarette güç ithalatına bağlı açık oluşturdu.
Ağustos’ta 26 milyar doları aşarak tarihi yüksek düzeye çıkan net yanılgı noksanda ise azalma oldu. Ekim’de net yanılgı noksan girişi 2,6 milyar dolar olurken 9 aylık giriş 24,9 milyar dolar oldu.
Net kusur noksana revizyon desteği
TÜİK’in turizm datalarını revize etmesinin akabinde Merkez Bankasının ödemeler istatistiklerinde cari süreçler hesabının gelir kısmına 22,4 milyar dolarlık artı eklendi. Ayrıyeten yeniden revizyonla fiyat sarfiyatlarında de 4 milyar dolarlık düşüş yapıldı. Toplamda 26,8 milyar dolarlık revizyon dayanağı eklenmiş oldu.
İşsizlik oranı yükseldi
TÜİK datalarına nazaran Ağustos’ta tek haneye inen işsizlik oranı Eylül’de %10,1’e yükselirken işsiz sayısı son ayda 120 bin kişi arttı. Böylece kayıtlı işsiz sayısı 3 milyon 482 bin kişi oldu.
Sanayi üretimi pandemi sonrası en düşük düzeye geriledi
Sanayi üretimi Eylül’de %1,6 daraldı. Yıllık üretim oranı ise %0,4 ile pandemi sonrası en düşük düzeyde kaldı. Dal içinde en sert düşüş %16,5 oranındaki kayıpla madencilik ve taşocakçılığı kesimi endeksinde görüldü.
Dolar yatay, euro kuru ve gram altın yılın doruğuna çıktı
Bu hafta dolar, enflasyon verisinin akabinde global piyasalarda 3 ayın en düşük düzeyine geriledi. Dolardaki kayıpla euro/dolar 1,03 üzerine çıkarken euro/TL de 19,10 ile yılın tepesini gördü.
Dolardaki düşüşten takviye alan ons altın bu hafta %4 yükseldi. Ons tesiriyle gram altın da 1.055 TL’ye çıkarak Aralık ayındaki tarihi tepe sonrası en yüksek seviyeyi gördü. Dolar/TL 18,50’li düzeylerde yatay seyretti.
Kur Muhafazalı Mevduatın Hazine’ye yükü 91,6 milyar TL
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Meclis konuşmasında Kur Muhafazalı Mevduattaki son durum hakkında bilgi verdi. Hazine’nin KKM hesaplarına 91,6 milyar TL’lik ödeme yaptığını belirten Bakan Nebati, KKM’nin Merkez Bankasına maliyetinin Hazine’den daha düşük olabileceğini belirtti.
Küresel döviz piyasasında yaşanan oynaklıktan da bahseden Bankan Nebati, euro, sterlin ve Japon yeninde görülen yüksek oynaklık ve bedel kayıplarından örnek vererek dolar/TL’nin bu yıl stabil kaldığını, gerçek efektif döviz kurunun da %16,7 oranında kıymet kazandığını söyledi.
Sunum sonrası gazetecilerin sorularını cevaplayan Bakan Nebati, arabada ÖTV indirimi olmayacağını, lakin matrah artışı için çalışmalar yapıldığını belirtti.
EYT ve kontratlı işçi konusu Meclise sunulacak
Bu hafta en çok Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in açıklamaları takip edildi. Zira 6 milyondan fazla taban fiyatlı için yapılacak artırım oranı, 4 milyona yakın EYT’li için de yapılacak düzenleme merak edilirken kontratlı işçi alımları da yakından izleniyor.
2023 mali bütçe sunumunu yapan Bakan Alım, minimum fiyatta refah hissesinin verilmeye devam edeceğini söyledi. Fiyat ve enflasyon ortasında dengeyi korumak için gerekeni yapacaklarını da söz eden Bakan Alım, taban fiyat görüşmelerinin Aralık içinde başlayacağını tabir etti.
Önemli açıklamalardan biri EYT idi. Bakan Alım Aralık ayında Meclise sunacakları EYT konusunda “Şu anda yaş kaidesini kaldırırsak, prim gün sayısı ve hizmet mühleti tutan yaklaşık 1,5 milyon kişi var. O koşulları kaldıramayız.” dedi.
Bakan Alım, kontratlı işçi alımı için de “Sözleşmeli çalışanın çalışma kaidelerini değiştirmeyi düşünüyoruz. Şu an da o çalışmamızı tamamladık. Kestirim ediyorum önümüzdeki hafta yahut bu ayın içerisinde onu uygulamaya geçireceğiz. Ne yapacağız? Onları takımlı hâle getireceğiz.” dedi.
Yazar: Deniz Engin
