HMS Titanic muhtemelen tüm vakitlerin en ünlü batığı olabilir. 1985 yılında Kuzey Atlantik Okyanusu’nda deniz düzeyinin 3.800 metre altındaki şaşırtan bir derinlikte keşfedilmesinin akabinde şu anda Las Vegas’taki Luxor Hotel and Casino’da bulunan üzere küçük bir gövde modülünü bile görmek için dünyanın her yerinden ziyaretçiler buraya akın ediyor. On yıllar boyunca pek çok farklı stant, Titanik’te olmanın nasıl bir şey olduğunu görebilmeleri için ziyaretçileri yolcuların yerine koydu ve bu trajik seyahatin büyüleyici tesirinin uzun yıllar boyunca devam edeceği açık bir halde görülebiliyor.
Bu yüzden, kimileri tarihi araştırma hırsları için, başkaları para için olsa da, insanların geminin enkazını okyanusun derinliklerden çıkarmaya çalışmaları şaşırtan değil.
Enkaz şu anda UNESCO mukavelesi tarafından korunuyor ve bu nedenle yerinde rahatsız edilmeden kalması gerekiyor. Fakat bu, Titanik’in suyun derinliklerinden nasıl çıkarılabileceğine dair tarih boyunca ortaya atılan ve katiyetle çılgın olarak değerlendirilebilecek birtakım teklifleri durdurmuş değil.
Batık kurtarma, kurtarma bedeli yasal olarak kurtarana ilişkin olduğu için büyük bir iş alanı olabilir, lakin gemiler çoklukla çok ağırdır ve sığ sularda olmadıkları durumda deniz tabanından kurtarılması çoklukla pek makul bir çalışma olmaz. Gemilerin yaşı da bir diğer sorunu beraberinde getirir: Vakit içerisinde suyun doğal tesirleri sebebiyle yıpranarak hareket ettirilmeleri neredeyse imkansız hale gelebilir.
Batık gemiler nasıl kurtarılıyor?
Ancak bu batıkları kurtarmak için de kimi seçenekler bulunuyor. Hafif gemilerin altlarına yüzdürme torbaları yerleştirilebilir ve şişirilerek enkaz yüzeye çıkartılabilir. Mary Rose üzere eski ve kırılgan gemilerde, geminin etrafına bir kafes bağlanır ve akabinde kaldırılarak yapı üzerindeki baskı azaltılır. Son olarak, kurtarıcılar enkazı kesimlere ayırabilir ve bunlar daha sonra başka farklı kurtarılarak yine bir ortaya getirilebilir.
Yaklaşık 4 kilometre derinlikte olması ve 52.300 ton tartısında olması Titanik’in muhtemelen yüzdürme yardımcıları ve kafesler için biraz büyük olması manasına geliyor ve kesimlerine ayrılması, yaşı nedeniyle hayli riskli bir çalışma olarak gerektireceği muazzam maliyeti karşılamayacaktır. Bu yüzden alışıldık yollar dışında kalan birtakım metotlar tarih boyunca önerildi ve önerilmeye devam ediliyor.
Şimdi gelin, bu çılgın kurtarma fikirlerine göz atalım…
Titanik’i pinpon topları ile kurtarmak
Ciddi olup olmadığını kesin olarak söylemesi güç olan birinci fikir, masa tenisi topları kullanarak enkazı suyun üzerine kaldırmak. Bu plan, Titanik’in enkazının bir yerine iki modül olduğu bilgisiyle çökmüş olsa da, tek kesim olduğunu varsayarsak, gövdeye yerleştirildiğinde yapının batmaz hale gelmesi için kaç pinpon topuna muhtaçlık duyulacağı hesaplandı. YouTuber Tom Rocks Maths bu hesaplamanın mükemmel bir özetini sunuyor, fakat kısa karşılık 1,5 milyar civarında. Ne yazık ki, 3,8 kilometre derinlikteki su basıncı topları düz ve işe yaramaz hale getirecektir, lakin kimi fizik ders kitaplarında bile görülmesi, bu planın mantıklı olduğuna inanan şahısların varlığına işaret ediyor.
Titanik’i polyester torbalar ve vazelinle kurtarmak
Bir öbür fikir ise, Titanik keşfedildikten kısa bir mühlet sonra, bilim insanlarının enkazı kurtarmak için akıllarına gelen her fikri ortaya attıkları sırada, 1985 yılında Stamford, Connecticut’ta bulunan bir mühendisten geliyor. The Night Lives On kitabında yer alan fikir, geminin gövdesine polyester torbalar yerleştirmek ve akabinde içlerine sert ve yüzer hale gelecek olan Vazelin pompalamayı içeriyor. Daha sonra bu torbalar enkazı tek kesim halinde yüzeye çıkaracaktı.
Daha sonra bunun için gerekli vazelin hesabını yapan bir kişi, devasa yapıyı kaldırmaya yetecek kaldırma kuvveti sağlamak için 180.000 ton Vazelin gerektiğini buldu. Dünyanın en büyük kargo gemisi yaklaşık 120.000 ton taşıyabildiği düşünülürse, bu muazzam ölçüde Vazelini yalnızca Titanic’in yakınına getirmek bile inanılmaz bir uğraş harcanmasını gerektiriyor. Bütün bu Vazelini taşımanın ve denizin altına pompalamanın ne kadar güç olacağını göz arkası ettiğimizde bile, torbalar muhtemelen çürüyen metalin üst kısmını koparacak yahut yapı yükselmeye başladığında açıkta kalan taraftan dışarı fırlayacaktır. Tekrar de bu fikrin farklı olduğu reddedilemez.
Titanik’i buzdağlarını kullanarak kurtarmak
Belki de açık orta en düzgün ve en ironik fikir ise, Titanik’in batmasına sebep olan buzdağlarını kullanarak tekrar suyun üzerine çıkmasını sağlamak.
Arthur Hickey isminde biri, enkaz keşfedilmeden evvel Titanik ile birlikte gömülen zenginlikleri geri alma umuduyla kendisini Titanik Kurtarma Şirketi’nin başına atadı. Gemideki varlıkların o vakitler 1 milyar sterlin civarında olan kıymeti, şu anda neredeyse 5 milyar sterline muadil. Enkazın etrafında bir buzdağı oluşturmak için kullanılacak ve daha sonra yüzeye çıkacak olan sıvı nitrojenin fiyatını sorması için ona ilham veren bir hayal gördü.
Hickey, hayalini gerçeğe dönüştürmek için bir endüstriyel gaz şirketi olan BOC kümesine danıştı. Hatta bu fikir bilim insanları tarafından denetim edildi ve yaklaşık yarım milyon ton sıvı nitrojene gereksinim duyulacağını buldular. Bu, enkazın üzerinde tam bir sıvı nitrojen sıvılaştırma tesisi oluşturmak ve onu aşağı hakikat pompalamak manasına gelirdi. Ve tahminen de pek şaşırtan olmayan bir halde şirket bunu yapmamaya karar verdi.
Tabi ki Titanik’i kurtarmak için önerilenler listesi bunlarla sonlu değil ve muhtemelen gelecekte de çok daha çılgınca ve farklı fikirlerin önerileceğini kestirim edebiliriz. Lakin şimdilik, Titanik öngörülebilir gelecekte kurtarılamayacak bir batık olarak efsanesini öykülerde sürdürecek üzere gözüküyor.
