David Hole isimli bir adam, 2015 yılında Avustralya’nın Melbourne kenti yakınlarındaki Maryborough Bölge Parkı’nda bir arayış içerisindeydi. Elindeki metal detektörü ile gezerken, sıra dışı bir şey keşfetti: Sarı kilin içinde çok ağır, kırmızımsı bir taş duruyordu.
Bu taşı alıp meskene götürdü ve taşın içinde bir altın külçesi olduğundan emin olarak kırmak için her şeyi denedi. Sonuçta Maryborough, 19. yüzyılda Avustralya’nın altına hamlesinin tepe yaptığı Goldfields bölgesinde yer alıyordu.
Hole bulgusunu kırmak için bir kaya testeresi, açılı taşlama makinesi, matkap denedi. Hatta asit kullanmayı bile denedi. Fakat çatlatmayı bile başaramadı. Bunun nedeni, açmak için çok çabaladığı şeyin zati kendisinin altın kıymetinde bir göktaşı olmasıydı.
Hole, “taşı” açamamış olsa da ilgisini çektiği için Melbourne Müzesi’ne götürdü.
Melbourne Müzesi jeoloğu Dermot Henry, 2019’da The Sydney Morning Herald’a “Taş yontulmuş, çukurlu bir görünüme sahipti” dedi ve ekledi: “Atmosferden geçtiklerinde oluşuyorlar, dış kısımları eriyor ve atmosfer onları şekillendiriyor.“
Henry, Channel 10 News’e “İnsanların göktaşı olduğunu düşündüğü birçok taşı inceledim” dedi ve devam etti: “Hatta, müzede çalışarak geçirdiğim 37 yıl uzunluğunda incelediğim binlerce kayadan yalnızca ikisi gerçek göktaşıydı.” Bu taş, o ikisinden biriydi.
Melbourne Müzesi jeoloğu Bill Birch ise, The Sydney Morning Herald’a “Dünyada bu boyutta bir taş, bu kadar ağır olmaz” dedi.
4,6 yıllık göktaşı: Maryborough
Araştırmacılar, bulunduğu yerin yakınındaki kasaba olan Maryborough’un ismini verdikleri 4,6 milyar yıllık göktaşı hakkında bilimsel bir makale yayınladılar.
Bu taş 17 kilogram ağırlığındaydı ve küçük bir dilimi kesmek için bir elmas testere kullandıktan sonra, araştırmacılar bileşiminin yüksek oranda demir içerdiğini ve bir H5 sıradan kondrit olduğunu buldu. Açıldıktan sonra, kondrül ismi verilen küçük kristalize metalik mineral damlacıkları da görülebiliyordu.
Henry, “Meteoritler en ucuz uzay keşfi biçimini sağlıyorlar. Bizi vakitte geriye götürüyorlar, Güneş Sistemimizin (Dünya dahil) yaşı, oluşumu ve kimyası hakkında ipuçları sağlıyorlar” dedi ve şöyle devam etti: “Bazıları gezegenimizin derinliklerine bir bakış sağlıyor. Kimi göktaşlarında, yıldızların periyodik tablonun öğelerini oluşturmak için nasıl oluştuğunu ve geliştiğini gösteren, Güneş Sistemimizden bile daha eski ‘yıldız tozu’ var. Başka ender göktaşları, ömrün yapı taşları olan amino asitler üzere organik moleküller içerir.“
Araştırmacılar göktaşının nereden geldiğini ve Dünya’da ne kadar müddettir kalmış olabileceğini şimdi bilmese de, kimi varsayımlarda bulunuyorlar.
Belirlenene nazaran Güneş Sistemimiz bir vakitler dönen bir toz ve kondrit kaya yığınıydı. Sonunda yerçekimi, bu materyalin birçoklarını birlikte gezegenlere çekti, lakin artıklar çoğunlukla büyük bir asteroit neslini oluşturarak kaldı.
Henry, Channel 10 News ile yaptığı konuşmada, “Bu özel göktaşı büyük olasılıkla Mars ve Jüpiter ortasındaki asteroit neslinden çıkıyor ve birtakım asteroitlerin birbirine çarpmasıyla oradan dışarı itildi, sonra bir gün Dünya’ya çarptı” dedi.
Karbon tarihlemesi, göktaşının 100 ila 1.000 yıl ortasında bir müddet boyunca Dünya’da olduğunu ve 1889 ile 1951 yılları ortasında gezegenimize gelişine karşılık gelebilecek bir dizi meteor müşahedesi olduğunu gösteriyor.
Araştırmacılar, Maryborough göktaşının altından çok daha ender olduğunu ve bunun da onu bilim için çok daha kıymetli kıldığını savunuyor. Bu taş, Avustralya’nın Victoria eyaletinde şu ana kadar kaydedilen 17 göktaşından biri ve 2003 yılında tanımlanan 55 kilogramlık devasa bir örneğin akabinde ikinci en büyük kondritik kütle.
Henry, Channel 10 News ile yaptığı röportajda, “Bu yalnızca Victoria’da bulunan 17. göktaşı. Fakat binlerce altın külçesi değerinde” dedi ve ekledi: “Olaylar zincirine bakıldığında, keşfedilme bahtının epeyce astronomik olduğunu söyleyebilirsiniz.“
