Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en süratli ve emniyetli referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin, Mayıs 2023 devri sonuçları açıklandı.
Eşik kıymet olan 50’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların, dalda güzelleşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına nazaran manşet PMI, Mayıs ayında değişim göstermeyerek 51,5 seviyesinde kaldı.
Üst üste beşinci ay eşik paha 50’nin üzerinde gerçekleşen endeks, Türk imalat kesiminin faaliyet şartlarında güzelleşmenin sürdüğüne işaret etti. Kelam konusu ölçülü düzgünleşme, Nisan ayındaki ile birebir olacak halde 2021 sonundan bu yana en yüksek oranda gerçekleşti.
Son anket kapsamında iştirakçi firmalar, yaygın bir biçimde talepte güzelleşme olduğunu bildirdi
Bu güzelleşmenin en direkt tesiri, yeni siparişlerin son üç ay boyunca güçlü bir formda artması oldu. Yeni ihracat siparişlerinde de artış kaydedildi. Bu gelişmelere bağlı olarak imalatçılar, üretim hacimlerini de son üç ay boyunca genişletti. Kimi anket iştirakçileri, Şubat ayındaki sarsıntı sonrası faaliyetlerine şimdi yeni dönebildiklerini belirtti. Yeni siparişlerdeki yükseliş, imalatçıların istihdam seviyelerini son üç aydır birinci defa artırmasına imkan sağladı.
Bununla birlikte firmalar, erken emekliliklerin istihdamı sınırladığını bildirmeye devam etti. İstihdam seviyesindeki yükseliş, firmaların iş yüklerinin altından kalkabilmelerini sağladı ve evvelki anket periyodunda görülen artışın akabinde birikmiş işler azalma kaydetti. Satın alma faaliyetindeki artışın yanı sıra girdi ve mamul stoklarının kullanımı da talebi karşılamaya yönelik eforları destekledi.
Mayıs dataları, dalda enflasyonist baskıların hafiflemeye devam ettiği istikametinde sinyal verdi. Girdi maliyetleri büyük ölçüde Türk lirasındaki bedel kaybı nedeniyle artmaya devam etse de enflasyon oranı, yılın başından bu yana en düşük seviyeye geriledi. Buna bağlı olarak satış fiyatlarının artış suratı üst üste dördüncü ay gerileyerek Nisan 2020’den beri en düşük oranda kaydedildi.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket dataları hakkında değerlendirmede bulunan S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları söyledi:
Takip edilen 10 bölümün sekizinde üretim arttı
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI Mayıs raporuna nazaran imalat sanayi faaliyet şartlarında genele yaygın güzelleşme oldu. Mayısta ağaç ve kağıt eserleri ile elektrikli ve elektronik eserler hariç, takip edilen 10 kesimin sekizinde üretim arttı. Kara ve deniz taşıtlarında üretim en süratli artışı kaydederken besin eserleri, metalik olmayan mineral eserler ve giysi ve deri eserleri kesimleri de yine büyüme patikasına geçti.
Yeni siparişlerde daha da olumlu bir tablo dikkat çekti ve sadece ağaç ve kağıt eserleri kesiminde düşüş kaydedildi. En süratli artışın gerçekleştiği dokumacılık eserlerini çok az bir farkla kara ve deniz taşıtları takip etti. Makine ve metal eserler, kara ve deniz taşıtları ve besin eserleri başta olmak üzere birtakım kesimlerde yeni ihracat siparişlerindeki süratli büyüme toplam yeni siparişleri destekledi.
Yeni siparişlerin genele yaygın bir halde artmasıyla birlikte kesimlerin büyük kısmı, Mayıs ayında istihdamını genişletti. Elektrikli ve elektronik eserler dalının istihdamı anketin başladığı Ocak 2016’dan beri en süratli artışı kaydetmenin yanı sıra oran olarak öteki dalları de geride bıraktı.
Çalışan sayıları sırf metalik olmayan mineral eserler ve dokumacılık bölümlerinde düşüş kaydetti. Yeni siparişlerdeki büyümeye karşın istihdamda sağlanan artış, genel olarak firmaların iş yüklerini yönetebilmesine yardımcı oldu. İkinci çeyreğin ortasında birikmiş işler 10 bölümden yalnızca dördünde arttı.
Girdi enflasyonu bir evvelki aya kıyasla düşüş gösterdi
Girdi maliyetleri genel olarak yükselmeye devam etti lakin kesimlerin çoğunluğunda enflasyon, Nisan ayına kıyasla düşüş gösterdi. En süratli artış kara ve deniz taşıtları firmalarında, en yavaş artış ise kimyasal, plastik ve kauçuk eserlerinde gerçekleşti. Bu eğilim en son eser fiyatları için de geçerli oldu.
Elektrikli ve elektronik eserler kesiminin üretiminde görülen yavaşlama, firmaların yeni siparişleri karşılayabilmek için ekseriyetle mevcut stoklarını kullanmalarına yol açtı. Buna bağlı olarak son eser stokları Mayıs ayında süratli bir halde azaldı. Lakin genel tabloya bakıldığında dalların çoğunluğunda üretim sonrası stokların Mayıs’ta arttığı görüldü.
Takip edilen 10 bölümün altısında artış kaydeden girdi stokları için de emsal bir tablo kelam konusu oldu.
Foreks Haber Merkezi
