Leydi Dai’nin mumyası o kadar harika durumda ki, ona bazen Çin’in Uyuyan Hoşu deniyor. 2.100’ün üzerindeki yaşına karşın epey uygun görünüyor, lakin bilimsel çalışmalar bu soylu bayanın sıhhatine ziyan veren müsrif bir ömür üslubu yaşadığını gösteriyor.
Xin Zhui olarak da bilinen Lady Dai’nin mezarı, 1960’larda Çin’in Changsha yakınlarındaki Mawangdui’de inşaat çalışanları tarafından tesadüfen keşfedildi. Arkeologlar, yüzlerce okul çocuğunun yardımıyla 1970’lerin başında bölgeyi kazdılar ve batı Han hanedanlığında (MÖ 206 – MS 9) kıymetli bir güce sahip olan Dai Markisi Li Cang‘ın ailesine adanmış üç mezar ortaya çıkardılar.
Bu mezarlardan birine MÖ 163’te ölen eşi Leydi Dai’nin yanı sıra antik Han hanedanından narin ipek el yazmaları, cilalı kaplar ve tarçın, manolya kabuğu ve karabiber ile yapılan bitkisel ilaçlar üzere binlerce şey de gömülmüştü.
Üçüncü bir mezarda, muhtemelen oğulları yahut Leydi Dai’nin erkek kardeşi olan daha genç bir erkeğin cesedi bulunuyordu. Ancak tuhaf bir formda, Leydi Dai’nin tersine Li Cang ve genç adamın kalıntıları, hakikaten vakte yenik düşmüştü.
Yaklaşık 2.100 yaşında olan mumya inanılmaz durumda. Damarları hala pıhtılaşmış kanla dolu ve yumuşak dokularının birden fazla sağlam. Buruşuk bedeni, eski bir hanedandan eski bir mumyadan çok, cenaze masasındaki taze bir kadavraya benziyor.
Tüm bu yıllar boyunca nasıl bu kadar âlâ durumda kaldığına dair birkaç ipucu bulunuyor. Ceset, hoş bir ipek tabloyla kaplı dört lake tabutun en iç kısmında kozalanmış halde bulundu. Ayrıyeten bedeni 18 kat ipek ve keten giysiler ile sarılmıştı. Bütün bu etkenler bir ortaya geldiğinde de vücudu epey yeterli korudu.
Ayrıca tabut, havaya maruz kaldıktan sonra kahverengiye dönüşen garip, berrak bir sıvıyla doluydu. Kimileri bu sıvının onun beden sıvıları olduğuna inanıyor, fakat öbürleri bunun tahminen de müdafaa sürecine yardımcı olan geleneksel bir Çin bitkisel çözeltisi olabileceğinden şüpheleniyor.
Çinli bilim insanlarının vücut üzerinde yaptıkları detaylı otopsi, bu asil bayanın sıhhat durumunun aslında hayli berbat olduğunu gösterdi. Yemek yedikten kısa bir müddet sonra kalp krizinden 50 yaşlarında ölmüş üzere görünüyor. Araştırmacılar, bunun muhtemelen çok kilolu ve diyabet hastası olmasına neden olan müsrif ve tembel ömür şeklinin bir sonucu olduğunu yazıyor.
Çinli bir bilim beşerinin yazdığına nazaran “Zengin bir formda döşenmiş mezarı ve onu bekleyen pek çok hizmetkarı olan bir soylu bayan olduğu gerçeğine bakılırsa, muhtemelen fazla uğraş sarf etmesine gerek yoktu.”
Vücudunun incelenmesi, son yemeğini de belirledi. Yemek borusunda ve midesinde 100’den fazla misk kavun çekirdeği buldular ve araştırmacılar bunları “büyük bir çabukla yuttuğuna” inanıyorlar.
Lady Dai’nin mumyası, günümüzde Hunan Vilayet Müzesi’nde organlarını içeren cam kavanozların yanında yer alıyor. Ekseriyetle, insanların, bu kadim bayanın uzun yaşamanın bir tıp sırrını sakladığı inancıyla cesedi ziyaret ettikleri söyleniyor.