Türkiye’nin kuzeybatısında bulunan ve Bursa’nın ilçesi olan İznik, uzun bir tarihe ve öyküye sahip. Bir vakitler Büyük İskender’in müritleri tarafından yönetilmiş, sonunda Roma İmparatorluğu’nun en değerli kent merkezlerinden biri haline gelmiş ve Nicaea olarak yine isimlendirilmiş, birinci ve ikinci İznik Kurullarına mesken sahipliği yaptığı biliniyor.
Yüzyıllar boyunca zelzeleler, istilalar, sanayi ve gerileme gören ilçe, birebir vakitte dört medeniyete başşehirlik de yaptı ve UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınması önerildi.
İşte bu kadar kıymetli bir ilçe olan İzmit, artık görkemli bir arkeoloji müzesine sahip. 2000 yılında başlayan İznik Arkeoloji Müzesi inşaatı 2022 yılında tamamlandı ve 16 Ocak 2023 günü kapılarını ziyaretçilere açtı.
Eski müze müdürü ve arkeolog Taylan Sevil, İhlas Haber Ajansı’na “Yeni müze epey değerli taşınabilir kültür varlıkları içeriyor” dedi ve ekledi: “Tarih öncesi çağlardan günümüze birçok uygarlığın yapıtı var.“
Müzedeki eserler ortasında Roma devrine ilişkin bir mermer masa oyunu, Yunan kahramanı Aşil’e adanmış epey süslü bir lahit ve Büyük İskender’in generali I. Antigonos’un lahdi de bulunuyor. Daha da değişik olansa, Antigonos’un mezarında bulunan ve yeni çeviri edilen, 2.500 yıllık bir metin; daha doğrusu trajik bir aşk mektubu…
Tarihin bilinen birinci aşk mektubu
Tarihin bilinen en eski aşk mektubu olarak tanımlanan yapıtta, “Ben, üzgün Arete… Tüm vücudum ve ruhumla Antigonos’un mezarından haykırıyorum” yazıyor. Mektup şöyle devam ediyor: “Kederden saçlarımı yoluyorum ve kendimi ağlayarak söz ediyorum. Bu şanssızlık, vefat, bu pahalı adamı özgürleştireceğine beni yakaladı.”
Bahsi geçen Arete”nin kim olduğu bilinmiyor – bu terim aslında bir isim değil, bir biçimde “mükemmelliği” tanımlayan bir Antik Yunan kavramı. Neye yahut kime uygulandığına bağlı olarak, kişinin tüm potansiyelini gerçekleştirmesine atıfta bulunabilir; ahlaki fazilet; kendine hakim olma yahut adalet; güç ve cüret; ya da yalnızca “iyi” olma durumuna atfedilebilir.
Ancak bildiri kimden geldiyse, hepimizin bir noktada yaşadığı duygusal bir öykü aktarıyor: Aşık olduğumuz birini kaybetmenin verdiği acı…
