Wall Street Türkiye hakkında bölündü: Goldman ve JPMorgan seçim akabinde faiz artırımı bekliyor

En büyük Wall Street bankalarından kimilerindeki ekonomistler, Türkiye’nin fevkalâde düşük faiz oranlarını ne kadar mühlet sürdürebileceği konusunda bölünmüş durumda; JPMorgan Chase & Co. ve Goldman Sachs Group Inc. Mayıs ayında yapılması planlanan seçimlerden kısa bir müddet sonra para siyasetinde keskin bir siyaset değişikliği bekliyorlar.

JPMorgan ve Goldman Sachs’a nazaran, merkez bankasının en az on yıldır görülmeyen yüksekliklere ulaşacak büyük bir faiz artışına muhtaçlığı olabilir. Her ikisi de siyaset faizinin üçüncü çeyrekte %30’a yükseleceğini yahut mevcut düzeyinin üç katından fazla artacağını kestirim ediyor.

Morgan Stanley ve ING Groep NV, Bloomberg tarafından derlenen son kestirimlere nazaran, Türkiye’nin yılın geri kalanında kilit oranını %9’da tutmasını bekliyor. Barclays Plc %25’e çıkmasını ve Bloomberg Economics üçüncü çeyrekte Türkiye’nin siyaset faizinin %35’e yükselmesini bekliyor.

Seçimler, en son yaklaşık iki yıl evvel bir faiz artışına şahit olan ve enflasyona nazaran ayarlandığında dünyanın en derin negatif oranları ortasında yer alan Türkiye’de para siyaseti için bir dönüm noktası olarak giderek şekilleniyor.

Kanunen bağımsız olmasına karşın, TCMB Lideri Şahap Kavcıoğlu idaresindeki merkez bankası, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın isteklerini yerine getirmekte. Türk önder, düşük oranların daha süratli fiyat artışına neden olmaktan fazla evcilleştirdiği alışılmadık bir görüşe sahip.

Bundan bir yıl sonra, Türkiye, Bloomberg piyasa tarafından hesaplanan ima edilen siyaset faizlerine nazaran, mevcut düzeyinden neredeyse yüzde 20 puan daha yüksek bir gösterge faize sahip olabilir.

Yatırımcılar için tehlikede olan, liranın ortodoksiye geri dönüşle taşıma-ticaret cazibesini yine kazanabileceği ihtimali. Türk para ünitesi, geçen yıl gelişmekte olan piyasalarda en berbat ikinci performans gösteren para ünitesi oldu ve merkez bankası art kapı müdahaleleri yoluyla varsayımı 108 milyar dolar harcadı. 007Are564t

Yabancı yatırımcılar ülkenin mahallî borcundan büyük ölçüde çıktılar ve önümüzdeki siyasi belirsizlik göz önüne alındığında Türkiye’nin tahvillerine uzun vadeli maruz kalma riskini göze alma konusunda çok az isteklilik gösteriyorlar.

Benzer bir dinamik borsada da yaşandı ve Türk pay senetleri geçen yıl dünyanın en uygun performans gösterenlerindenken bu ayın en berbatına gerçek gidiyor.

Erdoğan, 2018’den bu yana merkez bankası üzerinde daha fazla güç kullandı ve Kavcıoğlu’nun seleflerinin üçünü de gereğince güvercin bulmadığı bir çizgiyi aldıkları için kovdu. Lakin geçen yıl, seçimlerden evvel ekonomiyi turbo şarj etmek için daha düşük oranlar için bastırdığı için tesiri daha da barizleşti.

Enflasyonun artmasına karşın, siyaset yapıcılar geçen yıl faiz oranlarını 500 baz puan düşürerek tek haneli sayılara indirdi. Bu adımlar, Erdoğan’ın paranın ucuz olmasını sağlamak için yaptığı açık davetlerin akabinde geldi; ihracatçılara ve yatırım odaklı firmalara yönelik maksatlı kredileri teşvik etti.

Türk yetkililer mevcut siyasetlerinden U dönüşünü dışladıkları için, daha yüksek oranlar mümkünlüğü Erdoğan’ın seçimlerdeki başarısızlık beklentisine bağlı olabilir. Altı partiden oluşan muhalefet ittifakı, iktidara seçilmesi halinde merkez bankasının “bağımsızlığını” sağlayacaklarını söyledi, fakat faiz oranlarının görünümü hakkında açıkça yorum yapmadı.

HSBC Holdings Plc’nin ekonomisti Melis Metiner, Erdoğan’ın iktidara tutunması durumunda siyasetin bilakis dönmesinin “pek mümkün olmadığını” söyledi. Muhalefetin kazanması durumunda, görünüm “belirsizliğini koruyor”, lakin bu hafta yayınlanan bir raporda “geleneksel makro siyaset yapımına” geri dönüş olması olası.

Erdoğan birçok kere faizlerin düşmesini istediğini söyledi.

Cumhurbaşkanı, geçen yılın sonlarında yaptığı bir konuşmada, “Bu kardeşiniz bu konumda olduğu sürece, faiz her geçen gün, her geçen hafta, her geçen ay azalmaya devam edecek” dedi. “Yatırım yüksek faiz oranlarıyla gelmez.”

Geçtiğimiz perşembe günü bu yılın birinci üç aylık enflasyon raporunda Kavcıoğlu, oranlar hakkında açık bir yönlendirme yapmadı. Yalnızca birkaç gün evvel yapılan bir toplantıda, Para Siyaseti Komitesi, kimi ekonomistler tarafından daha düşük borçlanma maliyetlerinin yolda olduğuna dair yorumlanan bir işaret olan mevcut oranların “yeterli” bir düzeyde olduğuna dair bir ifadeyi kaldırdı.

TCMB’nin her vakit dengeli olmadığı ve rehberliğinden saptığı konusunda bir sicili var. PPK’nın geçen temmuz ayında faizlerin değişmeden kalacağı istikametindeki açıklamasına karşın, gösterge faizi sonraki ay 100 baz puan düşürdü.

Merkez Bankası’nın enflasyon konusundaki optimist görünümü de daha düşük oranlar için düzgün bir işaret. Varsayımları değişmedi ve hala aralık ayındaki %64,3’lük fiyat artışının bu yıl %22,3 düzeyinde biteceğini argüman ediyor.

Geçen hafta planlarını ayrıntılandırması istendiğinde, Kavcıoğlu faiz indirimi için genel şartları ortaya koyan evvelki açıklamalara işaret etti.

Bloomberg