Yurtiçi yerleşikler yılın son haftalarını döviz mevduatında süratli bir çözülmeyle geçirdi. Merkez Bankası bilgilerine nazaran vatandaşın döviz mevduatı 191.9 milyar dolarla 13 Eylül 2019’dan sonra en düşük düzeye geriledi.
Dolan/TL’deki yatay seyir, şirketlere kredi kullanımında döviz mevduatı sonu, bankacılık dalına TL mevduatta evvel yüzde 50 olarak belirlenen amaç oranı yakalama uğraşları ve yüksek enflasyon nedeniyle öne çıkan borsa yatırımları yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatında yılın son haftalarında süratli bir çözülme sağladı. Merkez Bankası datalarına nazaran 30 Aralık 2022 itibariyle yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı parite tesirinden arındırılmış olarak 3 milyar 69 milyon dolar geriledi. Bankalardaki döviz mevduatının büyüklüğü ise 30 Aralık itibariyle 191 milyar 944 milyon dolara inerek 13 Eylül 2019’dan bu yana görülen en düşük düzeye çekildi.
Merkez Bankası haftalık bilgilerine nazaran 11 Kasım 2022’den bu yana parite tesirinden arındırılmış olarak döviz mevduatlarında çözülme var. 11 Kasım haftasında parite tesirinden arındırılmış olarak gerçek şahısların döviz mevduatı 2.2 milyar dolar, hukukî şahısların döviz mevduatı ise 1.5 milyar dolar gerileyerek toplamda 3.7 milyar dolar azaldı. 18 Kasım haftasında ise gerçek bireylerde 1.48 milyar dolar, hukuksal bireylerde ise 1.54 milyar dolar olmak üzere 3.02 milyar dolarlık düşüş oldu. 25 Kasım haftasında ise 5 milyar 534 milyon dolarlık ile son periyodun en yüksek düşüşü yaşanırken 9 Aralık haftasında 2.64 milyar dolar, 16 Aralık haftasında 2.42 milyar dolar ve 23 Aralık haftasında da 5 milyar dolar azalma gözlenmişti. Yılın son haftasındaki 3 milyar doları aşan düşüşle birlikte son 8 haftadaki döviz mevduatlarında parite tesirinden arındırılmış gerileme 25.3 milyar doları buldu.
DTH’tan çıkan borsa ve konuta
Uzmanların verdiği bilgiye nazaran dolar/TL’deki yatay seyir, şirketlerin kredi taleplerinde karşı karşıya geldikleri sorun ve bankaların TL mevduat amacı döviz mevduatlarındaki düşüşün temel nedenlerini oluşturdu. Bu durumun en azından seçime kadar devam etmesini bekleyen uzmanlar döviz mevduatlarından çıkan ölçünün bir kısmının borsaya bir kısmının ise konut ve araç alımına yöneldiğini söz etti. Bilhassa yılbaşında açıklanan konut kampanyasının fiyatlarda yaratacağı üst taraflı tesir nedeniyle uzmanlar son haftalarda emlak piyasasının epey hareketli olduğunu hatırlattı. Kur tarafının seçime kadar bu türlü gitme mümkünlüğünün yüksek olması nedeniyle de uzmanlar döviz mevduatında çözülmenin süreceğini lisana getirdi.
30 Aralık 2022 itibariyle bilgilere bakıldığında gerçek bireylerin döviz mevduatı parite tesirinden arındırılmış olarak 637 milyon dolar gerilerken hukuksal şahısların döviz mevduatı 2 milyar 432 milyon dolar azaldı. Hukuksal şahısların dolar cinsi döviz mevduatında 1 milyar 98 milyon dolar, Euro cinsi döviz mevduatında ise parite tesirinden arındırılmış olarak 1 milyar 294 milyon dolarlık çözülme gerçekleşti.
KKM’de bir haftada 47,9 milyar liralık düşüş
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun haftalık bilgilerine nazaran Kur Muhafazalı Mevduat hesapları yılın son haftasında sert geriledi. 23 Aralık haftasında 1 trilyon 463 milyar 203 milyon lira düzeyinde olan KKM hesapları 30 Aralık haftasında 1 trilyon 415 milyar 302 milyon liraya indi. Böylelikle 1 haftadaki çözülme 47 milyar 901 milyon lira oldu.
Şebnem Turhan/Ekonomim
