Ulusal gelirin birçoklarını hem tüketim hem de üretim gücüyle yaratan hanehalkı birebir vakitte eldeki bilgiye nazaran tasarrufunu yönlendirir. Bu sayede günümüzdeki geliri ile emeklilik sonrası refah düzeyini en uygun bir biçimde şekillendirir. Yüksek gelire sahip olduğu devirdeki tasarruflar ve onun getirisi ile emeklilik ve sonrası devirde harcama gücünü dengelemeye çalışır.
Bu doğal olarak çağdaş toplumlarda, bilgi akışının eksiksiz olduğu toplumlarda çok daha aktif işler…
Sağlığını hiçbir vakit yitirmeyen data akışı ile şahıslar, firmalar ve hatta devletin kendisi tüketim ve yatırım başta olmak üzere tüm harcamaları en uygun bir biçimde yönetir ve ülke de bu sayede kararlı bir iktisada sahip olur. Hakikat bilgi ve onun günlük hayata katkısı her tarafıyla daha rahat bir ömrün temel kaynağı olmakla kalmaz, birebir vakitte riskleri en aza indiren bir yolu önümüze koyar.
Saymakla bitmez bilginin, hakikat bilginin faydaları…
YA AKSİSİ OLURSA?
Öte yandan bilgi yanlışsız ve tam bir biçimde verilmiyor ya da iktisattaki aktörler buna vaktinde ulaşamıyor ise çok şey yanlış gidiyordur. Devleti yönetenlerin monopol gücü oluşturdukları data kaynaklarını aktif bir halde oluşturmamaları ve o denli olsa bile bunu toplumla paylaşmamaları sanıldığından fazla, hem epey fazla ziyan verir, hem de herksese.
En azından son 12-15 yılda bunun derecelerini farklı olsa da Türkiye’de deneyim etmekteyiz.
Ulusal gelirin taraflı hesaplanmasından (tahmin edilmesinden) tutun, işsizlik, istihdam ve enflasyon oranları başta olmak üzere çabucak hemen tüm istatistiki bilgilerde bunu görüyoruz. Görmekle de kalmayıp, bu bilgilerdeki yanılgıları her istikametiyle ortaya koyuyor, yapılması gerekenleri sıklıkla vurguluyoruz.
Sadece biz mi?
Tabii ki hayır.
Örneğin, o Avrupa İstatistik Ofisi, EuroStat bizi denetliyor, münasebetiyle sunulan datalar epey sağlıklı yaklaşımının yanlışsız olmadığını şahsen ofis AB Türkiye Raporu’nda veriyor. Bu vurgu 2021 ve 2022 yılları raporlarında tekrarlanmasına karşın hiçbir güzelleştirmenin yapılmadığını görüyoruz.
Bu raporların içeriğini detaylı bir biçimde sentezleyebiliriz burada lakin tekrar bir şey değişmeyecek, datalar siyasi saikler kapsamında verilmeye devam edecektir.
Öte yandan şu sene sonunda enflasyon oranında düşüşleri göreceğiz yanıltmasına gelelim. Bilhassa geçen yılın kasım ayıyla başlayan ve birkaç ay daha devam eden artırım yağmurları ile üstlere süratli çıkan enflasyon oranının mümkün gücünü kaybederek matematiksel olarak azalması ve hatta bunun aylık fiyat artışları ile bir arada gitmesi halka bir algıyla ekonomi modelimiz çalışıyor tarzında sunulabilecektir.
İşte bu tam manasıyla şuurlu bir yanıltma halinde sunulacak. Bununla da kalmayacak, fiyatlara enflasyon farkı daha düşük oranda yansıtılacaktır.
Devamı için: https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/veysel-ulusoy/ekonomide-soylenenler-ve-yasanan-gercekler-1995197?utm_medium=Kose%20Yazisi&utm_source=Cumhuriyet%20Anasayfa&utm_campaign=Kose%20Yazisi
