Küresel mali piyasalar, son çeyreğe epeyce optimist bir başlangıç yaptı. Bu iyimserliğin ardında ABD’de açıklanan zayıf dataların FED’in agresif tavrını zayıflatabileceği beklentisinin yattığını açık bir formda söyleyebiliriz. Hafta başı açıklanan ve beklentinin oldukça altında kalan ISM imalat verisi akabinde dün de Ağustos ayına yönelik açık iş adedinin son 15 ayın en düşük düzeyine geldiğinin görülmesi, FED’in enflasyonu ‘evcilleştirmeyi’ amaçlayan yüksek faiz oranının işgücü piyasasının da soğumaya başladığı halinde yorumladık.
Akabinde, Avustralya Rezerv Bankası, siyaset faizini beklenenden daha küçük bir oranda 25 baz puan artırması (genel kanı 50 baz puan) FED’in de faiz artırımlarını yakında yumuşatacağına dair umut vermesinin akabinde global piyasalarda var olan optimistlik daha da arttı. FED’in ikinci ismi Brainard’ın resesyon ve enflasyon risklerinin istikrarlı hâle geldiğine ait açıklama yapsa da, kimi FED üyelerinin hala daha yüksek faize olan inançlarını muhafazaya devam ettiklerini de görüyoruz. Bizler de, FED’in yakın bir vakitte ayağını gazdan çekmesi gerektiği yönünde fikir kampına kendimizi daha yakın hissediyoruz.
Yılın üçüncü çeyreğinin sonunda değerlemelerin hayli ucuzlaması, ‘dipten al’ eğiliminin ivme kazanması neden olunca, ABD borsaları dünü de geceyi %3 yükselişle tamamladı. Kolay bir matematik ile son iki iş gününde borsaların performans %5’i aştığını söyleyebiliriz. Risk iştahında yaşanan güzelleşmenin de genele yayıldığını görüyoruz.
Gümüşün ons fiyatı son 7 iş gününde neredeyse %19 paha kazanırken kıymetli bir teknik düzey olan 20,80 dolara kadar geldi. Benzeri bir formda altının ons fiyatı da pandemi periyodundan bu yana korunan 1,685 dolar düzeyindeki teknik bölgeyi aşması ile soluğu dün bir öbür direnç bölgesi olan 1,730 dolarda aldı. Yükseliş devam edecekse, bir sonraki durak 1,760 olarak görünüyor.
OPEC+’nın bugün sonuçlanacak toplantısında günlük 2 milyon varile varan bir üretim kesintisine gideceği istikametinde kulis bilgisi ile Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı son 5 iş gününde %10 bedel kazanarak soluğu bültenlerimizi yakında takip eden okurlarımızın bildiği 92 dolar düzeyinde aldı. Bugün toplantı akabinde beklenti alınır, gerçekleşme satılır prensibinin çalışıp çalışmayacağına bakacağız. Değerli madenler ve güç cephesinde yaşanan yükselişe direnişin parası olan Bitcoin’in de katılacağını düşünüyoruz. Kabaca 21bin dolar üzerinde haftalık kapanışta yükselişin ivme kazanacağını düşünüyoruz.
Pariteler cephesinde de optimistlik ivme kazanmış durumda. İngiltere’nin vergi indirim paketinden geri adım atması sonrasında GBPUSD paritesi dün 1,15 düzeyine neredeyse dayandı. Sterlin’in 1,0382 ile tüm vakitlerin en düşük düzeyini test etmesine neden olan kritik eşiğin, pandemi devrinde test edilen 1,1410’ün aşağı taraflı geçilmesi ile olduğunu bir sefer daha hatırlayalım. Düzeyin üzerine (1,1410) yerleşip yerleşemeyeceğini dikkatle takip edeceğiz. Misal bir formda, doların bir ölçü da olsa yer kaybetmesi ile EURUSD de tekrar ‘parite’ düzeyine yükseldi. Takdir edeceğiniz üzere, sepette yüklü olarak bulunan bu iki para ünitesinin yükselmesi ile DXY de 110 düzeylerine kadar geriledi (geçen haftalarda 115 düzeyine dayanmıştı).
Türk mali piyasalarında ise borsa cephesinde var olan iyimserliğin ivme kaybettiğini gördük. Eylül kontratlarının bitmesi ve Halkbank önderliğinde XBANK cephesinde yaşanan yükseliş, dün yerini %2 kâr satışlarına terk etse de, ana endeksi günü %2’ye yakın yükselişle tamamladı. Borsa cephesi hareketli seyrini korurken, TL epey zayıf bir görünüm sergiliyor. Son 8 aydır mütemadiyen yükselen USDTRY kuru, dün 18,58 düzeyini test ederek doruğunu bir adım daha üst taşırken, yarım EUR yarım da USD’den oluşan TL’nin döviz sepeti karşısında kıymeti dün %1,3 kıymet kaybetti. Turizm dönemin geride kalması ardından döviz girişlerinin de yavaşlamasının yanı sıra, TL’nin muhafaza kalkanının her ay daha da inceleceği beklentisi ile bedel kaybının da devam etmesi en makul sonuç olarak ön plana çıkıyor.
Mesela dün açıklanan TÜFE bazlı gerçek efektif döviz kuru, Eylül ayında son 4 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. ÜFE bazlı olarak baktığımızda ise son 5 yılın tepesine geldik. Bilgiyi, artan maliyetlerden ötürü TL’nin rekabet seviyesinde önemli bir erozyon olarak okuyoruz. Dün ayrıyeten Ticaret Bakanlığı Eylül ayı öncü bilgilerini açıkladı. Buna nazaran, ihracat Eylül’de %9,2 artarak $22,6 milyar olurken, ithalat ise %41.5 artarak $33 milyar oldu. Bu sonuçlarla, dış ticaret açığı Eylül’de %298 artışla $10,4 milyar oldu (Ağustos $11,2 milyar ile rekor kırmıştı). Yılın birinci 9 ayında ise birikimli dış ticaret açığı %158 artarak $83,7 milyar oldu (2021 tıpkı periyot $32,4 milyar). Demek ki rekabetçi kur söylemi dış açığı çözmekte kâfi olamamış!
Tesla CEO’su Elon Musk, davalı olduğu toplumsal medya şirketi Twitter için yine teklif verdiğini ve teklifinde pay başına 54,2 dolarlık fiyatı değiştirmediğini bildirildi. Twitter paylar haber akabinde dün %20’den fazla yükseldi. Yeni gün başlangıcında, Asya piyasalarında hava ölçülü. Gösterge endeks Tokyo borsası %0,3 üstte süreç görüyor. Kuzey Kore’nin Japonya üzerinden geçen en uzun menzilli füze denemesi akabinde bölgede gerginlik yükseldi. Güney Kore ve ABD ordusu, karşılık olarak füze tatbikatı gerçekleştirirken, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu Pyongyang’ın en uzun menzilli testinin ne olduğu konusunda bir ortaya gelmeye hazırlanıyor. ABD borsalarının vadeli süreçlerinde %0,5 oranında düşüş görüyoruz. Mali piyasaların gündeminde bugün sabah saatlerinde Almanya ve Euro bölgesinde hizmetler PMI, günün ikinci yarısında ise ABD ADP özel bölüm istihdamı, hizmetler PMI ile ISM hizmetler endeksi takip edilebilir.
iktisatbank.com
