On yılı aşkın müddettir otomotiv bölümündeki tüketici trendlerini araştıran Deloitte; ekonomik sakinlik, enflasyon ve arz zorlukları ortasında sıkışan dalın 2023 fotoğrafını çekti.
“2023 Global Otomotiv Tüketici Araştırması” raporu, tüketicilerin elektrikli araçları benimsemeye olan ilgisi, araç satın alma eğilimi, bağlanabilirlik ve tüketici itimadı üzere talep taraflı eğilimleri ve kaygıları ortaya koydu. 2022’nin Eylül ve Ekim ayları ortasında 24 ülkeden 26 binden fazla tüketiciyle yapılan ankete, Türkiye’den de 1.006 kişi katıldı. Araştırmada öne çıkan birtakım başlıklar şöyle:
En büyük kaygı şarj süresi
- Tüketiciler araç kullanma maliyetlerini düşürmeye çalıştıkça elektrikli araçlara olan ilgi artıyor. Lakin bu da yolda şarj için gereken müddet, menzil tasası, halka açık şarj istasyonlarının altyapısı ve ulaşılabilirliği üzere bir dizi sorunu gündeme getiriyor.
- Türkiye’de araştırmaya katılan tüketicilerin yüzde 54’ü bir sonraki araç seçimlerinin benzin/dizel olacağını belirtiyor. Hibrit elektrikli araç cevabı verenlerin oranı yüzde 30, büsbütün pille çalışan elektrikli araç yüzde 10, şarjlı hibrit elektrikli araç diyenlerin oranı ise yüzde 4.
- Elektrikli araçlarla ilgili Türkiye’deki tüketicilerin en büyük tasası yüzde 47 ile şarj için gereken mühlet. Bunu yüzde 42 ile sürüş menzili ve halka açık elektrikli araç şarj altyapısının olmaması takip ediyor.
- Küresel pazarın tersine elektrikli araç almayı düşünen Türkiye’deki tüketicilerin üçte ikisi araçlarını halka açık şarj istasyonlarında şarj etmeyi planlıyor. Bu eğilimin sebebi, meskenlerine şarj istasyonu kurma konusunda bilgilerinin/imkanlarının olmaması (yüzde 30) ve yüksek suram maliyetleri (yüzde 30) olarak öne çıkıyor.
- Araştırmanın yapıldığı öteki ülkelerin tersine maliyet faktörü üst sıralarda yer almasa da daha düşük yakıt sarfiyatları dünyadaki üzere Türkiye’de de elektrikli araç seçmenin birinci nedeni. ‘Daha düzgün sürüş deneyimi’, ‘daha az bakım ihtiyacı’, ‘devlet teşvikleri’, ‘içten yanmalı araçlara uygulanan ekstra vergiler’ başka nedenler olarak sıralanıyor. İklim değişikliği telaşı ise bir sonraki araç olarak elektrikli aracı tercih edecek tüketicinin birinci beş motivasyonundan birine bile girmiyor.
- Elektrikli araç talebindeki artış, istasyonları da dönüştürüyor. Tüketiciler, içinde şarj ünitelerinin yanı sıra kolay kolay satın alınabilen içecekler, Wi-Fi ilişkisi, atıştırmalıklar ve tuvalet üzere hizmetlerin bulunduğu klasik yakıt istasyonlarını tercih ediyor.
- Ankete katılan tüketicilerin yaklaşık üçte ikisi, halka açık bir şarj istasyonunda araçlarının boş durumdan yüzde 80’e kadar şarj olması için 10 ila 40 dakika ortasında bekleyebileceklerini tabir ediyor. Bu durum, fosil yakıt tecrübesine denk bir tecrübe oluşturma imkanının ‘sınırlı’ olduğu istikametindeki klasik kanıya meydan okuyor.
- Türkiye’de elektrikli araç satın almak isteyen her 10 bireyden neredeyse 5’i, araç fiyatları üzerindeki daima üst taraflı baskıyla bir sonraki aracı için 500 bin liradan fazla ödeme yapmayı bekliyor.
Sipariş üzerine üretime doğru
- Mevcut stok krizi, tüketicileri yeni araç teslimatı için daha uzun müddet beklemeye alıştırarak potansiyel olarak yeni bir ‘sipariş üzerine üretim’ paradigmasına kapı açıyor. Türkiye’deki tüketicilerin yüzde 48’i, bir sonraki araçlarının teslimi için 3 ila 12 hafta beklemeyi kabul ediyor.
- Otomotiv markaları (OEM) klasik paha zinciri için kıymetli bir kırılıma işaret eden sigorta eserlerini kurum içine getirme dahil olmak üzere ileriye dönük birçok potansiyel kar havuzunu değerlendirirken, Türkiye’deki tüketicilerin yüzde 77’si direkt araç üreticisinden sigorta satın almakla ilgileniyor. Bu bölüme düşen her 10 tüketicinin 5’inden fazlası, markalardan pürüzsüz bir satın alma seyahati ve kolaylık bekliyor.
- Tüketici güveni, müşteri ilgilerinde perakende temas noktalarının değerine işaret ederek, satış yahut servis bayilerinde ağırlaşmakta. Türkiye’deki tüketicilerin yüzde 62’si aracını servise götürdüğü ya da satın aldığı bayiye güvenirken, fakat yüzde 32’si sahip olduğu aracın üreticisi/markasına itimat duyuyor.
Kişisel datalar markalara emanet
- Kişisel datalarını paylaşmaya global ortalamalardan daha fazla eğilimli olan Türk tüketicilerin yüzde 42’si araçlarının ürettiği bilgileri yönetme konusunda en çok otomotiv markalarına ve araç satıcılarına güveniyor.
- Türkiye’de ankete katılan tüketicilerin yarısından fazlası (yüzde 53), kontaklı teknolojiler için, başka bir ödeme yapmayıp araç satın alma fiyatının içinde önden ödeme yapmış olmayı tercih ediyor. Bu durum, aylık abonelikler formunda yeni gelir akışları oluşturmayı hedefleyen otomotiv markaları için kıymetli bir zorluk teşkil ediyor.
“Tercihleri maliyet belirliyor”
Araştırma sonuçlarını pahalandıran Deloitte Türkiye Otomotiv Dal Önderi Hasret Yanmaz, bölümün son periyotta global pazarda art geriye yaşanan şoklarla yüzleşmeye devam ettiğini söyledi. Bu yılki raporun tüketicilerin elektrikli araçları benimsemeye olan ilgisini, araç satın alma eğilimini, tasalarını ve tercihlerini ortaya koyduğunu vurgulayan Yanmaz:
Bu makale birinci olarak Hibya Haber Ajansı üzerinde yayımlanmıştır.
