Bilim insanları otizm ve şizofreniyi anlamak için sıçan beyinlerinde insan hücreleri yetiştiriyor
Araştırmacılar, fare ve sıçanların beyinlerine nakledilen biyomühendislik eseri insan dokusunun hayvanların davranışlarını etkileyen hibrit hudut devreleri oluşturduğunu, deney sonuçlarının beyin gelişimini ve kimi hastalıkların mekaniğini keşfetmeye yarayacak bulgular ortaya koyduğunu açıkladı.
Stanford Üniversitesi’nden sinirbilimciler, organoid olarak bilinen küçük nöral doku kesimlerini yeni doğan sıçanların beyinlerine nakletti.
Nature mecmuasında yayınlanan çalışmaya nazaran araştırmacılar, nakledilen insan hücrelerinin büyüdüğünü ve sıçan beyninde fonksiyonel irtibatlar kurarak hibrit hudut devreleri oluşturduğunu açıkladı.
Bilim insanları hareket, öğrenme, hafıza ve motivasyon üzere davranışları yönlendirmek için duyusal bilgileri işleyen bu devreleri, hudut sisteminin ‘bilgi yolları’ olarak niteliyor.
Organoidlerin nakledilmesi, araştırmacılara insan nöronlarının irtibat, aktivite, hal yahut boyutlarındaki anormalliklerin hastalık olarak nasıl ortaya çıkabileceğini incelemek için değerli bir fırsat sunuyor.
Sinirbilimciler, bu tıp araştırmaların otizm ve şizofreni üzere üzerinde çalışılması sıkıntı psikiyatrik durumların moleküler temellerine dair ipuçları verebileceğini düşünüyor.
Bazı araştırmacılar, bunun hayvan refahı ve hem insan hem de hayvan hücrelerine sahip beyinlerin nasıl sınıflandırılacağı konusunda etik telaşlar oluşturduğunu ve bunun tartılması gerekeceğini söylüyor.
Wall Street Journal gazetesinin aktardığına nazaran çalışmada yer almayan Duke Üniversitesi nöroetik uzmanı Nita Farahany, “Bu araştırma, karmaşık gri alanlar ortaya çıkardı” diyor.
Nature mecmuasında yayınlanan çalışmaya öncülük eden Stanford Üniversitesi sinirbilimcisi Sergiu Pasca, deneylerde insan beyni gibisi organoidler nakledilen sıçanlarda hafıza eksikliği, anksiyete artışı yahut nöbetler üzere ziyanlı tesirlere dair hiçbir ispat bulamadıklarını söyledi.
Araştırmacılara nazaran bulgular, beyin gelişimi ve nöropsikiyatrik durumları incelemek için petri kaplarında beyin gibisi organoidler kullanmanın hudutlarını vurguluyor.
Yeni çalışma, insan beyin dokusunu kemirgen beyinlerine entegre ettikten sonra davranışları incelemede daha da ileri gidiyor.
Stanford araştırmacıları bir deneyde, hayvanların beyinlerinin duyusal bilgi alan bölgesindeki insan nöronlarının etkin hale geldiğini gözlemledi.
Bir öteki deneyde insan nöronları mavi ışığa maruz kaldıklarında etkin hale gelecek formda değiştirildi.
Organoidlerin nakledilmesinden sonra hayvanlar, fiber optik bir kablo aracılığıyla beyinlerine ışınlanan mavi ışık flaşlarını bir su mükafatı ile ilişkilendirmeleri için eğitildi. Nöronlar mavi ışıkla uyarıldığında, sıçanlar su aradı.
Bilim insanları beyin gibisi organoidleri laboratuvar hayvanlarının beyinlerine birinci kere nakletmiyor.
2018 yılında, La Jolla, Kaliforniya’daki Salk Biyolojik Araştırmalar Enstitüsü ve San Diego Eyalet Üniversitesi’nden bir takım, bloblardaki nöronların fare nöronları ile etkin ilişkiler oluşturduğunu gösterdi.
Haziran ayında yapılan ve şimdi hakem değerlendirmesinden geçmemiş olan bir çalışmada ise milletlerarası araştırmacılar, farelerin görsel korteksine nakledilen insan nöronlarının görsel uyaranlara reaksiyon verdiğini tespit ederek nöronların ne kadar uyarlanabilir olduğunu gösterdi.
- Otizm nedir, nasıl fark edilir? Tedavisi mümkün mü?
- Otizmli genç kaybolduktan üç yıl sonra bir akaryakıt isyasyonunda bulundu
