Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcaması 2021 yılında bir evvelki yıla nazaran 26 milyar 965 milyon TL artarak 81 milyar 922 milyon TL’ye yükseldi.
Ar-Ge harcamasının gayrisafi yurt içi hâsıla (GSYH) içindeki hissesi %1,13 oldu
Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki oranı 2020 yılında %1,09 iken, 2021 yılında 7 trilyon 248 milyar 789 milyon TL’lik GSYH içindeki oranı %1,13’e yükseldi.
En fazla Ar-Ge harcaması mali ve mali olmayan şirketler tarafından yapıldı
Ar-Ge harcamalarında mali ve mali olmayan şirketler %70,7 ile en büyük hisseye sahip olurken, bunu %23,7 ile yükseköğretim takip etti. Kâr emeli olmayan kuruluşlar tarafından yapılan Ar-Ge harcamalarının da dâhil olduğu genel devlet Ar-Ge harcamalarının toplam Ar-Ge harcamaları içindeki hissesi ise %5,6 oldu. Ar-Ge harcamaları içerisinde işçi harcamaları %49,5 ile en büyük harcama kalemini oluşturdu.
Mali ve mali olmayan şirketler Ar-Ge finansmanında %62,4 ile birinci sırada yer aldı
Ar-Ge harcamalarının 2021 yılında %62,4’ü mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edilirken genel devlet Ar-Ge harcamalarının %25,1’ini, yükseköğretim %10,6’sını, yurt dışı kaynaklar %1,9’unu ve başka yurt içi kaynaklar yaklaşık olarak %0,04’ünü finanse etti.
Tam vakit muadili cinsinden 221 bin 811 Ar-Ge işçisi çalıştı
Tam vakit muadili (TZE) cinsinden 2021 yılında toplam 221 bin 811 kişi Ar-Ge işçisi olarak çalıştı. Dallar prestiji ile dağılımına bakıldığında ise TZE cinsinden toplam Ar-Ge işçisinin 2021 yılında %67,4’ü mali ve mali olmayan şirketlerde, %28,2’si yükseköğretimde ve %4,4’ü kâr gayesi olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlet bölümünde yer aldı.
TZE cinsinden bayan Ar-Ge çalışanının oranı %32,1 oldu
TZE cinsinden bayan Ar-Ge işçi sayısı, 2021 yılında 71 bin 301 kişi ile toplam Ar-Ge işçi sayısının %32,1’ini oluşturdu. Dallar prestiji ile TZE cinsinden bayan Ar-Ge işçi oranı yükseköğretimde %45,7, kâr emeli olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlette %30,4, mali ve mali olmayan şirketlerde ise %26,6 oldu.
Ar-Ge çalışanının %31,2’si doktora yahut muadili eğitim düzeyine sahip
Ar-Ge işçisi tahsil durumuna nazaran incelendiğinde, Ar-Ge çalışanının %34,9’unun lisans eğitim seviyesine sahip olduğu görüldü. Bunu sırasıyla %31,2 ile doktora yahut muadili, %24,3 ile yüksek lisans, %4,8 ile meslek yüksekokulu ve %4,8 ile lise ve altı kategorileri takip etti. TZE cinsinden Ar-Ge işçisinin eğitim durumuna nazaran dağılımı ise sırasıyla; %48,0 ile lisans, %20,7 ile yüksek lisans, %18,3 ile doktora yahut muadili, %6,7 ile meslek yüksekokulu ve %6,3 ile lise ve altı eğitim seviyesi biçiminde oldu.
En fazla Ar-Ge harcaması TR51 (Ankara) bölgesinde gerçekleşti
İstatistiki Bölge Üniteleri Sınıflaması (İBBS) 2. Seviyeye nazaran 2021 yılında Ar-Ge harcamalarının en yüksek olduğu bölge toplam Ar-Ge harcamasının %31,9’unu gerçekleştiren TR51 (Ankara) iken, bunu %28,5 ile TR10 (İstanbul) ve %9,8 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi takip etti.
Toplam Ar-Ge işçi sayısının %29,5’i TR10 (İstanbul), %19,3’ü TR51 (Ankara) ve %8,0’ı TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesinde istihdam edildi.
Mali ve mali olmayan şirketlerde Ar-Ge harcamasının %52,9’u Ar-Ge merkezlerinde yapıldı
Mali ve mali olmayan şirketler tarafından 2021 yılında gerçekleştirilen 57 milyar 884 milyon TL Ar-Ge harcamasının %52,9’u Ar-Ge merkezlerinde gerçekleştirildi. Ar-Ge merkezlerinde yapılan Ar-Ge harcamasının %85,2’si, 250 ve üzeri çalışan sayısına sahip olan teşebbüsler tarafından yapıldı.
En fazla Ar-Ge harcaması yüksek teknoloji faaliyetlerindeki teşebbüsler tarafından yapıldı
İmalat endüstrinde Ar-Ge faaliyeti yürüten teşebbüsler teknoloji seviyelerine nazaran sınıflandırıldığında, 2021 yılında imalat endüstrinde gerçekleştirilen 32 milyar 773 milyon TL Ar-Ge harcamasının %47,5’inin yüksek teknoloji faaliyetinde yer alan teşebbüsler tarafından gerçekleştirildiği görüldü. Bu oran 2015 yılında %35,3’tü. İmalat sanayindeki toplam Ar-Ge harcamasının %39,6’sı orta yüksek teknoloji faaliyetindeki teşebbüsler, %8,3’ü orta düşük teknoloji faaliyetindeki teşebbüsler ve %4,6’sı düşük teknoloji faaliyetindeki teşebbüsler tarafından yapıldı.
İmalat endüstrinde Ar-Ge faaliyeti yürüten girişimlerdeki araştırmacı sayıları incelendiğinde 2021 yılında en fazla araştırmacının 24 bin 630 kişi ile orta yüksek teknoloji faaliyeti yürüten teşebbüsler tarafından istihdam edildiği görüldü. Bunu 16 bin 720 araştırmacı istihdamı ile yüksek teknoloji faaliyeti yürüten teşebbüsler takip etti. TZE cinsinden araştırmacı sayıları dikkate alındığında da en fazla pahanın 22 bin 299 ile orta yüksek teknoloji faaliyeti yürüten teşebbüslerde olduğu saptandı.
tuik.gov.tr
