Türkiye hazır giysi dalını Kuzey Afrika ülkelerine kaptırıyor

Türkiye’de üretim maliyetlerinde yaşanan artış hazır giysi üretimini Kuzey Afrika ülkelerine kaydırıyor. Salgında tedarik zincirindeki kırılmaya bağlı olarak Uzakdoğu’daki rakiplerine karşı avantajlı pozisyona geçen Türkiye, kelam konusu avantajını Kuzey Afrika ülkelerine kaptırma riskiyle karşı karşıya.

Lojistik olarak Türkiye ile benzeri pozisyonda olmalarının yanı sıra daha düşük maliyetler ve ABD ile hür ticaret avantajı da bulunan Mısır, Fas ve Cezayir üzere ülkeler, hazır giysi ihracatını süratle artırmakla birlikte bilhassa fast fashion’da da Türkiye’nin hissesinden kapmaya başladı. Gelişmeler üzerine Türk şirketleri de Mısır üzere ülkelerde var olan yatırımlarına yenilerini ekledi.

Akdeniz Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (AHKİB) Lideri Gürkan Tekin, Mısır’da ikinci yatırım kararını açıklamasının akabinde TOBB Hazırgiyim ve Konfeksiyon Bölüm Meclisi Lideri Onur Fayat da önümüzdeki günlerde yatırım ortamını yerinde incelemek için Mısır’a gideceğini açıklayan isimlerden biri. Öte yandan Çin’in de Mısır’da dokuma ve aksesuar alanında yatırım için toprak alması üzerine TOBB, Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) itirazlarda bulundu.

Türk şirketi Kesim temsilcilerine nazaran son devirde bilhassa Mısır’ın ön plana çıkmasının en kıymetli nedenleri ortasında düşük güç ve personellik fiyatlarının yanı sıra, su kaynaklarının fazla olması ve ABD ve AB ile özgür ticaret muahedesi olarak öne çıkıyor. Dünya’dan Yener Karadeniz’in haberine nazaran başta denim olmak üzere hazır giyside birçok şirket, ülkeye yatırım için gitmeye devam ediyor.

Ülkede hali hazırda çok sayıda Türk hazır giysi markasının üretim tesisi bulunuyor. Bunlar ortasında LC Waikiki’den Eroğlu Giyim’e Doteks’ten Yeşim Tekstil’e kadar birçok dev yer alıyor. Hatta Yeşim Grup’un ülkedeki tesisi Jade Dokumacılık, üst üste üçüncü defa Mısır’ın en büyük hazır giyim- konfeksiyon ihracatçısı unvanını elinde bulunduruyor.

“Türkiye’de son devirde güç ve personellik maliyetleri çok süratli bir biçimde arttı. Bu da Uzakdoğu ile rekabetimizi olumsuz etkiledi. Yatırımlar durma noktasına geldi. Bu nedenle de Mısır’a bir kayış kelam konusu. Hali hazırda orada birçok firmamız üretime devam ederken, birçok firma da yeni yatırım kararı aldı. Öbür dallarda de benzeri bir durum kelam konusu.

İşçilik Mısır’da Türkiye’nin yarı fiyatı. Güç maliyeti nispeten daha düşük. Enflasyonist baskı ve devalüasyon da az. Daha evvelki devirlerde 1 dolar 18 Mısır Paundu idi artık 19,5-20’lerde. 1 TL, 5 Mısır Paundu idi artık birebir hale geldi. Üstelik AB pazarına da daha yakın. Bu nedenle Mısır’a yatırım fırsatı bedellendiriliyor.”

Bu durumun Türkiye yatırım ortamı ve ihracatı için bir tehdit ögesi olarak öne çıktığına dikkat çeken Tekin, “Türkiye’deki yatırımın oraya kayması bir tehdit ögesi. İstikrar ve istihdamın azalması demek. Yalnızca Türkiye’den değil Çin’den de çok sayıda firma yatırım için Mısır’a geliyor. AB ve ABD ile özgür ticaret var. İleriki basamakta Türkiye’nin bölüm ihracatı için de bir tehdit olacak” tabirlerini kullandı.

Yine denim kesiminde faaliyet gösteren Erdem Fayat da Mısır’a yatırım ortamını yerinde incelemek hedefiyle ülkeye gidecek öteki bir isim. Fayat, Mısır ile ilgili şu tabirleri kullandı: “Ülke güç maliyetlerinin yanı sıra personellik fiyatları konusunda da epey avantajlı. Bizim üzere ülkelerde su kullanımıyla ilgili işlerin onayını almak, yatırımını yapmak zorlaştı. Ancak hala bu işler Mısır’da daha kolay. ABD ile özgür ticaret muahedesi da kıymetli bir etken. Şimdi yatırım kararı almadım fakat ben de incelemek için gideceğim” dedi.

Yine Mısır, Fas ve Cezayir üzere ülkelerin şimdi çok büyük kapasitelere ulaşmadığını ancak buna karşın tehdit olarak görülebileceğini anlatan Fayat, şöyle devam etti: “Çinli büyük şirketler de Mısır’da ağır bir halde yer topluyorlar. Çin’in aksesuar ve kumaşları ile orada üretip AB’ye satmak istiyorlar. Bununla ilgili de avukatlar da tutuldu. DTÖ’ye itirazlarda bulunduk. Mısır’da üretip gümrüksüz olarak AB pazarına yollamaları ile ilgili teşebbüsler başlattık. AB, orada yapılanmayı kabullenir oradan da Çin eserlerini gümrüksüz alırsa bizim için en büyük tehdit bu olur” tabirlerini kullandı.