Küresel hisse piyasaları, ağır bilgi gündemi ve İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) para siyaseti kararını açıkladığı haftada karışık bir seyir izlerken, gelecek hafta açıklanacak olan Avro Bölgesi’nde enflasyon bilgilerinin yanı sıra dünya merkez bankalarının liderlerinin yapacağı açıklamalar yatırımcıların odağına yerleşti.
Geçen hafta yatırımcıların odağında merkez bankaları yetkililerinin kelamla yönlendirmeleri, ağır makroekonomik takvim ve ABD’de devam eden borç limiti krizi bulunurken, alınan karışık sinyaller piyasaların istikamet bulmasını zorlaştırdı.
ABD’de hafta içinde açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), nisanda yıllık bazda yüzde 4,9 ile piyasa beklentilerinin çabucak altında artarken, yıllık enflasyon Nisan 2021’den bu yana en düşük düzeyine geriledi.
ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin kelamla yönlendirmeleri de devam ederken, enflasyon datalarının akabinde açıklamalarda bulunan Richmond Fed Lideri Tom Barkin, beklentilerin altında gerçekleşen TÜFE artışına rağmen enflasyonun inatçı bir formda yüksek kaldığını söz etti.
ABD’de federal hükümetin 31,4 trilyon dolarlık borç limitine ulaşarak nakit problemi çekmesine bir aydan az bir müddet kalırken, Memleketler arası Para Fonu (IMF) Sözcüsü Julie Kozack, ABD’nin temerrüde düşmesi halinde bu durumun yalnızca ABD için değil, global iktisat için de çok önemli yansımaları olacağı ikazında bulundu.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen da ABD’nin borç yükümlülüklerini yerine getirmemesinin son birkaç yıldaki kazanımları tehdit edebileceğini ve global bir gerilemeyi ateşleyebileceğini söyledi.
ABD Kongresi Bütçe Ofisi (CBO) de yayımladığı raporda, “Hazinenin nakdi ve harika önlemleri tükenmeden borç limiti yükseltilmez yahut askıya alınmazsa hükümet, birtakım faaliyetler için ödemeleri ertelemek, borç yükümlülüklerini yerine getirmemek yahut her ikisini birden yapmak zorunda kalacaktır” tabirlerini kullandı.
ABD Lideri Joe Biden, Philip Jefferson’ı ABD Merkez Bankası (Fed) Lider Yardımcılığına, Adriana Kugler’i de Fed İdare Şurası üyeliğine aday gösterdi.
Öte yandan, hafta içinde ABD ile Çin ortasında bir görüşme gerçekleştirildiğinin duyurulması ise münasebetlerin normalleşebileceği beklentisini öne çıkardı.
ABD’li üst seviye bir yetkili, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan’ın Avusturya’nın başşehri Viyana’da Çin’in en kıdemli diplomatı, Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkezi Dış Münasebetler Kurulu Ofisi Yöneticisi Vang Yi ile görüşmesine ait çevrim içi toplantıda gazetecileri bilgilendirdi.
Tarafların iki gün boyunca 8 saatten fazla süren görüşmeler gerçekleştirdiğini aktaran yetkili, görüşmede Sullivan’ın ABD’nin Çin ile ilgileri “çatışma değil rekabet temelinde” yürütmek istediğini vurguladığını aktardı.
Söz konusu gelişmelerle para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in gelecek ayki toplantıda 25 baz puan faiz artıracağına ait beklentiler yüzde 12’ye çıktı.
Tüm bu gelişmelerin akabinde ABD’nin 10 yıllık tahvil faizinde hafta boyunca yaklaşık 20 baz puanlık dalgalanma görülürken, haftayı yaklaşık 3 baz puan artışla yüzde 3,47’den tamamladı. Yükseliş eğilimli bir seyir izleyen dolar endeksi ise haftayı evvelki kapanışının yaklaşık yüzde 1,4 üzerinde 102,7’den kapattı.
Altının ons fiyatı, haftayı evvelki kapanışa nazaran yüzde 0,3 azalışla 2.011,1 dolardan tamamladı. Düşüş eğilimini üst üste dördüncü haftaya taşıyan Brent petrolün varil fiyatı ise haftayı yüzde 1,6 düşüşle 74 dolardan kapattı.
New York borsaları karışık seyir izledi
ABD’de hisse piyasaları, ağır data gündemi ve Fed üyelerinin kelamla yönlendirmelerinin olduğu haftada karışık bir seyir izlerken, gelecek hafta Fed Lideri Jerome Powell’ın yapacağı açıklamalar yatırımcıların odağına yerleşti.
Analistler, ABD’de devam eden borç limiti krizine ait gelişmelerin yatırımcılarının odağında kalmaya devam edeceğini belirterek, Powell’ın kelamla yönlendirmelerinin de gelecek periyoda ait beklentilerin şekillenmesinde kıymetli rol oynayacağını lisana getirdi.
Ülkede bankacılık krizine ait tasalar de risk iştahını etkilemeye devam ederken, merkezi California’da bulunan ABD’li bölgesel banka PacWest’in pay fiyatı, bankanın mevduatlarının geçen hafta yüzde 9,5 azaldığını bildirmesi sonrası yüzde 23’e yakın düştü.
Öte yandan, ABD Ticaret Bakanlığı, “Amerika’da Yatırım” gündemi kapsamında bölgesel teknoloji ve inovasyon merkezleri programı için 500 milyon dolarlık finansman imkanını duyurdu.
Geçen hafta ülkede açıklanan datalara nazaran, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), nisanda aylık yüzde 0,2 ve yıllık yüzde 2,3 artışla beklentilerin altında gerçekleşti. Mayısta Michigan Üniversitesi inanç endeksi ise 57,7 ile iddiaların altında kalırken, son 6 ayın en düşük kıymetini aldı.
ABD’de birinci sefer işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı ise 6 Mayıs ile biten haftada 264 bine yükselerek beklentileri aşarken, Ekim 2021’den bu yana en yüksek pahasını kaydetti.
Söz konusu gelişmelerle geçen hafta New York borsasında S&P 500 yüzde 0,2 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,1 düşerken Nasdaq endeksi yüzde 0,4 yükseldi.
15 Mayıs ile başlayan haftanın data takviminde, pazartesi günü New York Fed İmalat Endeksi, salı günü perakende satışlar ve sanayi üretimi, çarşamba günü inşaat müsaadeleri ve konut başlangıçları, perşembe günü Philadelphia Fed İmalat Endeksi ve haftalık işsizlik hakları başvurusu bilgilerinin yanı sıra cuma günü Fed Lideri Powell’ın konuşması takip edilecek.
Avrupa’da gözler enflasyon bilgilerine çevrildi
Avrupa borsalarında, BoE’nin 25 baz puan faiz artırdığı haftada negatif bir seyir izlenirken, gelecek hafta için bölgede enflasyon bilgilerinin yanı sıra ECB Lideri Christine Lagarde ve BoE Lideri Andrew Bailey’ın yapacağı açıklamalar yatırımcıların odağına yerleşti.
Geçen hafta, BoE beklentiler dahilinde siyaset faizini 25 baz puan artırarak yüzde 4,5’e yükseltti. Böylelikle peş peşe 12 defa faiz artırımında bulunan BoE’nin kararıyla ülkede faiz oranı, Ekim 2008’den bu yana en yüksek düzeyine ulaşmış oldu.
BoE Lideri Andrew Bailey, toplantı sonrası yaptığı açıklamalarda ülkede artık resesyon beklemediklerini ve ölçülü bir büyüme görüleceğini belirterek, kaidelerin gerektirmesi halinde faiz artışlarının sürebileceğini söyledi.
Analistler, para piyasalarında, ECB’nin faiz artırımlarını varsayım edilenden daha evvel sona erdirebileceğinin fiyatlandığını fakat ECB üyelerinin kelamla yönlendirmelerindeki net tonun belirsizlikleri artırdığını söyledi.
ECB yetkilileri de “şahin” açıklamalarına devam ederken, ECB Üyesi Isabel Schnabel, bankanın enflasyonu denetim altına alması için daha fazlasını yapması gerektiğini söyledi. ECB Üyesi Martins Kazaks da bankanın faiz artışlarını temmuzda sonlandıracağı öngörüsünün yanlış olabileceğini tabir etti.
Analistler, Avro Bölgesi’nde TÜFE’nin nisanda aylık yüzde 0,7 ve yıllık yüzde 7,0 artmasının beklendiğini anımsatarak, dataların açıklanmasının akabinde piyasalarda oynaklığın artabileceğini söyledi.
Bankanın gelecek ayki toplantıda yüzde 85 ihtimalle 25 baz puan faiz artırmasının beklendiğini aktaran analistler, yılın devamında ise daha evvel 50 baz puan olan faiz artış beklentilerinin 25 baz puana gerilediğini belirtti.
Öte yandan, bölgede yüksek seyreden enflasyona rağmen yavaşlamayı sürdüren ekonomik aktivite fiyatlamaları zorlaştırmaya devam ediyor.
Geçen hafta Almanya’da açıklanan datalara nazaran, sanayi üretimi aylık yüzde 3,4 azalarak beklentilerin altında kalırken, TÜFE aylık yüzde 0,4 ve yıllık yüzde 7,2 artarak kestirimlere paralel gerçekleşti.
İngiliz iktisadı birinci çeyrekte yüzde 0,1 büyürken, martta aylık bazda yüzde 0,3 daralma gösterdi. Ülkede sanayi üretimi martta aylık 0,7 artışla beklentileri aşarken, tıpkı devirde dış ticaret açığı 16,4 milyar sterlin oldu.
Avro/dolar paritesi, haftayı evvelki kapanışının yüzde 1,5 altında 1,0850 düzeyinden tamamladı.
Söz konusu gelişmelerle geçen hafta Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,2 ve İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,3 ve Almanya’da DAX endeksi de yüzde 0,3 bedel kaybederken, İtalya’da MIB 30 endeksi yatay bir seyir izleyerek evvelki kapanışının çabucak altından kapanış yaptı.
Gelecek hafta pazartesi günü Avro Bölgesi’nde sanayi üretimi, salı günü İngiltere’de işsizlik, Almanya’da ZEW endeksi, Avro Bölgesi’nde büyüme ve dış ticaret istikrarı, çarşamba günü Avro Bölgesi’nde enflasyon ve BoE Lideri Bailey’in açıklamaları, cuma günü de Almanya’da ÜFE bilgilerinin yanı sıra ECB Lideri Lagarde’ın kelamla yönlendirmeleri takip edilecek.
Japonya’nın enflasyon dataları yatırımcıların odağında
Asya borsalarında, geçen hafta Japonya hariç satış yüklü bir seyir öne çıkarken, Çin iktisadına ait tasalar kelam konusu seyirde tesirli oldu. Gelecek hafta açıklanacak olan Japonya’da büyüme ve enflasyon bilgileri yatırımcıların odağına yerleşti.
Hafta başında açıklanan datalara nazaran, Çin’de ihracatın beklentilerin üzerinde gerçekleşmesi dünya ekonomilerine ait kaygıları azaltsa da hafta içinde ülkede açıklanan ÜFE’nin yüzde 3,6 gerilemesi risk iştahını olumsuz etkiledi.
Açıklanan datalara nazaran, Çin’de ihracat nisanda yüzde 8,5 artarak beklentileri aşarken, dış ticaret fazlası 90,2 milyar dolar olmuştu. Ülkede TÜFE nisanda yıllık yüzde 0,1 artarken, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) yüzde 3,6 geriledi.
Analistler, kelam konusu bilgilerin hem ülke içindeki ekonomik aktivitenin yavaşlamış olabileceği hem de dünya genelindeki talepte güç kaybının yaşanıyor olabileceği telaşını gündeme taşıdığını söz etti.
ABD-Çin görüşmelerinin yakından takip edildiğini de vurgulayan analistler, görüşmelere ait haber akışının piyasalarda oynaklığı artırabileceğini kaydetti.
Geçen hafta bölgede açıklanan bilgilere nazaran, Japonya’da öncü endeks martta 97,5’e gerilerken, hizmet kesimi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 55,4’e, bileşik PMI da 52,9’a çıktı.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,8 artarken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,9 azaldı.
Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 2,1 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1 kıymet kaybetti.
15 Mayıs ile başlayan haftanın data takviminde, salı Çin’de sanayi üretimi ve işsizlik, çarşamba Japonya’da büyüme ve sanayi üretimi, perşembe Japonya’da dış ticaret açığı ve cuma Japonya’da enflasyon bilgileri takip edilecek.
Geçen hafta BIST 100 endeksi, yüzde 9 bedel kazandı
Yurt içinde geçen hafta BIST 100 endeksi, yüzde 9 paha çıkarıyla 4.795,61 puandan kapanırken, gelecek hafta için gözler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayınlanan Piyasa İştirakçileri Anketi datalarına çevrildi.
Geçen hafta Sermaye Piyasası Şurası (SPK), Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi’nin 96 milyon lira, E-Data Teknoloji Pazarlamanın 90 milyon lira ve Mavi Giysi Sanayi ve Ticaretin 99 milyon 314 bin lira fiyatındaki bedelsiz sermaye artırımına onay verdi.
Küresel endeks sağlayıcılarından MSCI, Türkiye standart endeksine Tofaş Türk Araba Fabrikası’nın eklendiğini duyururken, değişiklikler global endekslerde 31 Mayıs’tan itibaren geçerli olacak.
Öte yandan, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), sarsıntı bölgesindeki Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) teminatlarının, hasar gören iş yerlerinin tekrar faaliyete geçebilmesi için mümkün olduğu ölçüde iş yerlerinin tamiratında kullanılmasına imkan sağlanmasında yarar görüldüğünü bildirdi.
Geçen hafta yurt içinde açıklanan datalara nazaran, ödemeler istikrarı martta 4 milyar 484 milyon dolar açık verirken, altın ve güç hariç cari süreçler hesabında 1 milyar 372 milyon dolar fazla oluştu.
Dolar/TL, haftayı bir evvelki haftalık kapanışın yüzde 0,4 üzerinde 19,5783’ten tamamladı.
Analistler, BIST 100 endeksinde teknik açıdan 4.700 ve 4.600 düzeylerinin dayanak, 4.900 ve 5.000 puanın ise direnç olarak öne çıkabileceğini söyledi.
Gelecek hafta yurt içinde pazartesi günü bütçe istikrarı, perşembe günü Piyasa İştirakçileri Anketi’nin yanı sıra haftalık para ve banka istatistikleri dataları takip edilecek.
ekonomist.com.tr
