Ekonomistler faiz indirimine ne dedi?

tarafından VorteXx Tarihinde Eki 21, 2022

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), siyaset faizini piyasanın beklentisinin üzerinde 150 baz puan indirerek yüzde 12’den yüzde 10,5’e çekti.

Ekonomistler, Merkez Bankası’nın faiz indirimi kararına ait değerlendirmelerde bulundu.

BirGün müellifi ve ekonomist Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, faiz indiriminin bankalara direkt doğruya transfer yapılması manasına geldiğini vurguladı. Artı TV’de Onur Öncü ile Haber Aktüel programına konuk olan Kazanoğlu, kur muhafazalı mevduat sistemine işaret ederek, “Mesela TL, 1 yılda yüzde 40 kıymet kaybettiği vakit yüzde 13,5’i bankalar ödeyecek, 26,5’i Hazine ödeyecek. Şayet faizler yüzde 25 olsaydı, 25 puanı bankalar, 15 puanı Hazine ödeyecekti” dedi.

Kozanoğlu, Merkez Bankası’nın faiz indirim kararını şöyle yorumladı:

“Kasım ayında 150 baz puanlık bir indirim daha gelirse, yüzde 9’a inmiş olacak. Ondan sonra da muhtemelen daha fazla indirim yapmaya gerek kalmayacak. Bu nereye kadar iner diye soruluyor, aslında dünya örnekleri gösterdi, eksi faiz diye bir şey de var. Yani paranızı bankaya yatırdığınız vakit cezalandırabilirsiniz. Onun için biraz bu türlü geniş düşünmek lazım. Niçin Merkez Bankası faizleri belirler? Bu bir sinyaldir iktisada. ‘Parasal transfer mekanizması’ deniliyor. Merkez Bankası’nın faizleri indirmesi yahut yükseltmesi halinde bütün başka faizler de emsal halde etkilenebilir. Lakin bu düzenek artık Türkiye’de işlemiyor. Yani Merkez Bankası faizleri düşürdü diye ne mevduat ne de kredi faizleri otomatikman düşüyor. O nedenle bu düzenek çalışmıyor. Lakin sembolik olarak seçmene, ‘Biz faizleri indirdik’ bildirisi vermeye yarıyor.

Bir de bankalar açısından da çok önemli bir avantaj sağlıyor. Birinci akla gelen kur muhafazalı mevduat. Sizin kur muhafazalı mevduata koyduğunuz para, dolar cinsi yahut avro cinsi olmak üzere, o döviz ne kadar TL karşısında paha kazanırsa, sizin de mevduatınız o kadar faiz kazanıyor. Diyelim ki bir periyotta yüzde 10 kazandı, o sırada faiz daha düşükse, bankanın maliyeti düşüyor, Hazine’ye olan maliyet artıyor. Bankalar siyaset faizi+3 puan faiz ödeyebiliyorlar. Mesela TL, 1 yılda yüzde 40 bedel kaybettiği vakit yüzde 13,5’i bankalar ödeyecek, 26,5’i Hazine ödeyecek. Şayet faizler yüzde 25 olsaydı, 25 puanı bankalar, 15 puanı Hazine ödeyecekti. Yani bu faiz indirimi direkt doğruya bankalara transfer manasına geliyor. Bütçeden yapılan ödeme, aslında her yurttaşın cebinden çıkan bir para manasına gelir. Yurttaşların ödediği vergiler artabilir ve aldıkları hizmetlerin kalitesi ile ölçüsü düşebilir. Yani daha az eğitim, daha az sıhhat, daha az toplumsal güvenlik, daha az altyapı manasına gelir.”

Daha fazla mesaj

Patates bir ayda %31 zamlandı: Mayıs ayının artırım…

Haz 2, 2023 80

Tatil dönemine girerken konaklama bölümünde kart harcamaları…

Haz 2, 2023 284

Selvi: Mehmet Şimşek bakanlık teklifini kabul etti

Haz 2, 2023 294

“TARİHTE EMSALİ YOK”

İktisatçı Mustafa Sönmez, “Faizi %9’a indirmek yerine %10.5’a indirdiler. Demek ki takip eden ay da 1.5 puan daha indirip tek haneye %9’a inecekler. TÜFE 3 Kasım’da 84,5 üzere açıklanır. Fark, 74,5 puan olur. Bu saçmalığın dünyada, tarihte emsali yok!” dedi.

Ekonomist Refet Gürkaynak ise, “Merkez Bankası makûs para siyasetine artık şaşırmadığımızı görünce kendi berbat standartlarında dahi şaşırtacak kadar kötüsünü bulmuş. Allahtan para siyaseti transferi filan kalmadı, kimsenin umrunda değil. Umrumuzda olduğu vakit ne yapacağız bilmiyorum” tabirlerini kullandı.

Ekonomi müellifi Uğur Gürses, “Çok yazık; fiyatını TL olarak alan, tasarrufunu TL, emeklilik birikimlerini TL tutanlar göz nazaran göre fakirleştiriliyor. Gelecek bir yılda enflasyonu resmi dokümanlarda % 25’te gören bürokratlar, faizi bugün 1.5 puan indirirken, gelecek ay da 1.5 puan indirerek % 9’a çekecekler” dedi.

Gelecek Partisi İktisat Siyasetleri Lideri Kerim Rota, “Bunu yazınca toplantıda hakikaten bir karar aldıklarına inanmamızı mı bekliyorlar?” diyerek karara reaksiyon gösterdi.

Eski Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı Şenol Babuşcu ise, “Merkez Bankası’ndan 150 baz puan indirim. Siyaset faizi % 10.50 oldu. Tasarruf sahiplerinden, şirket sahiplerine ucuz kaynak transferi devam ediyor…” değerlendirmesini yaptı.