KPMG Yine Yapılandırma Önderi Orhan Turan tekrar yapılandırmalara ait torba maddedeki düzenlemeleri Bloomberg HT’deki Fokus programında Güzem Yılmaz’a kıymetlendirdi. Geçen yılki düzenlemelerden sonra bu yıl sistemdeki en değerli revizyonun bilhassa finans sisteminden talep edilen değişikliklerin uygulanmaya başlanması olduğunu vurgulayan Turan, bankaların yetkilerinin artması ve yapılandırma kapsamındaki vergi düzlenmelerinin kıymetine dikkat çekti.
Torba yasa ile yine yapılandırmalara ait 3 kıymetli değişiklik yapılmıştı,
– Bankalar kanununda kalıcı değişiklik yapılarak, alacak tahsil kabiliyetini kaybetmiş alacakların kayıttan silinmesi muhakkak şartlar dahilinde bankalar yetkisine dahil edildi
– Yine yapılandırmalarda yasal alt yapı tamamlanarak, bankalar kanunu düzenlendi ve tekrar yapılandırmanın tanımı yapıldı
– Tekrar yapılandırma ile doğacak vergiler ve borçlar istisna kapsamına alındı ve yapılandırmalarda hem şirket hem de alacaklar zimmet kapsamında olmadığı katılaştı.
Peki tahsili gecikmiş alacaklar bilançolardan nasıl temizlenecek?
Hem batık krediler yani Küme 3 kredileri, hem de Küme 2’ye de dahil olan tahsili geçmiş alacakların (TGA) bilançodan temizlenmesi için dal 3 tahlil yoluna işaret ediyor;
- Gerçek satış formülü: yani varlık idare şirketlerine satış yapılır, örneğin en son Yapı Kredi, 529 milyon TL tahsili gecikmiş alacağının, 16 milyon TL bedelle varlık idare şirketine satması.
- Platform tekniği: Bankalar yeniden TGA’ları bilanço dışına çıkarır lakin yatırımcı ile birlikte tahsilat yükünü kendi üzerinde fiyatlar ama Türkiye’de bunun pek örneği yok.
- Seküritizasyon: Devlet garantisi kimi tahsili gecikmiş alacaklarının menkul kıymetleştirme (seküritizasyon) şirketlerine daha yüksek fiyattan aktarmasına imkan verecek. Lakin Orhan Turan “Muhakkak kamunun dahili gerekli ancak şu ana kadar açıklamalarda kamu direkt sorumluluk alan taraf olmayacağını söylüyor” yorumunda bulundu.
Sektör temsilcileri bu 3 tahlilden en makul olanın 1. ve 2. Prosedür olduğuna, öte yandan yine yapılandırmalarda önceliğin erken başvuranlar ve yaşayabilir şirketler olması gerektiğine vurgu yapıyor.
Orhan Turan mevzu ile ilgili; “Türkiye’de ‘şartları değiştir vadeyi uzat’ en sık kullanılan usul. Ama şirketin borçları asla kendi varlıklarıyla ödenmeyecekse lakin tekrar de şirketin işi pahalı ve katma pahalıysa, ekonomik yararı varsa; borcun sermayeye çevrilmesi, alacak ve faizin bir kısmından vazgeçilmesi üzere daha ileri yapılandırma prosedürü kural. Bu da olmuyor ve batık durumdaysa TGA satışı yahut yasal süreçlerle tasfiye edilmeli” açıklamasında bulundu.
Kamunun üzerine düşen…
Öte yandan kamunun da sorumluluğunun yüksek olduğuna dikkat çeken Orhan Turan “Bankalar ve kamu doğruyu bir seferde bulamaz, örneğin kamu vergiyi teşvik edecek düzenlemeler yapmasına karşın kamu alacakları bu yapılandırmaların kapsamında değil, orn. Teşvikler ve KGF kapsamındaki kredileri devlet uzatıyor fakat vergi ve SGK alacakları için şimdi yapılandırma yok ve kamu borcu değerli bir risk ögesi olarak duruyor. Kamunun yapması gerekenler var.” diye konuştu.
Bir öteki bahis da yabancıların Türkiye’deki TGA’ları satın alması. Yabancıların borçlarını alması için illa seküritizasyona muhtaçlık olmadığı görülüyor ve son devirlerde yabancılar Türkiye’de fırsat gördüklerini lisana getiriyor. Şirket özelinde bu kredileri almak isteyenler olsa da bölüm temsilcileri şuan bankaların bunu satmaya çok niyetli olmadığını ve 2020 prestiji ile bunun olabileceğine dikkat çekiyor.
Konutta tekrar yapılandırmaya tahlil aranıyor
Konut dalı ile ilgili olarak yapılandırma sürecinde dikkat çekilen en kıymetli nokta yalnızca bankaların ve şirketlerin olmadığı, bireylerin de ziyan gördüğü. Bir sürü kişi tapuyu almıyor, taşeronlar alacaklarını tahsis edemiyor lakin KPMG Yine Yapılandırma Başkanı Orhan Turan; fon kurulup devrolmasının kısa periyodik biz tahlil arayışı olduğunu ve o kadar kolay olmayacağını vurguluyor. Orhan Turan; “Hem banka hem alacaklar için ekonomik yarar gözetilmediği surece hiç bir banka bu fona devretmez.” dedi.
Konu ile ilgili görüş bildiren Dr. Can Fuat Gürlesel şunları söyledi; “Önce konut dalının bankalara olan borçların yapılandırılması için tahlil arandı, lakin bu formülde ara kaydedilmedi. Lakin şu an bu firmaların nakit akışını rahatlatmak ismine tahlil arıyoruz ve işin talep tarafına ağırlaşıyoruz. Burada kamunun ne kadarlık bir fon yaratacağı ve hangi firmaların olacağı çok değerli, bunun açıklanması gerekiyor.”
Mithat Yenigün “Yarım kalan daireler fona aktarılmalı”
TMB Lideri Mihat Yenigün ise “Bitmiş dairelerden çok yarım kalan daireleri kastediyorum, daire sahiplerinin de mağdur olmaması için hazır Emlak İştirak faaliyete geçti bu türlü bir imkân doğabilir mi diye konuştuk. Bu konutlar Türkiye’nin varlığı yalnızca şirketler üzerinde düşünülmemeli, fon için uygun bir fiyata satılır ve oluşan nakit ile yarım kalan daireler bitirilir. Bu fonda kısa vadede olmasa bile orta vadede tekrar bu konutları satarak uygun bir gelir sağlayabilir. Yılbaşından bugüne emlak konut ve markalı projeler ortasında fiyat pazarlığı devam ediyor. Konut bölümünün tasfiye kararnamesinin eksik çıktığını düşünüyoruz, orada 6000 belge bekliyor ancak tasfiyeye pek yanaşılmayacağı izlenimi var. Temmuz sonunda haber bekliyoruz.” biçiminde yorum yaptı.
