Avrupa’da giderek artan hayat pahalılığı sebebiyle maaşlarına artırım talep eden öğretmenlerin sayısı artıyor. Protestolar düzenleyen sendikalar da yeni grev davetlerinde bulunuyor.
Avrupa Komitesi Eğitim ve Kültür Yürütme Ajansı (EACEA) bünyesindeki (Avrupa Eğitim Bilgi Ağı’nın (Eurydice) yayımladığı rapor öğretmen maaşlarına ait kapsamlı bilgiler sunuyor. Eurydice’ın 2020/2021 datalarına nazaran Avrupa’da öğretmen maaşının en yüksek olduğu ülke Lüksemburg; en düşük ise Arnavutluk.
En yüksek öğretmen maaşı hangi ülkelerde? Satın alma gücüne nazaran öğretmen maaşı nasıl değişiyor? Türkiye öğretmen maaşında kaçıncı sırada?
Mesleğe yeni başlayan birinci öğretim öğretmenlerin yıllık brüt euro maaşı Lüksemburg’da 69 bin 76 Euro; Arnavutluk’ta ise 4 bin 233 Euro. Türkiye’de öğretmenler 2020/2021 periyodunda yıllık brüt 8 bin 330 euro kazandı. Bu maaşlar devlet okulundaki tam vakitli öğretmenlerin yasal maaşını gösteriyor.
İsviçre (66 bin 972) ve Almanya’da (54 bin 129) öğretmenler yıllık 50 bin Euro’dan fazla kazanıyor. Danimarka, İzlanda ve Norveç ise 40 bin barajını aşan ülkelerden.
Diğer kimi ülkelerde ise mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin yıllık brüt maaşı şöyle: Hollanda (38 bin 413), Fransa (26 bin 839), Yunanistan (13 bin 104) ve Bulgaristan (7 bin 908).
Türkiye 4 AB ülkesinden daha âlâ durumda
Türkiye’de öğretmenler dört Avrupa Birliği (AB) ülkesindeki meslektaşlarından daha çok kazanıyor. Bu ülkeler Macaristan, Romanya, Polonya ve Bulgaristan.
Türkiye son 11 yılda öğretmen maaşlarının düştüğü tek ülke
Öğretmen maaşları ne kadar değişti?
Eurydice’ın evvelki raporlarıyla karşılaştırıldığında son 11 yılda euro bazında öğretmen maaşlarının düştüğü tek ülke Türkiye. 2009/2010 ile 2020/2021 devirleri kıyaslandığında Türkiye’de euro bazında yıllık brüt maaşlar yüzde 10 geriledi.
Mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin maaşı bu vakit diliminde en çok Litvanya’da (yüzde 269) yükseldi. Maaşlar Romanya’da yüzde 193 ve Bulgaristan’da yüzde 180 artış gösterdi. Kıbrıs ise yüzde 2 ile AB’de öğretmen maaşının en az yükseldiği ülke oldu.
Diğer ülkelerde öğretmen maaşlarındaki yüzdelik artış şöyle gerçekleşti: Çekya 163, Polonya 77, İsveç 68, Macaristan 54, Almanya 42, Hollanda 20, Yunanistan 11 ve İtalya 6.
Türkiye satın alma gücünde 36 ülke içinde 11. sırada
Satın Alma Gücü Standardına nazaran ise Türkiye öğretmen maaşlarında daha yeterli durumda. Türkiye bu alanda 36 Avrupa ülkesi içinde 11. sırada yer alıyor. Satın Alma Gücü Standardına nazaran bakıldığında ülke sıralamalarının değiştiği görülüyor. Bu manada en dikkat çeken ülkelerin başında Türkiye geliyor.
Satın Alma Gücü Standardına nazaran öğretmen maaşının en yüksek olduğu ülke 50 bin 537 ile Almanya. En düşük ise Arnavutluk’ta (7 bin 824). Türkiye’de bu ölçü 28 bin 455.
Diğer ülkelerde satın alma gücüne nazaran öğretmen maaşları şöyle: İsviçre (38 bin 601), Hollanda (32 bin 350), Kıbrıs (25 bin 25 bin 465), Fransa (24 bin 563), İtalya (23 bin 601), Yunanistan (15 bin 435) ve Bulgaristan (15 bin 159).
Eurydice datalarına nazaran 2020/2021 periyodunda satıl alma gücüne nazaran Türkiye’de öğretmen maaşları birçok AB ülkesinden çok daha yüksek durumda. Türkiye bu alanda Fransa, Norveç, İtalya ve Yunanistan üzere ülkeleri geride bırakıyor.
Almanya’da ise öğretmen maaşlarının Fransa ve İtalya üzere ülkelerin iki katından fazla olması dikkat çekti.
Öğretmen maaşının taban fiyata oranı
Türkiye’de mesleğe yeni başlayan öğretmenler taban fiyatın 1,8 katı kadar maaş alıyor. Bu oran brüt maaşların kıyasına dayanıyor. Bu manada en yeterli durumdaki ülke 2,8 kat ile Almanya. En düşük oran 1,1 ile Polonya’da. Bu da Polonya’da öğretmenlerin neredeyse minimum fiyata yakın kazandıklarını gösteriyor.
Öğretmen maaşının taban fiyata oranı başka birtakım ülkelerde şöyle: Karadağ 2,5; İspanya 2,3; Bulgaristan 1,9; Yunanistan 1,4 ve Fransa 1,4.
