OPEC+’nın sert üretim kesinti kararı global piyasaların cehresini bir nebze de olsun bozdu. Brent cinsi ham petrolün varil fiyatının bu hafta süratle 86 dolar düzeyinden 95 doların kıyısına kadar yükselmesi, global risk iştahını olumsuz etkiledi. Dünya genelinde pay senedi endeksleri dünkü günü olumsuz bir performans kaydederek tamamlarken, risk iştahının düştüğü günlerde sığınılan inançlı liman dolar (DXY) yine 112 seviyesini aştı. Olumsuz hava tahvil piyasalarına da sirayet etti. ABD 10 yıllık gösterge tahvil neredeyse 25 baz puan yükselerek tekrar %3,82 düzeyini test etti.
FED’in şahin duruşu ekonomik aktiviteyi baskılamaya devam ederken, petrol talebini de hâliyle aşağıya çekiyor. Düşen fiyatı dengelemek ismine OPEC+ arzı kısarak karşı atakta bulunurken, bu sefer de petrolün fiyatı arz-talep istikrarına paralel üste gidiyor. Artan petrol fiyatı, ister istemez güç faturasını hem devletler (cari açık) hem de hane halkı için (enflasyon) üst itince, bu sefer de FED faiz silahını çekerek daha fazla artırıma gidiyor. Bu fasit dairenin bir noktada çatlayacağı âşikar. İşte o noktada yani işler durma noktasına gelince, faiz indirimlerinin de başladığını göreceğiz!
Dün petrol fiyatları kaynaklı olumsuz havaya şahin açıklamalarda bulunan FED üyelerini de âdeta tuz biber oldu. Minneapolis FED Lideri Kashkari, bu hafta başında açıklanan zayıf makro ekonomik bilgilerin piyasalar nezdinde yarattığı iyimserliği âdeta elinin zıddıyla iterek “faiz artışlarına orta vermekten çok uzağız” derken, FED’in yeni üyesi Lisa Cook, öteki siyaset yapıcılarına katılarak, enflasyonu yenme uğraşlarında bir düşüş görmeden FED’in faiz artırımlarının devam edeceğini yineledi. IMF Lideri Georgieva ise resesyon risklerinin arttığına vurgu yaptı.
Hafta başında artan risk iştahı ile sert bir yükselişe sahne olan gümüşün ons fiyatı, bu sabah 20,70 dolar düzeyinden süreç görüyor. Misal bir halde altının ons fiyatı da pandemi periyodundan bu yana korunan 1,685 dolar düzeyindeki teknik bölgenin üzerinde yerini sağlamlaştırmaya çalışıyor. Altının yükseliş isteğini muhafazaya devam etmesi isminde 1,730 doların üzerine yanlışsız atak yapması, gümüşün ise haftayı 20,80 dolar üzerinde tamamlaması gerektiğini teknik bir bakış açısıyla grafiklerde görüyoruz.
İngiltere’nin tartışmalara sahne olan vergi indirim kararı sonrasında S&P ve Fitch tarafından not görünümü peş peşe durağandan negatife çekilmesi Sterlin üzerinde yine baskı kurdu. Pandemi periyodunda 1,1410 düzeyini test eden ve 35 yılın en düşük düzeyine gerileyen GBPUSD paritesi, geride bıraktığımız haftalarda, bültenimizde ön plana çıkardığımız kritik 1,1410 düzeyinde de tutunamayarak 1,0382 ile tüm vakitlerin en düşük düzeyini test etmişti. Ardından, vergi indirim paketinden âdeta U dönüşü ile geri adım atılması sonrası kayıplarını telafi etmeye çalışan Sterlin’in saman alevi stilinde parlaması maalesef kalıcı olamadı. Bu sabah GBPUSD paritesinin 1,11’li düzeylere gerilediğini görüyoruz. 1,1410 düzeyinin üzerinde aylık bir kapanış görmeden, riskin hala daha aşağı taraflı olduğunu savunacağız. Şimdi Sterlin cephesinde konum almadık, kenarda bekliyoruz.
Türkiye cephesinde ise, dün Hazine Müsteşarlığı, 3 yıl vadeli sukuk (kira sertifikası) ihracında getiri oranını %9,75 olarak belirlenirken ihraca $6 milyar dolar civarında talep geldi; karşılama ise 2,5 milyar dolar oldu. Geçen yıl milletlerarası sermaye piyasalarından, amaçları doğrultusunda $10 milyar borçlanma gerçekleştiren Hazine 2022’de $11 milyar borçlanma öngörüyor. Yılbaşından beri yapılan borçlanma ise $5 milyar. Şubat ayındaki yapılan $3 ihraçta getiri %7,25 omuştu. Maliyetin 2,5 puanlık artış kaydetmesinin ardında risk priminde yaşanan artışının yattığını düşünüyoruz (Şubat CDS primi 540 ; bugünlerde ise ~ 800 baz puan civarında seyrediyor).
Her hafta Perşembe günü açıklanan TCMB datalarına nazaran, rezervler başlığında geçen hafta da sert bir gerileme kaydedildiğini gördük. 30 Eylül ile biten haftaya ait bilgilere nazaran, TCMB’nin brüt döviz rezervleri $3,3 milyar azalışla $68,1 milyar düzeyine gerilerken, altın rezervleri ise fiyat hareketi kaynaklı olarak $0,5 milyar azalışla $38,9 düzeyine geriledi. Böylece, toplam brüt döviz ve altın rezervleri bir evvelki haftaya nazaran yaklaşık $3,8 milyar azalışla $107 milyar düzeyine geriledi. 23 Eylül ile biten haftada da rezervlerde azalma $3,9 milyar olmuştu (söz konusu haftada 26/09/2022 vadeli eurobondun itfası için borçlanmaya çıkılmamış, rezervlerden ödeme yapılmıştı). Pekâlâ geçen hafta yaşanan $3,8 milyar fiyatındaki azalışın gerisinde neyin belirleyici olduğunu bilemiyoruz. Teyide muhtaç olsa da, kamunun döviz piyasasına yönelik dayanağını artırdığı mümkünlüğü güçlü bir seçenek olarak duruyor. Brüt döviz ve altın rezervlerinde yaşanan sert gerileme sonrasında (son 2 haftada $7,7 milyar), TCMB’nin yurtiçi bankalar ile yaptığı swap süreçleri ivme kazanırken, swap hariç net rezervlerin ise (eksi) $61,7 milyar ile son 2 ayın en yüksek düzeyine açıldı.
Küresel görünümün tersine, BİST100 ana endeksi endeksi dünkü günü %2 ; bankacılık endeksi ise %3,2 yükselişle tamamladı. USDTRY kuru 18,60 düzeyinin kıyısında denetimli bir bant içerisinde kalırken, son günlerde bültenimizde de ele aldığımız üzere, geride kalan turizm dönemi sonrasında döviz girişlerinin yavaşlaması, bunun yanı sıra, TL’nin muhafaza kalkanının her ay daha da inceleceği beklentisi (faiz indirimleri) ile kur cephesinde risk üst taraflı görünüyor.
Dönelim bugüne. ABD borsalarının geceyi %1 civarında düşüşle tamamlaması akabinde sabah saatlerinde Pasifiğin öbür ucunda da hâkim renk kırmızı. Gösterge endeks Tokyo borsası %0,6 aşağıda süreç görürken, piyasaların gözü kulağı bugün ABD’de açıklanacak kritik Eylül istihdam raporuna çevrildi. Reuters anketine nazaran, tarım dışı bordrolu çalışan sayısının 250bin kişi artması, işsizlik oranının ise %3,7’de kalması bekleniyor. FED’in enflasyon kanadından yakından takip ettiği maaş artışlarının ise aylık %0,3 ; yıllık ise %5,1 artması bekleniyor. Dataya kadar sessiz bir piyasa, bilgi akabinde ise datanın işaret ettiği tarafa yanlışsız bir hareket bekliyoruz. FED’in enflasyonu evcilleştireyim diye atmış olduğu agresif adımların istihdam piyasasını da bozmaya başladığı anlaşılırsa, FED’in geri adım atacağı beklentisi güç kazanarak piyasaları destekleyebilir (ya da tam tersi). Açıkça, istikrarlar ve piyasa hâletiruhiyesi o kadar değişken ki, 2+2 artık 4 etmediği durumlar ile de karşı karşıyayız!
iktisatbank.com
