Türk mali piyasalarında dün büyük çaplı bir hareket yaşandı. Sabah saatlerinde repütasyonu kuvvetli olan bir kamuoyu araştırma şirketinin Pazar günü yapılacak seçimler öncesinde yaptığı son ankete nazaran cumhurbaşkanı adaylarından Kemal Kılıçdaroğlu’nun %49,3, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın %43,7 oy olacağı öngördü. Her ne kadar anketlerin tamamı seçimin birinci çeşitte bitmeyeceğini gösterse de, Kılıçdaroğlu’nun birinci çeşitte 5,6 puan farkla önde görülmesi piyasaları hareketlendirdi.
Akabinde, İnce’nin basın toplantısı yapacağı açıklaması ve yarıştan çekilebileceği savları, iyimserliği daha da artırdı. Hakikaten de, seçimden üç gün evvel, Muharrem İnce “Saraydan para aldı, o vazifesini yapıyor, çekilemez diyenlere sesleniyorum… Adaylıktan çekiliyorum. Bunu memleketim için yapıyorum” diyerek adaylıktan çekilirken, İnce’ye son günlerde kendi partisinden de tenkitlerin geldiğini ve anketlere nazaran oy oranının mütemadiyen düştüğünü de not edelim.
Muharrem İnce’nin ‘havlu atması’ akabinde Cumhurbaşkanlığı yarışının da rengi değişmiş oldu. Üstte da değindiğim üzere, her ne kadar İnce’nin oylarında son devirde azalma eğilimi hâkim olsa da, bu yeni gelişmenin ışığında Kılıçdaroğlu’nun birinci çeşitte seçim ipini göğüsleme ihtimalinin de arttığını düşünüyoruz. Öte yandan İnce’nin çekilmiş olması, ona oy veren yahut verecek olanları da geçersiz kılmayacaktır. Net bir galibiyet için %50 + 1 gerekeceğini bir defa daha hatırlatalım.
Gelelim işin piyasa yansımasına. Anket sonucu ve İnce’nin çekilmesi akabinde Türk pay senetlerinde (bankacılık endeksi) neredeyse tavan olmayan pay kalmadı. Ana endeks günü %8 yükselişle tamamlarken, Türkiye’nin yabancı indinde risklerini gösteren 5 yıl vadeli CDS risk primi 500 baz puanın altına gerileyerek son 1,5 yılın en düşüğünü test etti. Risk göstergelerinin azalmasın ile Türkiye’nin dolar cinsi tahvillerin fiyatı 2 dolardan fazla artarken, 2045 vadeli tahvilin getirisi %0,6 gerileyerek (fiyatı artarak) (fiyat ile getiri aykırı orantılı) son bir yılı aşkın bir mühletin en yükseğine çıktı.
Elbette, coşkuya ayak uyduramayan döviz piyasasında ise alarm zilleri dün de çalmaya devam etti. TCMB’nin dün ve bugün kurumsal müşterilere bankaların döviz satmama tarafındaki talimatı ile Çarşı’da USDTRY kuru 22 düzeyine dayandı. Kimin kazandığından bağımsız, suyun altında uzun bir müddettir bekletilen topun üste fırlaması misali kurun da seçim sonrasında ertelenen döviz taleplerinin realize olması ile sıçayacağı beklentisi (bizim öngörümüz USDTRY kuru için 24-25 seviyesi) bu davranışta tesirli oluyor.
Dün TCMB tarafından açıklanan haftalık para ve banka istatistiklerine nazaran, konsolide bazda analitik bilanço yeniden değerli sinyaller verdi. TCMB’nin dış varlıklar ile döviz yükümlülükler ortasında fark (bilanço için net döviz pozisyonu) eksi 11,6 milyar dolar ile yeni bir rekor kırarken, bu sayıya emanet dövizleri de (swap) eklersek, bilanço dışı net döviz durumu yaklaşık eksi 73 milyar dolar ile öbür bir rekor kırdı. TCMB’nin yabancı para efektif stoku 13 hafta evvel yaklaşık 10 milyar dolar ile tepe yapmıştı. 5 Mayıs ile biten haftada efektif stokunda yaşanan erozyon ~ 4,6 milyar dolar oldu. Öte yandan, Mart başına nazaran bakılırsa, TCMB’nin ~ 147 ton altın kaybettiğin (dolar karşılığı ~ 9,5 milyar) görüyoruz. Döviz kurunu tutmanın maliyet her geçen gün daha da değerli ve sürdürülemez bir hâl alıyor! İzlenen kusurlu para siyasetine paralel, Mart ayında cari süreçler istikrarı 4,5 milyar dolar açık verirken, bu sonuçla Ocak-Mart istikrarı (ilk çeyrek) 23,6 milyar dolar açık ile öbür bir rekor tazeledi. Halbûki slogan ihracat, ihracat, ihracat idi!
Küresel arenada ise ABD’de TÜFE verisi akabinde dün açıklanan ÜFE enflasyonu da beklentilerden düşük sonuçlansa da, temerrüt riski barındıran ABD borç tavanı kaygıları ve her hafta Perşembe günü ABD’de açıklanan işsizlik maaşı müracaatlarının geçen hafta 1,5 yılın en yüksek düzeyine çıktığının görülmesi, talebin yavaşladığına işaret ederken, FED’in gelecek ay daha fazla faiz artırımını durdurması için alan yarattı. Meçhullüğü sevmeyen ürkek piyasalar ise artan resesyon riski ile inançlı liman arayışına girişince, dün ABD Doları pahalandı.
Bu ortada, ABD’nin TMSF’si konumunda (FDIC) Federal Mevduat Sigorta Kurumu, Silikon Vadisi Bankası ve öbür iki borç verenin iflas etmesiyle 16 milyar dolarlık bir mevduat sigortası fonunu yine ‘doldurma’ maliyetinin birçoklarını büyük bankaların üstleneceğini söyledi. Banka düzenleyici kurum, 2022 sonunda bankaların tuttuğu sigortasız mevduat ölçüsüne bağlı olarak, borç verenlerin 5 milyar doları aşan sigortasız mevduatlarına %0,125’lik bir özel kıymetlendirme fiyatı uygulayacak. 50 milyar dolardan fazla varlığa sahip borç verenlerin maliyetin %95’inden fazlasını karşılayacağı hesaplanıyor.
Dün olumsuz havaya paralel, doların piyasa kuru olan DXY (sepet kur) tekrar 102 düzeyinin üzerine yükselirken, EURUSD paritesi 1,09 düzeyinin tabanlarına çekildi. Misal bir halde, İngiltere Merkez Bankası beklentilere paralel 25bps faiz artırımına gitse de, GBPUSD paritesi de kazanımlarını koruyamayarak 1,25 düzeylerine kadar geriledi. Altının ons fiyatı ise 2,000 – 2,050 dolar ortasında ‘gel git’ yapmaya devam ederken, 2,070 dolar düzeyi (zirve) geçilmeden altının yatay hareketine pek de bir mana vermeyeceğiz. Direnişin parası Bitcoin’in ise teknik mânâda güçlü bir düzey olan 28,800 dolardan uzaklaşmasını da pek sevemedik. Haftalık kapanışı takip edeceğiz.
Yeni gün başlangıcında Asya piyasalarında hava bir nebze de olsa karamsar görünüyor. Gösterge endeks Tokyo borsası %0,8 üstte süreç görse de, Asya borsalarının geneli ABD ve Çin’den gelen zayıf ekonomik dataların global yavaşlama telaşlarını artırmasının akabinde geriledi. Mali piyasaların gündeminde bugün İngiltere’de öncü büyüme verisi ve ABD’de Michigan Üniversitesi tüketici inanç endeksi takip edilebilir.
iktisatbank.com
