Bugün gece geç saatlerde ABD’de açıklanacak FED’in son toplantı tutanakları, perşembe günü açıklanacak ve büyük merakla beklenen ABD TÜFE enflasyonu ve cuma gününden itibaren yeniden ABD’de iktisadın ve şirketlerin sıhhati açısından önemle takip edilecek 3. çeyrek bilançolar öncesinde global mali piyasalar dünkü günü bekle ve gör stratejisiyle, hatta hafif de olsa satıcılı bir seyir ile tamamladığını söyleyebiliriz.
Hatırlanacağı üzere, hafta başından itibaren, teknoloji paylarında satışlara neden olan ABD idaresinin Çinli çip üreticilerine uygulamaya karar verdiği yeni ticari yasakların gölgesinde Nasdaq dün akşamı da %1 düşüşle tamamlarken, S&P500’de kayıplar %0,7 ; sanayi paylarının süreç gördüğü Dow Jones endeksi ise günü yatay tamamladı. Nasdaq’da son 3 günde düşüş %8 düzeyine yaklaştı!
Uluslararası Para Fonu (IMF), dün Ekim ayı Dünya Ekonomik Görünüm raporunu yayımladı ve iddialarını güncelledi. Enflasyon, savaş kaynaklı güç ve besin krizleri ve keskin yüksek faiz oranlarından kaynaklanan pek çok tesirin bir ortaya gelmesi, dünyayı sakinliğin eşiğine ittiğini ve finansal piyasa istikrarını tehdit ettiği konusunda uyardı. IMF, 2023 global büyüme kestirimlerini daha da düşürerek, dünya üretiminin üçte birini temsil eden ülkelerin (ABD, Çin ve euro bölgesi) duraklamaya devam ederek gelecek yıl resesyona girebileceğini söyledi. IMF, gelecek yıl global GSYİH büyümesinin, yüksek faiz oranlarının ABD iktisadını yavaşlatması, Avrupa’nın güç krizi, Çin’in ise devam eden COVID-19 karantinaları ve emlak dalı ile gayreti nedeniyle Temmuz ayındaki %2,9’luk varsayımını %2,7 düzeyine güncelledi. Almanya ve İtalya da dâhil olmak üzere birtakım kıymetli Avrupa ekonomileri, güç fiyatlarındaki ani artışlar ve kıtlıklar üretimi olumsuz etkilediği için gelecek yıl “teknik resesyona” gireceklerine yer veren IMF, Euro Bölgesi büyümesini %1,2’den %0,5’e ; Çin’in büyümesi %4,6’dan %4,4’e indirildi. IMF, Türkiye iktisadının bu yıl %5,0 büyüdükten sonra 2023’te %3,0’e gerileyeceğini öngörüyor.
İngiltere Merkez Bankası (BoE) Lideri Bailey, İngiliz emeklilik fonları ve öteki yatırımcıları merkez bankasının takviyesini Cuma günü geri çekeceği konusunda uyardı. Emeklilik fonları, maliye bakanı Kwarteng’in 23 Eylül’de hükümetin 45 milyar sterlinlik fonsuz (başka bir kaynak yaratılmadan) vergi indirim planı açıklaması akabinde, uzun vadeli tahvil faizlerinin sert yükselmesi ile âdeta bozguna uğramış, nakit açığına düşmüştü ve süratle tahvil satmaya başlamışlardı. BoE ise, tahvillerin daha ‘düzenli’ bir halde elden çıkarılmasını sağlamak ismine 28 Eylül ile 14 Ekim ortasında 65 milyar sterlinlik uzun vadeli devlet tahvili satın alma kelamı vermeye zorlanmıştı. İngiltere’de uzun vadeli tahvil faizlerinde yaşanan ‘deprem’ akabinde BoE piyasadan tahvil alarak direkt müdahale etmek suretiyle faiz oranlarının sıçramasını engellemeye çalışsa da (bu dayanak de 3 gün içinde bitecek) bu sabah 30 yıl vadeli İngiliz tahvili tekrar müdahale öncesi düzey olan %5’e yaklaştı! Gelişmelere paralel, GBPUSD paritesinin de yine 1,10 düzeyinin altına sarkarak son 2 haftanın en düşük düzeyine gerilediğini görüyoruz. Yaralı kraliyet aslanında risk aşağı istikametli görünüyor.
Kıymetli madenler cephesinde ise tatsız seyir korunmaya devam ediyor. Jeopolitik risklerin tırmanması ve ABD’de açıklanan zayıf bilgilerden dayanak bulmak suretiyle kritik bir düzey olarak ele aldığımız 1,685 doları süratle aşan ve soluğu bir sonraki direnç bölgesi olan 1,730 dolarda alan altın, ABD’de faiz artırımlarının devam edeceği beklentisinin ivme kazanması ile kazanımlarını koruyamayrak süratle 1,660 dolar düzeyine kadar geriledi. Altın için 1,685 dolar düzeyi âdeta oyun kurucu bir düzey olarak takip edilmelidir. Teknik bölgenin altında kaldığı sürece daha da aşağıda 1,613 hatta 1,600 dolar düzeyleri kartlar ortasından görünüyor. Misal bir formda, gümüş cephesinde de oyun kurucu düzey 20,80 dolar olarak düşünülebilir. Bu sabah gümüşün de 19 doların tabanlarına kadar gerilediğini ve tarafın aşağıya döndüğünü not edelim. Geçen hafta OPEC+ kararı ile kükreyen ve neredeyse son 10 günde %18 bedel kazanarak 98 dolara fırlayan Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı, son 2 günde 5 dolardan fazla düşerek 93 dolar düzeyine geriledi.
İçerde ise başlar olabildiğince karışık. USDTRY kuru, kamunun takviyesi ile 18,60 düzeyine defans çizgisi kurarken, bankaların tahvil alma yükümlülüğü ile Hazine’nin düzenlediği 7 yıl vadeli tahvil ihracında faiz tek haneli düzeylere geriledi. En kolay yaklaşım ile, Kasım 2030 vadeli gösterge TL tahvil faizi %9,96 ; Ocak 2031 vadeli Türkiye’nin USD cinsi tahvili ise (eurobond) %11,04 düzeyinde süreç görüyor! TL tahvil faizleri, bankaların TL fonlama maliyetinin hayli altında süreç görmesine karşın bankacılık endeksi (XBANK) dünkü günü de olumlu bir performans kaydederek %2,1 yükselişle tamamladı. Sabah gazete haberlerini taradığımızda, ABD’de 2023 yılı savunma yetkilendirme maddesine Türkiye’ye F-16 satışını şartlara bağlayan unsurların eklenmediğini; bunun da Türkiye’ye F-16 satışını kolaylaştıracağını düşünüyoruz.
ABD borsalarının bölüm ve şirket bazlı hareketler ile dün geceyi karmaşık bir seyirle tamamlaması akabinde, bu sabah Pasifiğin öteki ucunda Asya pay senetleri, güçlenen dolar, İngiltere tahvil piyasasındaki istikrarsızlık ve en değerlisi bugün ABD’de açıklanacak üretici; yarın ise tüketici enflasyonu öncesinde, iki yılın en düşük düzeyine geriledi. Japon Yen’i 145,90 düzeyini de geçerek 24 yılın en düşük düzeyine gerilerken, Japon yetkililerin geçen ay olduğu üzere para ünitesini desteklemek için harekete geçecekler mi sorusu da kulislerde konuşulmaya başlandı.
iktisatbank.com
