Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) tarafından paylaşılan makine imalat sanayi konsolide datalarına nazaran, yılın birinci 4 ayı sonunda Türkiye’nin özgür bölgeler dâhil toplam makine ihracatı yüzde 7,4 artarak 9,2 milyar dolar oldu. Faizlerin kimi bölgelerde dolar bazında yüzde 8’lere kadar yükseldiği bir ortamda, birçok ülkenin makine imalatı ve dış ticaretinin daralmasını beklediğine dikkat çeken Makine İhracatçıları Birliği Lideri Kutlu Karavelioğlu “Fakat biz farklı pazarlara erişim imkânlarımızın yanı sıra Rus ve Ukraynalı sanayicilerle kurduğumuz bağlantıların de katkısıyla, bu genellemeye dahil olmayacağız. Giderek çeşitlenen eser ve teknoloji düzeyimizle ve kriz vakitlerinin emniyetli tedarikçisi olma özelliğimizle bu yılı da rakiplerimizden çok daha verimli geçirmiş biçimde kapayacağız” dedi.
Makine imalat sanayi konsolide bilgilerine nazaran, yılın birinci 4 ayı sonunda Türkiye’nin hür bölgeler dâhil toplam makine ihracatı yüzde 7,4 artarak 9,2 milyar dolar oldu. Bölümün bu yıl bayram tatili nedeniyle eksik gün çalışılan Nisan ayındaki ihracatı ise, 2022 yılı tıpkı ayına nazaran yüzde 7,0 geriledi. 4 aylık periyotta Rusya’ya ihracatı 3, Ukrayna’ya ihracatı da 2 katına çıkan makineciler, Almanya ve ABD’ye toplam 1,8 milyar dolar fiyatında ihracat gerçekleştirdi.
Yılın üçte birlik kısmında elde edilen bu sonuçların, sene başındaki hesaplamalarıyla örtüştüğünü belirten Makine İhracatçıları Birliği Lideri Kutlu Karavelioğlu şunları söyledi:
“İklim değişikliği, mali krizler ve salgın hastalıkların oluşturduğu problematiklerin, klâsik risk tahlil ve metotlarıyla çözülemediği konusunda kimsenin bir kuşkusu yok. OECD’nin, toplumların kritik alt yapılarını tehdit eden global ögeleri tabir etmek üzere ortaya koyduğu Sistemik Riskler kategorisi bizi de ilgilendiriyor fakat ihracatçılarımız bu kavramlar üzerine düşünmek yerine; şu sıra kısa vadeli, hatta günlük meselelerini çözmek için uğraşıyor. Global endüstrideki yavaşlama ile makine ve teçhizat yatırımlarında gözle görülür bir düşüş olduğu bu devirde, Rusya ve Ukrayna’nın kesintisiz artan makine talebiyle meşgul oluyoruz. Seçim gündemiyle artan belirsizlikleri artta bırakacağımız vakitleri sabırsızlıkla bekliyoruz.”
“İhracatçı enflasyonun yükünden kurtarılmalı”
Rusya ve Ukrayna’dan gelen siparişler, dünyadaki sıkılaşma sürecinin tesirlerini Türkiye için nötralize etmiş olsa da dünya makine dış ticaretindeki yavaşlamanın üçüncü çeyrek sonuna kadar devam edeceği ikazında bulunan Karavelioğlu şunları ekledi:
“Sıkılaşma siyasetlerinde bir gevşeme olacağı algısıyla global iktisadın beklenenden süratli toparlanacağına inanmışken, tam bilakis biçimde faizlerin birtakım bölgelerde dolar bazında yüzde 8’lere kadar yükselmesi tüketim, güçlü tüketim ve yatırım malları ticaretinde sert bir fren tesiri oluşturdu. Nisan’da Almanya, İtalya ve Fransa’ya makine ihracatımızda aylık bazda yüzde 12’nin üzerinde daralmalar oldu. Birinci çeyreği küçük büyümelerle geçiren gelişmiş ülkelerin önümüzdeki 6 ay içinde büyümelerinin sıfır seviyesinde kalacağı öngörüsüyle, birçok ülke makine imalatı ve dış ticaretinin daralacağını kestirim ediyor. Lakin biz farklı pazarlara erişim imkânlarımızın yanı sıra Rus ve Ukraynalı sanayicilerle kurduğumuz bağların de katkısıyla, bu genellemeye dahil olmayacağız. Giderek çeşitlenen eser ve teknoloji düzeyimizle ve kriz vakitlerinin muteber tedarikçisi olma özelliğimizle bu yılı da rakiplerimizden çok daha verimli geçirmiş halde kapayacağız. Kâfi ki ihracatı zorlaştırıp, ithalatı kolaylaştıran uzun müddetli bedelli TL siyasetinden tekno-ekonomik kapasitelerimiz ziyan görmemiş olsun.”
Bu yılın ikinci yarısının, döviz kurlarındaki yatay seyir nedeniyle enflasyonun tüm tartısının ihracatçıya yüklendiği ve artık sürdürülemez hale geldiği belirli olan siyasetin sona erdirilme uğraşlarına sahne olacağı iddiasında bulunan Karavelioğlu şunları belirtti:
“Nisan’da Türkiye’nin toplam ihracatının Mart’a nazaran yüzde 20’den fazla gerilemesinden, makine ve öbür teknoloji odaklı alanlardan fazla; fazladan iş gücüne ve iş gününe muhtaçlık duyan, yani katma bedeli nispeten daha düşük olan dallar etkilendi. Döviz kurlarında süratle ve ekonomik istikrarlarla uyumlu bir oranda yaşanacak makul bir düzeltmenin, iç piyasadaki muhtemel bir sıkılaşma sürecinde tüm ihracatçılarımızı rahatlatacak bir gelişme olacağını şimdiden söyleyebiliriz.”
“Avrupalı makinecilerin sunduğu kredi imkanları, ithalat düşkünlüğünü körüklüyor”
İmalat endüstrinin pandemiyle başlayıp krizlerle süren son 3 yılda risk alıp dünya ortalamasının 4 misli süratte yatırımlar yaparak kazandığı üretim ve rekabet gücünün, gelinen noktada büyük kârlar elde eden ithalatçıların baskısı altında kaldığına işaret eden Karavelioğlu bu durumun süratle artan dış ticaret açığından da aşikâr olduğuna değinerek kelamlarını şöyle tamamladı:
“Türkiye’nin makine ithalatı, son 12 ayda yüzde 16,4 artarak 40,2 milyar dolar üzere tarihi bir düzeye ulaştı. Artık makine bölümünün ortalama dış ticaret açığı ayda 1 milyar doların üzerinde diyebiliriz. Bu makas bilhassa kurların yatay gittiği son devirde açıldı ve dolar kuru ortalamasının 19 TL’nin altında olduğu Mart ayında 1,6 milyar dolara ulaştı. Bu yönelimin yalnızca ucuz Asya ülkeleriyle sonlu olmaması ve sanayicilerimizin olağanda birden fazla işletme için değerli sayılan Batı mallarına ilgisinin bilhassa son 6 ayda artması, hem içerideki fiyatlarda bir sorun oluştuğunu hem de imalatçıların her şeye karşın kur riski taşıyan uzun vadeli kredi imkânlarının peşinden gittiğini gösteriyor. Makina ihracatımızın yüzde 63’ünü, ithalatımızın ise yüzde 54’ünü yaptığımız Avrupa ile istikrarlı ve lehimize gelişen bir ticaretimiz olmakla birlikte, uzun vadeli angajmanlar, bakım ve servis hizmetlerinden yedek kesime kadar pek çok alanda bağımlılık alakası tesis ederek ülkemiz aleyhine bir durum yaratıyor. Yılın ikinci yarısında, iç piyasanın tekrar istikrara gelmesi tarafında beklentimiz büyük.”
