Dolar/TL her gün görülen hudutlu yükselişlerle yeni tarihi tepesi 18,60’ya ulaştı. Lakin riskler büyük. Artan güç ithalatının bankacıların kamu denetimli olarak niteledikleri kur siyasetinde tesirleri izlenmeye devam ediliyor.
Reuters’a konuşan bir bankanın döviz işlemcisi, “Güçlü dolar yüksek güç ithalatı Türkiye’de uygulanan siyasetleri hayli zorlayacak. Kamunun kurda sağladığı nizam kışın büyük bir risk ile karşı karşıya” dedi.
Merkez Bankası’nın (MB) yıl bitmeden faizi tek haneye çekmesi beklentisi genele yayıldı. Piyasada düşük faiz ortamında yüksek güç faturalarının yaklaştığı kış devrinde dövizde istikrarın sağlanıp sağlanamayacağı merak konusu.
Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) nazaran eylülde yıllık enflasyon yüzde 83,45. Reuters’a nazaran piyasada genel beklenti enflasyonun yeni bir kur şoku olmaması halinde kasımda yüzde 90 ya da bu düzeyin biraz altında tepe yapacağı tarafında. İktidarsa enflasyona dair tedbir almayıp baz tesirine sığınıyor. Baz tesiri nedeniyle enflasyonda ocak ve şubat aylarında düşüş bekleniyor. Bu olağan ki fiyatlarda manasına gelmiyor.
Ekonomistlere göreyse enflasyonda düşüşün ne kadar kalıcı olacağı TL’de yeni bir kıymet kaybı süreci olmamasına bağlı.
Kurda sağlanan tertip kışın büyük risk
Reuters’a konuşan bir bankanın döviz masası işlemcisi, “Küresel satış baskısı biraz zayıfladı ve dolar endeksi 115 düzeyinden 110 düzeyine geriledi. Bu bir ölçü rahatlama yaratıyor lakin güçlü dolar senaryosu bitti diyemeyiz zira ABD faiz artışları devam edecek” dedi ve kışın karşılaşılacak risklere dikkat çekti: “Güçlü dolar yüksek güç ithalatı Türkiye’de uygulanan siyasetleri hayli zorlayacak. Kamunun kurda sağladığı sistem kışın büyük bir risk ile karşı karşıya.”
MB faiz indirimleri ile birlikte evvel döviz takiben kredi ve tahvil piyasasında da kendisini daha belirleyici pozisyona getirdi. Adımlar kredileri hükümetin istediği alanlara yönlendirmeyi amaçlarken dışarıda kalanlardan sert tenkitler alıyor.
Ancak yüksek güç fiyatları hükümetin programındaki cari fazla maksadını en az üç yıl ötelemesine neden olurken piyasalarda daha kısa vadede de döviz istikrarına ait kaygılar oluşturdu.
Bloomberg’in haberine nazaran, Türkiye, yüksek güç fiyatlarına dayanan ekonomik ziyanı azaltma çalışmaları kapsamında Rusya’dan doğalgaz ödemelerinin bir kısmını ertelemesini istedi.
Dış ticaret açığı
Ticaret Bakanlığı bilgilerine nazaran dış ticaret açığı dış ticaret açığı eylülde yüzde 298.3 artışla 10,38 milyar dolar, Ocak-Eylül’de yüzde 158,5 artışla 83,82 milyar dolar oldu.
Türkiye’nin petrol ve doğalgazı da içeren güç ithalatı da eylülde geçen yıla nazaran yüzde 115 artışla tarihi rekor olan 9,56 milyar dolara yükseldi.
MB son iki ayda siyaset faizini 200 baz puan indirirken, birinci indiriminden beri TL dolar karşısında yüzde 3,5 bedel kaybetti. Dolar/TL bu sabah saat 08:27’de 18,5700/18,5760 düzeyindeydi.
Birikimli olarak bakıldığında ise TL, nisan sonundan beri yüzde 20,1, yılbaşından beri yüzde 29,1, son bir yılda ise yüzde 54,9 paha kaybetti. TL geçen yıl da yüzde 40’ın üzerinde paha kaybı yaşamıştı.
Diken
