Türkiye İstatistik Kurumu datalarına nazaran temmuz ayında Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE), bir evvelki aya nazaran yüzde 1,36 ve bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 16,65 arttı.
AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, temmuz ayında TÜFE’deki yüzde 1,36’lık artışın yüzde 1,6 artış beklentisinin altında gerçekleştiğini söz etti.
Bürümcekçi, endekste geçen yılın temmuz ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 0,55 artış gerçekleştiğini hatırlatarak, “2003 yılı bazlı endeksin temmuz ayları tarihi ortalaması yüzde 0,16 artışla bu yıl için lehte baz tesirinin olduğuna işaret ediyordu. Fakat, gerek süreksiz vergi indirimlerinin sona ermesi ve gerekse Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve güç fiyat ayarlamaları gözlenmesi olağandan daha yüksek enflasyona yol açtı.” sözlerini kullandı.
– “Meyve-sebze fiyatlarındaki sert düşüş, hudutlu artışta tesirli oldu”
Bürümcekçi, temmuzda meyve-sebze fiyatlarındaki yüzde 9’u aşan aylık sert düşüşün hudutlu artışta tesirli olduğunu belirterek, besin dışı öteki kümelerde daha karışık bir görünüm izlendiğini söyledi.
Gıda enflasyonunun işlenmemiş besin fiyatları kaynaklı gerilediğine işaret eden Bürümcekçi, geçen yılın temmuz ayında işlenmemiş besin fiyatlarının aylık yüzde 1,6, bu yıl da yüzde 4,1 azalış gösterdiğini belirtti. Bürümcekçi, endeks tarihindeki yıllık ortalama artışı yüzde 10 civarında olan besin fiyatlarının seyrinin Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın (TCMB) yüzde 13,9 olan yıl sonu iddialarının kıymetli belirleyicilerinden biri olacağını kaydetti.
Enerji kümesinde yüzde 3 ile geçen yılın üzerinde artış izlendiğini aktaran Bürümcekçi, “Vergi indirimlerinin sona erdiği mobilya, konut aletleri, araç satın alımı kümelerinde fiyat artışları yüksek, lakin öbür kümelerde ise fiyat artışları ölçülü kaldı. Giysi fiyatları mevsimlik azalışının ise yüzde 3,2 ile geçen yılki indirimin hafif üzerinde olması da yıllık enflasyonu hafif aşağı çekti.” diye konuştu.
– “Manşet enflasyon yılı yüzde 14 civarı kapatır”
Önümüzdeki devirde besin fiyatlarının meçhullüğü ve oynaklığı dışında, ham petrol ve başka emtia fiyatlarının görünümü, döviz kuru hareketleri ve kamu fiyat/vergi ayarlamalarının enflasyon üzerindeki risklerin istikametini belirleyeceğine dikkati çeken Bürümcekçi, “Yeni bir kur atağı olmadığı durumda geçen yılın oluşturduğu lehte güçlü baz tesiri nedeniyle yıllık enflasyonun düşüşünü sürdürerek üçüncü çeyrekte baz tesiri ile yüzde 10 civarına gerilemesi, son çeyrekte ise tekrar yükselerek yılı yüzde 14 civarında bitirmesi mümkün duruyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Bürümcekçi, temel eğilim açısından izlenen göstergelerden çekirdek enflasyonun yıllık bazda 1,34 puanlık artışla yüzde 16,2’ye çıktığını, hizmet fiyatlarının yıllık artışının ise yüzde 14,57 ile hudutlu gerilediğini söyledi.
Merkez Bankası’nın “makul gerçek faiz” hedeflemesinin faiz indirimlerine kapıyı açık tutacağını belirten Bürümcekçi, şunları kaydetti:
“TCMB gelecek enflasyon beklentileri ve enflasyonun ana eğilimini baz alarak buna Türkiye için makul olacak bir gerçek faiz ekleyerek hesaplayacak ve patikaya uygun bir halde siyaset faizini belirlemeye devam edecektir. Lider Murat Uysal gerçek faiz düzeyi için Enflasyon Raporu’nda bir paylaşımda bulunmadı. Türkiye’nin CDS priminin 350 civarı olması ve öbür gelişmekte olan ülkelerin siyaset gerçek faizleri dikkate alındığında, TCMB’nin baz senaryosunda siyaset faizini yıl sonuna kadar 16-17 aralığına çekme hesabı olduğu söylenebilir.”
– “Eylül-ekim aylarında yıllık enflasyonun yüzde 10’a gerilemesini öngörüyoruz”
Deniz Yatırım Stratejisti Orkun Gödek, eylül-ekim aylarında yıllık enflasyonun yüzde 10 bölgesine gerilemesini, hatta tek hane potansiyeli taşıdığını öngördüklerini belirterek, yıl sonu için beklentilerini ise yüzde 14-15 aralığında koruduklarını kaydetti.
Henüz yüzde 18 olan yıl sonu siyaset faizi beklentilerinde güncellemeye gitmediklerini aktaran Gödek, “Dış fiyatlama şartlarında oluşan optimist yaklaşım, ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) üzere kıymetli para siyaseti belirleyicilerine gelişmekte olan ülkeler kümesi için oyun alanı sağlıyor. Risk iştahındaki olumlu seyrin son gelişmelerin akabinde sürdürülebilirliği konusunda soru işaretleri var. Artan ticaret ve Brexit belirsizliklerinin, gelişmiş ülkeler para siyasetlerinde gevşemeye neden olacağı ortamda risk algısını uzun soluklu destekleyebileceği konusunda da kuşkulara sahibiz.” değerlendirmesinde bulundu.
AA
