ABD ile Çin ortasında ticaret müzakerelerine dair haber akışının gündemden düşmediği birinci yarıda, korumacılık eğilimi tasaları, Brexit meçhullüğü, küresel büyüme suratının yavaşlaması, dünya çapında ekonomik göstergelerin zayıflaması ve jeopolitik riskler piyasalara taraf veren gelişmeler olarak öne çıktı.
Tüm bunlar sonucunda yatırımcılar riskli varlıklardan kaçarken, tahvil piyasalarında getiri eğrilerinin aksiye döndüğü görüldü. Merkez bankaları tarafında ise ABD Merkez Bankası (Fed) ile Avrupa Merkez Bankası (ECB) başta olmak üzere, birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede faizlerde düşüş sinyali verilerek genişlemeci siyasetlere geri dönüşün birinci adımları atıldı.
Ekonomik kararları olumsuz etkileyebilecek güçte gösterilen jeopolitik ve siyasi gelişmelere karşın, hisse piyasaları tarafında yatırımcıların riskleri fırsata dönüştürmesi sonucu iştahın yüksek kaldığı dikkati çekti.
Dünya Borsalar Federasyonu (WFE) bilgilerine nazaran, 2018 sonunda 74 trilyon 666 milyar 992 milyon dolar olan dünya borsalarının pahası, birinci yarıda 82 trilyon 253 milyar 289 milyon dolara ulaştı. Kelam konusu süreçte dünya borsalarının kıymeti yüzde 10,2 artarken, bu da 7 trilyon 586 milyar 407 milyon dolarlık değerlenmeye işaret etti.
Piyasa pahasına bölgesel bazlı bakıldığında, birinci yarıda en uygun performansı Amerika bölgesindeki borsalar gösterdi. Amerika bölgesinde bulunan borsalarının kıymeti birinci yarıda 2018 sonuna nazaran yüzde 14,4 artarak 34 trilyon 206 milyar 92 milyon dolardan, 39 trilyon 132 milyar 34 milyon dolara ulaştı.
Bu periyotta, Avrupa, Afrika ve Orta Doğu bölgesindeki borsalarda piyasa kıymeti yüzde 12,3 artarak 16 trilyon 565,5 milyar dolardan, 18 trilyon 608,6 milyar dolara yükseldi.
Asya ve Pasifik borsalarının piyasa kıymeti ise yüzde 2,6’lık artışla 23 trilyon 895,3 milyar dolardan 24 trilyon 512,6 milyar dolara çıktı.
– Piyasa pahasını en süratli artıran borsa İran
Dünya borsaları ortasında birinci yarıda piyasa pahası en süratli artan borsa İran’da Fara borsası oldu. Fara borsasının piyasa bedeli birinci yarıda yüzde 60 artarak 26 milyar 912 milyon dolardan, 43 milyar 70 milyon dolara ulaştı. Piyasa bedeli artışında Fara borsasını yüzde 53,8’lik artışla yeniden İran’da Tehran borsası izledi. Bu artış sonucu Tehran borsasının piyasa pahası birinci yarı sonunda 220 milyar 754 milyon dolara yükseldi.
Söz konusu devirde piyasa bedeli en çok gerileyen borsa ise yüzde 11,5’lik kayıpla Ukrayna borsası oldu. Ukrayna borsasının Aralık 2018’de 4 milyar 415 milyon dolar seviyesinde bulunan piyasa pahası, birinci yarıda 3 milyar 908 milyon dolara düştü.
Piyasa pahası kaybında Ukrayna’yı yüzde 11,4 ile Lübnan’da Beyrut borsası takip etti.
Borsa İstanbul’un piyasa bedeli ise birinci yarıda yüzde 1,4’lük azalışla 149,3 milyar dolardan 147,2 milyar dolara geriledi.
– Dünyanın en büyüğü New York borsası
Dünya borsaları ortasında en büyük piyasa kıymetine sahip New York Borsası, birinci yarıda da yerini korudu. Geçen yıl sonunda 20 trilyon 679,5 milyar dolarlık büyüklüğe sahip olan New York Borsası, birinci yarıda büyüklüğünü yüzde 17,2 artırarak 24 trilyon 230,8 milyar dolara taşıdı.
Bu devirde Nasdaq OMX ise piyasa kıymetini yüzde 19,5 yükselterek 11,7 trilyon dolara taşıdı. Piyasa bedeli büyüklüğü açısından dünya borsaları ortasında üçüncülüğe 5,6 trilyon dolar ile Japan Exchange Group yerleşti.
WFE bilgilerine nazaran, dünya borsalarının geçen yıl sonu ve birinci yarı prestijiyle piyasa pahası (milyon dolar) ve değişim oranı (%) şöyle:
| (Milyon Dolar) | ARALIK 2018′ | HAZİRAN 2019′ | FARK (Miktar) | FARK (%) |
| AMERİKA | ||||
| Brasil Bolsa Balcao | 916.824 | – | ||
| Barbados Stock Exchange | 3.542 | 3.564 | 23 | 0,6 |
| Bermuda Stock Exchange | 2.393 | 2.903 | 510 | 21,3 |
| Bolsa de Comercio de Buenos Aires | 45.986 | 49.857 | 3.871 | 8,4 |
| Bolsa de Comercio de Santiago | 250.740 | 246.221 | -4.518 | -1,8 |
| Bolsa de Valores de Colombia | 103.848 | 120.698 | 16.849 | 16,2 |
| Bolsa de Valores de Lima | 93.385 | 101.258 | 7.872 | 8,4 |
| Bolsa de Valores de Pa ma | 15.648 | 16.279 | 631 | 4,0 |
| Bolsa Mexica de Valores | 385.051 | 398.677 | 13.626 | 3,5 |
| Bolsa cio l de Valores | 2.401 | 2.244 | -157 | -6,5 |
| Jamaica Stock Exchange | 12.057 | 14.473 | 2.416 | 20,0 |
| Nasdaq | 9.756.836 | 11.658.201 | 1.901.365 | 19,5 |
| NYSE | 20.679.477 | 24.230.840 | 3.551.363 | 17,2 |
| TMX Group | 1.937.903 | 2.286.818 | 348.916 | 18,0 |
| TOPLAM AMERİKA | 34.206.092 | 39.132.034 | 4.925.943 | 14,4 |
| ASYA ve PASİFİK | ||||
| ASX Australian Securities Exchange | 1.262.800 | 1.454.171 | 191.371 | 15,2 |
| BSE India Limited | 2.083.483 | 0,0 | ||
| Bursa Malaysia | 398.019 | 410.073 | 12.054 | 3,0 |
| Chittagong Stock Exchange | 37.629 | 39.190 | 1.561 | 4,1 |
| Colombo Stock Exchange | 15.575 | 14.305 | -1.270 | -8,2 |
| Dhaka Stock Exchange | 39.762 | 41.097 | 1.335 | 3,4 |
| Hanoi Stock Exchange | 8.308 | 7.964 | -344 | -4,1 |
| Hochiminh Stock Exchange | 124.345 | 137.393 | 13.048 | 10,5 |
| Hong Kong Exchanges and Clearing | 3.819.215 | 4.189.279 | 370.064 | 9,7 |
| Indonesia Stock Exchange | 486.766 | 513.116 | 26.350 | 5,4 |
| Japan Exchange Group | 5.296.811 | 5.614.217 | 317.406 | 6,0 |
| Korea Exchange | 1.413.717 | 1.432.601 | 18.884 | 1,3 |
| Stock Exchange of India Limited | 2.056.337 | 2.183.846 | 127.509 | 6,2 |
| NZX Limited | 86.133 | 99.340 | 13.207 | 15,3 |
| Philippine Stock Exchange | 258.156 | 286.851 | 28.695 | 11,1 |
| Shanghai Stock Exchange | 3.919.420 | 4.776.753 | 857.332 | 21,9 |
| Shenzhen Stock Exchange | 2.405.460 | 3.034.149 | 628.689 | 26,1 |
| Singapore Exchange | 687.257 | 725.887 | 38.630 | 5,6 |
| Taipei Exchange | 92.478 | 101.795 | 9.317 | 10,1 |
| Taiwan Stock Exchange | 959.220 | 1.046.389 | 87.170 | 9,1 |
| The Stock Exchange of Thailand | 500.741 | 588.037 | 87.296 | 17,4 |
| TOPLAM ASYA ve PASİFİK | 23.895.293 | 24.512.608 | 617.315 | 2,6 |
| AVRUPA-AFRİKA-ORTA DOĞU | ||||
| Abu Dhabi Securities Exchange | 137.617 | 141.547 | 3.929 | 2,9 |
| Amman Stock Exchange | 22.740 | 21.792 | -948 | -4,2 |
| Athens Stock Exchange (ATHEX) | 38.371 | 51.710 | 13.339 | 34,8 |
| Bahrain Bourse | 21.863 | 24.613 | 2.750 | 12,6 |
| Beirut Stock Exchange | 9.675 | 8.575 | -1.100 | -11,4 |
| BME Spanish Exchanges | 723.691 | 774.947 | 51.256 | 7,1 |
| Borsa Istanbul | 149.264 | 147.159 | -2.104 | -1,4 |
| Botswa Stock Exchange | 4.034 | 3.883 | -151 | -3,7 |
| Bourse de Casablanca | 61.081 | 61.007 | -74 | -0,1 |
| BRVM | 8.453 | 0,0 | ||
| Bucharest Stock Exchange | 20.854 | 23.807 | 2.953 | 14,2 |
| Budapest Stock Exchange | 28.945 | 30.044 | 1.099 | 3,8 |
| CEESG – Ljublja | 7.708 | |||
| CEESG – Vien | 127.369 | |||
| Cyprus Stock Exchange | 3.313 | 4.381 | 1.067 | 32,2 |
| Deutsche Boerse AG | 1.755.173 | 1.949.134 | 193.961 | 11,1 |
| Dubai Fi ncial Market | 93.760 | 96.524 | 2.764 | 2,9 |
| Euronext | 3.730.398 | 4.418.229 | 687.830 | 18,4 |
| Iran Fara Bourse Securities Exchange | 26.912 | 43.070 | 16.157 | 60,0 |
| Irish Stock Exchange | 110.154 | 0,0 | ||
| Johannesburg Stock Exchange | 865.328 | 977.496 | 112.168 | 13,0 |
| Kazakhstan Stock Exchange | 37.005 | 36.909 | -96 | -0,3 |
| Ljublja Stock Exchange | 7.267 | |||
| LSE Group | 3.637.996 | 3.934.491 | 296.495 | 8,1 |
| Luxembourg Stock Exchange | 49.483 | 47.566 | -1.917 | -3,9 |
| Malta Stock Exchange | 5.054 | 5.479 | 425 | 8,4 |
| MERJ Exchange Limited | 284 | 281 | -3 | -1,1 |
| Moscow Exchange | 576.116 | 719.545 | 143.429 | 24,9 |
| Muscat Securities Market | 18.782 | 17.047 | -1.735 | -9,2 |
| Namibian Stock Exchange | 2.462 | 2.300 | -162 | -6,6 |
| Nasdaq Nordic Exchanges | 1.322.817 | 1.484.297 | 161.479 | 12,2 |
| Nigerian Stock Exchange | 31.521 | 38.061 | 6.540 | 20,7 |
| Oslo Bors | 267.382 | 290.423 | 23.040 | 8,6 |
| Palestine Exchange | 3.735 | 3.710 | -25 | -0,7 |
| Qatar Stock Exchange | 163.047 | 159.680 | -3.368 | -2,1 |
| Saudi Stock Exchange (Tadawul) | 496.353 | 556.914 | 60.560 | 12,2 |
| SIX Swiss Exchange | 1.441.160 | 1.711.019 | 269.858 | 18,7 |
| Stock Exchange of Mauritius | 9.848 | 9.008 | -839 | -8,5 |
| Tehran Stock Exchange | 143.548 | 220.754 | 77.206 | 53,8 |
| Tel-Aviv Stock Exchange | 187.466 | 215.411 | 27.944 | 14,9 |
| The Egyptian Exchange | 42.006 | 42.377 | 371 | 0,9 |
| Tunis Stock Exchange | 8.329 | 8.479 | 150 | 1,8 |
| Ukrainian Exchange | 4.415 | 3.908 | -507 | -11,5 |
| Warsaw Stock Exchange | 160.483 | 166.819 | 6.336 | 3,9 |
| Wiener Borse | 116.802 | |||
| Zagreb Stock Exchange | 20.509 | 21.176 | 667 | 3,3 |
| TOPLAM AVRUPA-AFRİKA-ORTA DOĞU | 16.565.497 | 18.608.646 | 2.043.149 | 12,3 |
| TOPLAM | 74.666.882 | 82.253.289 | 7.586.407 | 10,2 |
AA
