Geçen hafta sermaye piyasaları uzmanı İris Cibre bir bilgi seti ile borsaya gelen paranın küçük yatırımcıdan daha çok büyük profesyonel yatırımcılar olduğu imasında bulunan bir paylaşımda bulunmuştu. Birinci bakışta parasını 13 ayda 3-4’e katlayan hatta seçtiği pay senedine nazaran daha fazlasını bile kazananın olduğu düşünülünce sayılar olağan üzere gelmişti. Buna karşılık gazetecilik refleksi olarak da merak ve kuşku ağır bastı. 2019 Eylül ayından 2022 Eylül ve en son KKM kayışlarının yaşandığı düşünülen 2022 Ekim ayına BİST’e gelen yatırımcıların profillerini karşılaştırmaya karar verdik.
Kritik uyarılar
Rakamlar Cibre’nin ikazını kısmen doğrular nitelikte. Sahiden 2019-2022 Eylül ortasında yatırımcı sayısı artışında en yüksek yüzdesel artış 500 bin TL üstü portföye sahip olanlar. 50 bin TL altı portföye sahip olanlar ise en az artış gösteren kesim. Öte yandan birebir devirde fiyat değişimlerine baktığımızda en yüksek portföy bedel artışının da tekrar 250 bin TL-1 milyon TL ortasında portföye sahip olanlarda olduğunu görüyoruz. Buna karşılık bahsini ettiğimiz 24 ay içerisinde gelen 1 milyon 493 bin yeni yatırımcının üçte ikisi 50 bin TL’nin altı portföye sahip.
18 milyon TL ortalama portföy
Aynı hesaplamayı son bir ay için yaptığımızda ise yani 2022 Eylül- Kasım ortasında 50 bin TL altı portföye sahip yatırımcı sayısı, yeni gelen 164 bin yatırımcının yalnızca yüzde 38’ini oluşturuyor. Yani Borsa’ya son bir ayda gelen yatırımcıların yüzde 61’i 50 bin TL üzeri, yüzde 26’sı ise 500 bin TL üzeri portföye sahip. Hatta 1 milyon TL üzeri portföye sahip yeni yatırımcı sayısı yüzde 14. Bu kesitin ortalama portföy pahası ise 18 milyon TL. Yani KKM’den kaçıp borsaya gelen paranın önemli bir kesiti her ne kadar bu sayının artık satın alma gücü de tartışılır olsa da çok önemli bir mali güce sahip. Hal bu türlü olunca küçük kişisel yatırımcılar açısından ikazlar daha da kritik hale geliyor.
10 KATI FİYATLA PAY ALINIR MI?
Borsa İstanbul’da birinci kere yatırım yapacak olanlar için yapılacak en kritik ihtar aslında şu: Yatırım için geldiğiniz bu piyasada bilin ki sizin alacağınız pay senetlerinin birçoklarını sizin alacağınız fiyatların 3’te birine almış yüzbinlerce yatırımcı bulunuyor. Hele hele birtakım paylarda bu oran altıda bir hatta 10’da bir. Yani matematik epeyce kolay. Ya moda paylarda birilerine 6 kat yahut 10 kat daha yüksek getiriyle size pay satma fırsatı vereceksiniz ya da şimdi pek de yükselmemiş, fakat karlı, büyüme beklentisi güçlü şirketlerin pay senetlerinde daha ucuza hissedar olacaksınız. Bu açıdan halka arz sirkülerlerini âlâ incelemek kuralıyla yeni halka arzlar da bir seçenek olarak gösteriliyor.
Ekonomim
