Allianz Trade, üçüncü çeyrek periyodu iddialarını içeren 2022 – 2023 güz devri “Küresel Ekonomik Görünüm” raporunu paylaştı. Rapor, global büyümenin 2022’nin ikinci çeyreğinde yüzde 0,6 oranında daraldıktan sonra, dördüncü çeyrekte negatife döneceğini ve 2023’ün ortasından evvel toparlanmayacağını öngörüyor. Allianz Trade’in raporunda global büyüme kestirimi ise ikinci çeyrek iddialarına kıyasla 1 puan düşürülerek yüzde 1,5’e çekildi. Haziran ayından bu yana global makroekonomik şartların değerli ölçüde kötüleştiğini belirten rapora nazaran, güç piyasalarındaki derin ve uzun periyodik kırılmalarla birlikte ticari inanç üzerindeki olumsuz tesir, birçok ülkede imalat bölümünü resesyona itecek.
Raporda 2023 yılında Euro Bölgesi’nde büyümenin, yükselen güç fiyatları ve düşük itimat nedeniyle yüzde 0,8’e gerileyebileceği söz ediliyor. Tüketici hassaslığı ise şimdiden rekor kırarak en alt düzeye geriledi ve ticari itimat süratle bozulmaya devam ediyor. Bunun tüketim ve yatırımı engelleyeceği öngörülürken, ortalama olarak GSYH’nin yüzde 2,5’i oranında artan mali takviyenin ve 2023 yılının ortasından itibaren sonlu mali gevşemenin, resesyonu daha kısa ve sığ hale getirmeye, toplumsal huzursuzluk risklerini de sınırlamaya yardımcı olacağı belirtiliyor. Öte yandan, mali dayanak artışının gerçek harcanabilir gelir ve şirket marjları üzerindeki şoku tam olarak telafi etmeyeceği varsayım ediliyor.
Rapora nazaran, süratle yükselen faiz oranları ve düşen gerçek harcanabilir gelirler, ABD’de bir konut sakinliğine neden olacak. ABD, sıkılaşan mali ve finansal şartların yanı sıra orta seçimlerden sonra olumsuz bir dış konjonktür ve mali takviyenin azalmasıyla GSYH’de yüzde 0,7’lik bir düşüş kaydedecek. Çin’in ise 2022’deki çok düşük büyüme düzeyinin akabinde ekonomik toparlanmasının sıkıntı olacağı kestirim edilirken, büyüme kestirimleri 2022’de yüzde 2,9’a ve 2023’te yüzde 4,5’e düşürüldü.
Raporda ayrıyeten, artan ABD-Çin çatışması ve Avrupa’nın güç krizine reaksiyonu üzere daha fazla jeopolitik tansiyonun mevcut ayrışma eğilimlerine ek kuyruk rüzgârı tesiri yapacağı iddia ediliyor. Gelişmiş iktisatların iç talep kaynaklı bir sakinlikle karşı karşıya kaldıkça hacimdeki global ticaret büyümesinin de 2023’te yüzde 1,2 ile düşük kalacağı öngörülüyor.
2023’te global enflasyonun düşmesi bekleniyor
Enerji fiyatlarının tepeye ulaşmasıyla 2023’ün birinci çeyreğine kadar enflasyonun yüksek kalması beklenirken, besin ve hizmet enflasyonunun da tıpkı periyotta fiyatlar üzerinde üst taraflı baskıyı körükleyeceği iddia ediliyor. Raporda global enflasyonun 2022’deki yaklaşık yüzde 8 düzeyinden sonra, 2023 yılında düşüşe geçerek ortalama yüzde 5,3 olması bekleniyor. Rapora nazaran Euro Bölgesi enflasyonu 2022 yılının son çeyreğinde yüzde 10 ile tepeyi görecek ve akabinde 2023 yılında ortalama yüzde 5,6 olacak. ABD’de enflasyonun çoktan tepeyi görmüş olabileceği varsayım edilirken, 2023 yılının birinci çeyreğine kadar yüzde 4’ün üzerinde seyretmeye devam edecek olan enflasyonun, 2023 yılının üçüncü çeyreğinden sonra yüzde 2’nin altına gerileyeceği öngörülüyor.
Rapora nazaran merkez bankalarının enflasyonla çaba kararlılığı, ABD’de yüzde 4, Euro Bölgesi’nde yüzde 2,25 olmak üzere kısa vadeli kamu faiz oranlarının nötr düzeyin üzerine çıkmasına neden olabilir. Hem Fed hem de ECB, öbür sakinlik periyotlarına kıyasla daha şahin kalmaya devam edecek ve fakat 2023 yılının ortasından sonra sonlu faiz indirimlerine başlayacak. Raporda resesyon tasalarının, yıl sonuna kadar getiri eğrilerini kalıcı formda yataya çevirmesi bekleniyor.
Raporda kurumsal riskin tekrar arttığı fakat daha yüksek mali dayanağın büyük bir ticari iflas dalgasını ve aksiliklerin şiddetlenmesini önleyeceği söz ediliyor. Öte yandan düşük talep, artan finansman problemleri ile girdi fiyatları, işgücü kıtlıkları ve tedarik zinciri meseleleri üzere uzun vadeli üretim kısıtlamaları, bilhassa ticari iflaslarda beklentileri mekanik olarak üst çekiyor. Euro Bölgesi geneli için iflasların yüzde 40’tan fazla artması bekleniyor.
Kurumsal kredi marjları ise sonlu da olsa genişleyecek fakat gelecek yıl bir ölçü daralacak. Yüksek negatif gerçek oranların, tüketiciler ve firmalar üzerindeki hayat maliyeti krizinin tesirini yumuşatmak için daha yüksek bütçe açığı harcamalarını kolaylaştırdığı tabir edilirken, faiz oranlarının yükseleceği periyotlar için ülkelerin daha fazla borçlu hâle geleceği belirtiliyor. Bu nedenle gelecek yılın sonunda potansiyel olarak sancılı bir mali düzeltme risk artışı bekleniyor.
Gelişmekte olan ülkelerde mali istikrara yönelik risk tehlikesi
Raporda yer alan bilgilere nazaran birtakım Gelişmekte olan Ülkeler (GoÜ) ödemeler istikrarı krizi riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Türkiye’nin yanı sıra Arjantin, Şili, Kolombiya, Mısır, Macaristan, Kenya, Pakistan, Polonya ve Romanya’da mali istikrara yönelik riskler halihazırda tehlikeli düzeylerde. Lakin bu ülkeler için hâlâ getiriler ve alış-satış farkları için daha fazla artış alanı var. Global iktisat daha derin bir resesyondan kaçınabilecek olsa bile, gelişmekte olan ülkelerdeki şartların gelecek yılın sonlarına kadar güzelleşmesi beklenmiyor.
GoÜ’lere dair ekonomik iddiaları değerlendiren Allianz Trade Türkiye CEO’su Ahmet Ali Bugay, “Görünümün tarafı, değerli ölçüde büyük ekonomilerdeki finansal sıkılaştırmanın tesirine ve mali takviyenin aktifliğine bağlı olacak. Piyasalar gelecek yıl toparlanarak tek haneli getiriler sunana kadar pay değerlemelerinde aşağı taraflı daha fazla risk görüyoruz. Artan ithalat faturaları, zayıf global talep, Çin’deki sıfır Covid siyaseti, emlak krizi, jeopolitik uyuşmazlıklar üzere problemler nedeniyle tüm GoÜ’lerde, güç ihracatçıları hariç, cari istikrarlar bozulacak. Sermaye/Finans hesabı kaleminden de bu durumu rahatlatmaya yönelik bir dayanak gelmeyecek. Olumsuz yatırımcı hissiyatı ve gelişmiş ekonomilerde artan faiz oranları, güvenliğe kaçış formunda sermaye çıkışlarını ve güçlü bir ABD dolarını teşvik ediyor.” dedi.
Allianz Trade Türkiye CEO’su Ahmet Ali Bugay, GoÜ’lerin para ünitelerinin birçoklarının 2022 yılında güçlü dolar karşısında bedel kaybettiğini lakin sırf birkaçının eurodan daha makus durumda olduğunu tabir etti. Türkiye’nin durumunun ise Arjantin, Ukrayna ve Venezuela’da olduğu üzere kendine has sebeplerden kaynaklandığını söyledi: “GoÜ’lerde kamu temerrüdü riski kaygı verici düzeylere ulaşıyor. Ulusal para ünitesinin kıymet kaybetmesiyle daha da artan döviz cinsinden kamu borcunun GSYH’ye oranı kamu borcu riskine yönelik tasaları artırıyor. Türkiye, Arjantin, Mısır ve Pakistan hâlâ risk altında olsa da önümüzdeki yıl büyük GoÜ’ler ortasında bir temerrüt dalgası beklemiyoruz zira 1980’ler ve 1990’lara nazaran borcun daha büyük bir kısmı mahallî para ünitesinde ve lokal piyasalarda ihraç edildi. Prensipte, IMF son savunma çizgisi olarak hazır lakin ülkelerin kendi iç dinamikleri, vaktinde bir kredi muahedesini engelleyebilir. Birtakım ülkeler için ikili takviye seçeneği de beklenen: Örneğin, Fed pandemi sırasında olduğu üzere Latin Amerika ülkelerini destekleyebilir; KİK, Türkiye ile daha fazla swap düzenlemesi üzerinde anlaşabilir ve AB ile Avrupa Merkez Bankası, gerekirse Orta ve Doğu Avrupa’daki AB üyelerine yardımcı olabilir. Çin, RMB’nin memleketler arası geçerliliğini artırarak finansal nüfuzunu artırmak için takviye verme konusunda istekli olabilir.”
“Türk lirasının da ortalarında bulunduğu, kimi GoÜ mahallî para ünitelerinde devlet tahvili getirileri yüzde 12’nin üzerinde ve sürdürülebilir değil. İkinci çeyrekten bu yana, yabancı yatırımcılar gelişmekte olan ülkelerin pay senetlerinden ve tahvillerinden 38 milyar doları geri çekti. Bu da rekor seviyede en uzun net yabancı portföy çıkışları serisi oldu. Gelişmiş ekonomilerdeki, bilhassa Fed olmak üzere merkez bankalarının yenilenen şahin duruşundan devlet tahvillerindeki alış satış farkı olumsuz etkilendi. Lakin, yıl sonuna kadar daha fazla kötüleşme beklemiyoruz ve durum önümüzdeki yıl daha güzele dönmeli. 2023 yılının kıymetli bir kısmında gelişmekte olan ülkelerin borcu tehlikeli bölgede kalacak olsa da rastgele bir büyük GoÜ’nün borç ezası yaşamasını beklemiyoruz.” diye konuşan Allianz Trade Türkiye CEO’su Ahmet Ali Bugay, ABD doları cinsinden ülke borcunun bu yıl biraz daha artmasını ve seneye az da olsa azalmasını beklediklerini belirtti. Euro ve lokal para ünitelerinin borç bakımından daha güzel olmayacağını söyleyen Bugay, lokal para ünitesi cinsinden borçlar için yıl sonu beklentisinin, getirilerin şu anki yüzde 6,9 oranından yavaşça artarak yüzde 7,3’e çıkması tarafında olduğunu söz eti.
