Gelişmekte olan ülkelerin en büyük sorunu olan enflasyon coronavirüs pandemisi ile birlikte gelişmiş ülkelerin de sorunu haline geldi. Kapanmaların tesiri ile birlikte tedarik düşünceleri, lojistik aksaklıklar, arzın talebi karşılayamaması ile enflasyondaki yükselişler önlenemez düzeylere kadar çıktı.
Özellikle 2021 yılı sonlarına gerçek aşılanların hızlanması, ülkelerarası kısıtlamaların kalkması, pandemiye ait karantina müddetlerinin ülkelerde kısalması/kalkması ile süreksiz enflasyon olması beklenirken, Rusya-Ukrayna savaşı adeta 2022 yılının birinci çeyreğine damga vurdu ve vurmaya da devam ediyor.
2022 yılı pandemi sonrası toparlanmanın doruklarına ulaşıldığı bir yıl olurken, süratle artan talebe yetişemeyen arz ile birlikte enflasyonlar yükselemeye devam etti. Rusya-Ukrayna savaşı ile arz talep istikrarı uygunca bozulurken, Rusya’nın en büyük silahı olan güçteki fiyat artışları ülkeleri enflasyonla gayret konusunda gelişmiş ülkelerin genelini faiz artırımına gitme durumunda bıraktı. Her ay açıklanan enflasyon datalarının akabinde ‘son yılların en yükseği’ olarak lanse edilen enflasyonla gayret konusunu Rusya-Ukrayna savaşı bitmedikçe daha çok konuşacağa benziyoruz. Artırılan faizlerle birlikte büyüme ikinci plana atılsa da, enflasyonun denetim altına alınması uzun vadeye ertelenmiş durumda.
Şubat sonunda başlayan Rusya-Ukrayna gerginliğinin savaşa dönüşmesi ve akabinde gelen yaptırım haberleri, iki büyük besin ihracatçısının dış piyasalardan çekilmesinden kaynaklanan arz talep istikrarı aksilikleri, güç fiyatlarında olduğu üzere, besin fiyatlarında da yükselişe yol açtı. Artan güç ve besin fiyatları ile birlikte Türkiye’de enflasyon Eylül ayında yıllık bazda %80,2’ye yükseldi. Başka ülkelerden farklı olarak büyümeyi birinci sıraya alan Türkiye’de faizler Eylül 2021’den bu yana %19,00 düzeyinden Eylül 2022’ye kadar 700 baz puan azaltılarak %12,00’ye çekildi. Eksi gerçek faizin tasarrufları eritirken, sert yükselen
besin fiyatları ile birlikte hanehalkının harcamalarının düşük fiyatlı marketlere kaymasını sağladı. Fiyatlar genel seviyesindeki artışların şirket karlılıklarını olumlu etkileyebileceği algısı ve hane halkı harcama kalemlerinin yüksek olduğu dal kümeleri enflasyonist ortamda ön plana çıkıyor. Bunların başında ise hiç elbet besin perakende kesimi geliyor.
Yüksek enflasyon ortamında tasarruf yapılabilmesi ismine her şeyden kısılabilir lakin mecburî gereksinim olan besin da bu durum kelam konusu değil. Bu kapsamda da artan fiyatlar sonucunda indirim marketlerine olan ilginin artması ve dışarıdan çok mesken içi yemek tüketimine eğilim sonucunda besin perakende şirketlerinde cirolarda üst istikametli revizeye gidildi. Öbür taraftan hem şirketleri destekleyen hem de enflasyonun geri çekilmesine yönelik olarak yapılan temel besinde %8 olan verginin %1’e dürülmesi dalı desteklemeye devam edecek görünüyor.
2022 yılının ikinci yarısında da yüksek enflasyonun devam etmesini bekliyoruz. Baz tesirinden kaynaklı olarak geri çekilme beklense de eksi gerçek faizin olduğu bir ortamda tasarruflar azalmaya devam edecek. Risksiz getirilerin enflasyon karşısında yetersiz kalması ile birlikte yerli yatırımcı ilgisinin Borsa’ya geçişleri hızlandırdığını gözlemliyoruz.
Bu kapsamda pay bazlı ayrışmaların ön plana çıkmasını beklemekteyiz. Tedarikçilerle bağlar, borçluluk, ciro artışının net kara yansıma potansiyeli üzere faktörleri de göze aldığımızda BIMAS’ı ön plana çıkarıyoruz. Yüksek mağaza sayısı, yüksek kalite ve düşük risk profiliyle BIMAS’ın dalgalı piyasalarda cazip olduğunu düşünüyoruz. BIMAS’ın marketlerde satılan eserlerin %60’dan fazlasının kendi üretimleri olması şirketi öne çıkaran öteki ögelerden. Şirket’in ikinci çeyrek finansallarında açıkladığı ciro artışı %98 idi. 2022 yılı ciro büyüme gayesi ise %100-110 aralığında.
BIZIM tarafında ise cirosunda Horeca (Otel, Restoran ve Kafe) satışlarının yüksek hisseye sahip olması ve bu sene turizm dönemi ile ilgili olumlu beklentilere devam etmemiz şirketteki olumlu görüşümüzü dayanaklar nitelikte. Yüksek marjlı eser kümelerinin olması ve besin perakende özelinde rasyoların cazip olması şirketi enflasyonist ortamda ön plana çıkarıyor. CCOLA, pandemi periyodunda market harici satış kanallarının kapanmasına karşılık gerçek fiyatlama siyaseti ve tahminen de daha kıymetlisi maliyetlerini hakikat yöneterek karlılığını muhafazası bildi. Önümüzdeki periyotta de talep esnekliği düşük eserleri ile enflasyonist ortamdan olumlu etkilenebileceğini düşünüyoruz.
İnfo Yatırım
