ILO’nun Dünya İstihdam ve Toplumsal Görünüm raporuna nazaran, global istihdam artışı ve beşere yakışır çalışma şartları üzerindeki baskı toplumsal adaleti zayıflatma riski taşıyor. Milletlerarası Çalışma Örgütü’nün (ILO) yeni raporuna nazaran, mevcut global ekonomik yavaşlama daha fazla çalışanı iş teminatı ve toplumsal müdafaadan mahrum, daha düşük kaliteli ve düşük fiyatlı işleri kabul etmeye zorlayarak COVID-19 krizinin daha da kötüleştirdiği eşitsizlikleri vurguluyor.
ILO’nun “Dünya İstihdam ve Toplumsal Görünümü: Eğilimler 2023” (WESO Trends) başlıklı raporuna nazaran, global istihdam artışının 2023 yılında yalnızca yüzde 1,0 olacak. Yeniden tıpkı rapora nazaran, global işsizliğin 2023 yılında yaklaşık 3 milyon artarak 208 milyona ulaşması bekleniyor. Öngörülen bu artışın ölçülü boyutu büyük ölçüde yüksek gelirli ülkelerdeki sıkı işgücü arzından kaynaklanmaktadır. Bu durum, 2020-2022 yılları ortasında global işsizlikte görülen düşüşün bilakis dönmesi manasına gelecektir. Bu, global işsizliğin kriz öncesi ölçütün (2019’da belirlenen) 16 milyon üzerinde kalacağı manasına gelmektedir.
İşsizliğin yanı sıra “iş kalitesinin de kıymetli bir telaş kaynağı olmaya devam ettiği” belirtilen raporda, “İnsana Yakışır İş toplumsal adaletin temelidir” deniliyor. Yoksulluğun azaltılmasında on yıldır kaydedilen ilerleme COVID-19 krizi sırasında sekteye uğramıştır. Çalışmaya nazaran, 2021’deki yeni toparlanmaya karşın, daha düzgün iş fırsatlarının devam eden kasveti muhtemelen daha da berbatlaşacak.
Mevcut yavaşlama, birçok çalışanın daha düşük kaliteli, çoklukla çok düşük fiyatlı, bazen de yetersiz çalışma saatlerine sahip işleri kabul etmek zorunda kalacağı manasına geliyor. Ayrıyeten, fiyatlar nominal işgücü gelirlerinden daha süratli arttıkça, hayat pahalılığı krizi daha fazla insanı yoksulluğa itme riski taşıyor. Bu eğilim, birçok ülkede düşük gelirli kümeleri en çok etkileyen COVID-19 krizi sırasında görülen kıymetli gelir düşüşlerinin üzerine gelmekte.
Raporda ayrıyeten, karşılanmamış istihdam muhtaçlığının yeni ve kapsamlı bir ölçüsü olan global iş açığı da tanımlanıyor. Bu ölçüt, işsizlerin yanı sıra, çalışmak isteyen lakin cüretleri kırıldığı ya da bakım sorumlulukları üzere diğer yükümlülükleri olduğu için etkin olarak iş aramayan şahısları de kapsamaktadır. Global iş açığı 2022 yılında 473 milyon olarak gerçekleşmiştir ve bu sayı 2019 düzeyinin yaklaşık 33 milyon üzerinde.
STAGFLASYON ŞARTLARI ÜRETKENLİĞİ VE İŞGÜCÜ PIYASASINDAKİ TOPARLANMAYI TEHDİT EDİYOR
WESO Trends’e nazaran işgücü piyasasındaki bozulmanın en önemli sebepleri ortasında jeopolitik tansiyonlar ve Ukrayna’daki çatışma, pandeminin sistemsiz toparlanması ve global tedarik zincirlerinde süregelen darboğazlar yer alıyor. Bunlar bir ortaya gelerek 1970’lerden bu yana birinci kere stagflasyon (aynı anda yüksek enflasyon ve düşük büyüme) şartlarını yarattı.
Kadınlar ve gençler işgücü piyasalarında değerli ölçüde daha makus durumdalar. Global olarak, 2022 yılında bayanların işgücüne iştirak oranı yüzde 47,4 iken, bu oran erkeklerde yüzde 72,3’tür. Bu yüzde 24,9’luk fark, ekonomik olarak faal olmayan her erkeğe karşılık iki bayan olduğu manasına gelmektedir.
Gençler (15-24 yaş arası) düzgün bir iş bulma ve sürdürme konusunda önemli zorluklarla karşılaşmaktadır. İşsizlik oranları yetişkinlerin üç katıdır. Gençlerin beşte birinden fazlası (yüzde 23,5) istihdamda, eğitimde yahut öğretimde değildir (NEET).
ILO Genel Yöneticisi Gilbert F. Houngbo, “Daha fazla beşere yakışır iş ve toplumsal adalete duyulan gereksinim açık ve acildir” dedi. “Ancak bu çoklu zorlukların üstesinden gelmek istiyorsak, yeni bir global toplumsal mukavele oluşturmak için birlikte çalışmalıyız. ILO, dayanak oluşturmak, gereksinim duyulan siyasetleri oluşturmak ve bizi işin geleceğine hazırlamak için Global Toplumsal Adalet Koalisyonu için kampanya yürütecektir”
ILO Araştırma Departmanı Yöneticisi ve rapor koordinatörü Richard Samans, “Küresel istihdam artışındaki yavaşlama, COVID-19 krizi sırasında yaşanan kayıpların 2025’ten evvel telafi edilmesini beklemediğimiz manasına geliyor” dedi ve ekledi:
“Satın alma gücü, ekolojik sürdürülebilirlik ve insan refahı bahislerinde karşı karşıya olduğumuz birbiriyle ilişkili krizlerin aşılmasında üretkenlik büyük kıymet taşıdığından, üretkenlik artışındaki yavaşlama da değerli bir telaş kaynağıdır”
BÖLGESEL 2023 İŞGÜCÜ PIYASASI BEKLENTİLERINDE DEĞERLİ FARKLILIKLAR
2023 yılında Afrika ve Arap Devletlerinde istihdamın yüzde 3 yahut daha fazla artması beklenmektedir. Fakat, artan çalışma çağındaki nüfusları nedeniyle her iki bölgede de işsizlik oranlarının çok az düşmesi beklenmektedir (Afrika’da yüzde 7,4’ten yüzde 7,3’e ve Arap Devletlerinde yüzde 8,5’ten yüzde 8,2’ye).
Asya ve Pasifik ile Latin Amerika ve Karayipler’de yıllık istihdam artışının yüzde 1 civarında olması öngörülmektedir. Rapora nazaran Kuzey Amerika’da 2023 yılında istihdam artışı ya çok az olacak ya da hiç olmayacak ve işsizlik artacaktır.
Avrupa ve Orta Asya, Ukrayna’daki çatışmanın ekonomik tesirlerinden bilhassa olumsuz etkilenecek. Fakat 2023 yılında istihdamın azalacağı varsayım edilirken, çalışma çağındaki nüfustaki sonlu büyüme göz önüne alındığında işsizlik oranlarının çok az artması bekleniyor.
cumhuriyet.com
