Ekonomik çalkantı Britanya Başbakanı Liz Truss’ın, istifasıyla sonuçlandı-Erken seçim mi var?
İngiltere Başbakanı Liz Truss istifa ettiğini açıkladı. Truss istifa kararını Başbakanlık Konutu önünde yaptığı açıklamayla kamuoyuna duyurdu. Truss’ın istifasını açıklaması sonrası sterlin dolar karşısında az da olsa paha kazandı, kur 1,12’ye çıktı.
Liz Truss 5 Eylül’de iktidardaki Muhafazakar Parti’nin başkanı seçilmiş, 6 Eylül’de de başbakan olarak atanmıştı. Yalnızca 45 gün vazife yapan Truss böylelikle İngiltere’nin tarihinde en kısa müddet vazifede kalan başbakan oldu.
Truss istifa açıklamasında parti liderliğini belirleme konusundaki yetkili heyet olan 1922 Komisyonu’nun yeni başkanın 28 Ekim’e kadar belirlenmesine karar verdiğini, o vakte dek vazifesi sürdüreceğini söyledi.
BBC Siyaset Muhabiri Nick Eardley, son gelişmeleri, “Bu, gibisi görülmemiş bir durum. Birinci sefer bir başbakan bu kadar kısa mühlet vazifede kaldı ve İngiltere siyasetinde bu türlü bir kriz daha evvel hiç yaşanmadı” diyerek yorumladı.
Muhalefet erken seçim istiyor
Ana muhalefetteki Emekçi Partisi’nin başkanı Keir Starmer, Liz Truss’ın istifasını açıklaması akabinde, süratle erken genel seçime gidilmesi davetinde bulundu.
Starmer, iktidardaki Muhafazakar Parti’nin artık seçmen takviyesine sahip olmadığını belirterek, “İngiltere, Muhafazakarların canlarının istediği üzere yönetebilecekleri şahsi toprakları değildir” dedi.
Liberal Demokrat Parti ve İskoç Ulusal Partisi de erken seçim daveti yaptı.
İngiltere’de son 45 günde neler yaşandı?
5 Eylül: Dışişleri Bakanı Liz Truss, Muhafazakar Parti üyelerinin oylarıyla en yakın rakibi eski Maliye Bakanı Rishi Sunak’ı geride bırakarak parti önderi seçildi. Sonraki gün de Kraliçe 2. Elizabeth tarafından hükümeti kurmakla görevlendirildi.
23 Eylül: Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng, Truss’ın liderlik yarışı vaadleri doğrultusunda 45 milyar sterlinlik vergi kesintilerini ayrıntılandırdığı küçük bütçesini açıkladı. Piyasalar sarsıldı
26 Eylül: İngiliz Sterlini, Amerikan doları karşısında 1,03’le tüm vakitlerin en düşük düzeyine geriledi.
3 Ekim: Truss ve Maliye Bakanı Kwarteng en yüksek gelir kümesine, çok reaksiyon çeken yüzde 5’lik gelir vergisi indirimi kararından geri adım atmak zorunda kaldı.
14 Ekim: Truss, Maliye Bakanı Kwarteng’i vazifeden aldı ve onun yerine vergi kesintilerinin çabucak tamamını geri alan Jeremy Hunt’ı getirdi.
19 Ekim: İçişleri Bakanı Suella Braverman, hassas bir elektronik postayı özel hesabından paylaşarak kuralları çiğnediğini kabul ederek istifa etti. Fakat Braverman istifa mektubunda kusur yapanın istifa etmesi gerektiğini söyleyerek direkt Truss’ı gaye aldı.
Parlamento’da yapılan bir oylama sırasında Muhafazakar Parti milletvekillerinin küme başkanvekilleri tarafından itilip kakıldığı bildirildi. Küme lider ve başkanvekillerinin istifa ettiği haberleri daha sonra Başbakanlık tarafından yalanlandı.
20 Ekim: Liz Truss’ın istifasını açıklamasıyla İngiltere’de iktidardaki Muhafazakar Parti içinde dört yıl içinde dördüncü defa liderlik seçimi süreci başlamış oldu.
