Afrika’nın en büyük ikinci, en kalabalık üçüncü ülkesi olan Kongo Demokratik Cumhuriyeti, kıta için kıymetli bir aktör. Sahraaltı bölgesinin en süratli büyüyen ülkelerinden biri.
Doğal zenginlikleri ve canlı nüfusuyla Kongo Demokratik Cumhuriyeti, yadsınamaz ekonomik varlıklara sahip. Fakat karşılaştığı zorluklar da bir o kadar büyük. Pekala ülke nerede duruyor ve dinamikleri neler?
Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin başşehri Kinşasa’da birinci defa düzenlenen Ülke Riski Konferansı’nın gayesi, ülkenin zayıf ve güçlü yanlarını inceleyerek yatırımcılara rehberlik etmek. Siyaset ve iktisadın önde gelen aktörleri, Pan-Afrika derecelendirme kuruluşu Bloomfield tarafından yazılan bir rapor etrafında bir ortaya geldi.
Makroekonomik, toplumsal ve güvenlikle ilgili kriterlerle çeşitli datalar tahlil edildi. Sonuçlara nazaran, ülkeye 10 üzerinde 5,1 puan verildi.
Bloomfield’in CEO’su Stanislas Zézé, “5,1 puan orta dereceli riski temsil ediyor. Bu, Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin çok fazla potansiyele sahip, ıslahatlar ortaya koyan lakin zayıf tarafları da olan bir ülke olduğu manasına geliyor.” halinde konuştu.
Başbakan Jean-Michel Sama Lukonde, “İş ortamının uygunlaştırılması hükümetimizin bir önceliği.” dedi. Başbakan, son üç yıldır ülkenin çağdaşlaştırılması için uğraş sarf edildiğini ve kıymetli sonuçlar elde edildiğini vurguladı.
Yolsuzlukla uğraş için dijitalleşmeye değer veriliyorMaliye Bakanı Nicolas Kazadi bu değişim dinamiğini sürdürmeye kararlı: “Kamu maliyesi açısından IMF ile program kapsamında uyguladığımız son derece savlı bir yol haritamız var. Bu, gelir şeffaflığının artırılmasını, daha elverişli bir iş ortamı yaratmak için vergi ıslahatları yapılmasını ve bilhassa kamu maliyesinde gelir ve masraflar üzerinde dijitalleşmenin güçlendirilmesi yoluyla yolsuzlukla çaba edilmesini içeriyor.”
Kongo Haziran 2022’de Bloomfield’den lokal para ünitesi cinsinden birinci finansal notunu aldı. Daha evvel milletlerarası kuruluş Standard and Poor’s ülkenin kredi notunu müspet görünümlü CCC+’dan durağan görünümlü B-‘ye yükselmişti.
Moody’s ise bir yıl evvel ülkenin not görünümünü durağandan olumluya çevirerek not artışına işaret etti.
Moody’s’in kredi yetkililerinden Aurelien Mali, “İlk sefer geçtiğimiz yıl, yalnızca iktisadın işleyişinin tesiriyle tahvil rezervleri arttı. Bu çok kıymetli zira rezervlerin artışı ülkenin makroekonomik istikrarını güçlendirmeye imkan tanıyor.” halinde konuştu.
Altyapı için de çalışmalar yapılıyor. Yetkililer bu yaz, Güney Kore iştirakinde, Kinşasa’da inşa edilen yeni bir su artırma tesisinin açılışını yaptı. Lemba-Imbu tesisi şu an için günde 35 bin metreküp su arıtımı yapıyor. Lakin bu yalnızca birinci kademe. Vakitle içme suyuna erişimi olan kişi sayısı değerli ölçüde artacak. Üçüncü fazın sonunda, 2026 ya da 2027 yılına kadar tesisin 3 milyonlük bir nüfusa hizmet vermesi bekleniyor.
Madencilik kesimi Kongo’da büyümenin en önemli itici gücü olmaya devam ediyor. Ve ülke güç geçişi için en değerli kaynaklar olan bakır, kobalt ve lityuma sahip. ERG küme, bu faaliyetler için en büyük yatırımcılardan biri. CEO’su Benedikt Sobotka ülkenin fevkalâde potansiyelini doğruluyor: “Eğer bir cep telefonunuz varsa bataryasındaki küçük bir kesimin Kongo’dan geldiğinden yüzde yüz emin olabilirsiniz. Kongo birebir vakitte, elektronik bölümünde, ulaşımda, elektrikli araçlarda, sabit pillerde, güç depolamada muhtaçlık duyulan inanılmaz ölçülerde malzemeyi tedarik edebilecek tek ülke. Görülen sayılar devasa büyüklükte.”
Kongo, iktisadını çeşitlendirmek istiyorMaden zenginliğinin de ötesinde, Kongo iktisadını çeşitlendirmeyi amaçlıyor. Ülkenin geniş ekilebilir yeri ziraî alanda fırsatlar sunuyor. Kongolu bir kahve markasının yaratıcısı Tisya Mukuna, ülkenin sunduğu fırsatları kıymetlendiren yeni kuşak girişimcilerin biri. La Kinoise’ın kurucusu Mukuna, 3 yıl evvel Kinşasa bölgesinde organik kahve yetiştiren birinci üreticiydi.
Bu yaz başkentte, kahvesini yerinde kavurup paketlemek için küçük bir fabrika açtı. Bunun güç bir süreç olduğunu lakin aşılamayacak hiçbir şey olmadığını söylüyor: “İstikrarlı bir ekosistem gerektiriyor. Örneğin ekim alanına giden yollar yağmur yağdığında büsbütün kullanılmaz oluyor. Bütün bunlar şirkete zorluklar katan ekosistemin bir kesimi. Lakin imkansız değil. Bugün Kongo’nun 4 farklı kentindeyiz, bu da delili.”
Mukuna, bu müspet dinamiği devam ettirmeyi amaçlayan ülkede yatırım yapmak isteyenler için ilham verici bir örnek teşkil ediyor.
